De U.S. Preventive Services Task Force heeft opdracht gegeven voor een systematisch bewijsonderzoek van 168 artikelen van redelijk goede kwaliteit om nieuw bewijsmateriaal over screening op en behandeling van osteoporotische fracturen bij vrouwen en mannen te onderzoeken en zijn richtlijn uit 2011 bij te werken. Zij vonden overtuigend bewijs dat botmetingstests en klinische risicobeoordelingsinstrumenten nauwkeurig zijn voor het voorspellen van osteoporotische fracturen bij vrouwen. Voor postmenopauzale vrouwen ouder dan 65 jaar en vrouwen jonger dan 65 jaar met een verhoogd risico op osteoporose vond de USPSTF overtuigend bewijs dat screening osteoporose kan opsporen en dat behandeling ten minste een matig voordeel kan bieden bij het voorkomen van fracturen (graad B). Voor mannen rapporteren ze onvoldoende bewijs over de voordelen en nadelen van screening op osteoporose om het risico op fracturen te verminderen (I-verklaring).
Dr. Neil Skolnik (links) en Dr. Aarisha Shrestha
Belang
Osteoporose leidt tot een verhoogde broosheid van de botten en een verhoogd risico op fracturen, met name heupfracturen, die gepaard gaan met beperkingen bij het lopen, chronische pijn, invaliditeit en verlies van onafhankelijkheid, en een verminderde kwaliteit van leven: 21%-30% van de mensen met een heupfractuur overlijdt binnen een jaar. Osteoporose verloopt meestal asymptomatisch tot er een fractuur optreedt, zodat het voorkomen van fracturen het hoofddoel is van een osteoporosescreeningstrategie. Met de stijgende levensverwachting van de Amerikaanse bevolking zal de potentiële te voorkomen belasting in de komende jaren waarschijnlijk toenemen.
Screeningstests
De meest gebruikte test is centrale dual energy x-ray absorptiometry (DXA), waarmee de botmineraaldichtheid (BMD) van de heup en de lumbale wervelkolom wordt gemeten. De meeste behandelingsrichtsnoeren maken al gebruik van centrale DXA BMD om osteoporose te definiëren en de drempel te bepalen voor het starten van medicamenteuze therapieën ter preventie. Andere goedkopere en meer toegankelijke alternatieven zijn perifere DXA, die de BMD van de onderarm en de hiel meet, en kwantitatieve ultrasound (QUS), die ook perifere plaatsen zoals de calcaneus evalueert. QUS meet geen BMD. USPSTF vond dat de schade in verband met screening klein was (vooral stralingsblootstelling door DXA en alternatieve kosten).
Populatie en risicobeoordeling
Het onderzoek omvatte volwassenen ouder dan 40 jaar, meestal postmenopauzale vrouwen, zonder een voorgeschiedenis van eerdere fracturen met een laag trauma, zonder aandoeningen of medicijnen die secundaire osteoporose kunnen veroorzaken, en zonder verhoogd risico op vallen.
Patiënten met een verhoogd risico op osteoporotische fracturen zijn degenen met een ouderlijke voorgeschiedenis van heupfracturen, een laag lichaamsgewicht, overmatig alcoholgebruik, en rokers. Voor postmenopauzale vrouwen jonger dan 65 jaar met ten minste één risicofactor is een redelijke benadering om te bepalen wie gescreend moet worden met BMD het gebruik van een van de verschillende beschikbare klinische risicobeoordelingsinstrumenten. De meest onderzochte instrumenten bij vrouwen zijn het Osteoporosis Risk Assessment Instrument (ORAI), Osteoporosis Index of Risk (OSIRIS), Osteoporosis Self-Assessment Tool (OST), en Simple Calculated Osteoporosis Risk Estimation (SCORE). De Fracture Risk Assessment (FRAX) tool berekent het 10-jaars risico op een grote osteoporotische fractuur (MOF) aan de hand van klinische risicofactoren. Eén benadering is bijvoorbeeld om BMD te verrichten bij vrouwen jonger dan 65 jaar met een FRAX-risico groter dan 8,4% (het FRAX-risico van een 65-jarige vrouw met gemiddelde lengte en gewicht zonder belangrijke risicofactoren).
Bij mannen is de prevalentie van osteoporose (4,3%) over het algemeen lager dan bij vrouwen (15,4%). Bij ontstentenis van andere risicofactoren begint de prevalentie van osteoporose bij blanke mannen pas op 80-jarige leeftijd die van een 65-jarige blanke vrouw te bereiken. Hoewel mannen soortgelijke risicofactoren hebben als vrouwen, zoals hierboven beschreven, lopen ook mannen met hypogonadisme, een cerebrovasculair accident in de voorgeschiedenis en diabetes in de voorgeschiedenis een verhoogd risico op fracturen.