Ketamine, een verdovingsmiddel dat populair is bij artsen op het slagveld en ook bij dierenartsen omdat het een zekere mate van bewustzijn mogelijk maakt zonder pijn, is een nieuwe hoop voor de behandeling van depressie – maar de van minuut tot minuut gemaakte beelden van professor Bill Deakin en zijn team laten zien hoe het medicijn dit op een onverwachte manier bereikt.
Het medicijn deactiveert de orbitofrontale cortex – gelegen boven de ogen, in het midden – waarvan wordt gedacht dat deze aanleiding geeft tot sterk emotionele gedachten zoals schuldgevoel en gevoelens van waardeloosheid, en veroorzaakt reacties in viscerale lichaamsdelen zoals een kolkende maag en een sneller kloppend hart.
Professor Deakin, van de Faculteit der Medische en Humane Wetenschappen, zei: “We waren verrast dat het op dat deel van de hersenen werkte. We hadden verwacht dat het zou werken op de delen die psychose controleren, aan de zijkanten van de hersenen. Er was daar enige activiteit, maar opvallender was het uitschakelen van het depressiecentrum.”
De studie, gepubliceerd in de Archives of General Psychiatry, trachtte de werkingsplaatsen van ketamine te identificeren, maar ook het vrijkomen van glutamaat bleek belangrijk te zijn bij de effecten van ketamine en dit zou kunnen wijzen op nieuwe snelle behandelingen om mensen uit ernstige of langdurige depressies te krijgen.
Het team van de Neuroscience and Psychiatry Unit (NPU) en Imaging Science and Biomedical Engineering (ISBE) van de universiteit gaf intraveneuze ketamine aan 33 gezonde, rechtshandige mannelijke vrijwilligers in de Wellcome Trust Clinical Research Facility (WTCRF). Scans toonden aan dat de activiteit in de orbitofrontale cortex onmiddellijk stopte.
In studies in de VS ontdekten depressieve mensen dat hun symptomen 24 uur na inname van ketamine begonnen te verbeteren en dat deze verbetering nog twee dagen daarna aanhield. Professor Deakin wordt nu gefinancierd om deze benadering van de behandeling van psychiatrische patiënten te ontwikkelen in het nieuwe biomedische onderzoekscentrum van 30 miljoen pond dat vorige maand is toegekend aan Central Manchester and Manchester Children’s Hospital NHS Trust. Hij hoopt binnen de komende vijf jaar een behandeling te kunnen ontwikkelen.
Hij zei: “De studieresultaten hebben ons een geheel nieuwe manier gegeven om depressie te behandelen en een nieuwe weg om depressie te begrijpen.”
Professor Helen Mayberg van de Emory Universiteit in de Verenigde Staten, die pionier was op het gebied van diepe hersenstimulatie om overactiviteit van de orbitofrontale cortex te stoppen, waarbij elektroden worden gebruikt tijdens hersenchirurgie, was het ermee eens: “Dit is een geweldige bevinding.
Het artikel ‘Glutamate and the Neural Basis of the Subjective Effects of Ketamine’ in de Archives of General Psychiatry Vol 65 (no 2) February 2008.