20 Japanse Spreekwoorden die je iets leren

Spreekwoorden zijn wijze woorden van onze voorouders. Ze helpen ons onze manier van denken te veranderen, zodat we een beter leven kunnen leiden. Ze weerspiegelen ook de cultuur van Japan en kunnen inzicht geven in de Japanse manier van denken. Hier zijn 20 Japanse spreekwoorden die je een levensles zullen geven, ruwweg vertaald door de schrijver.

Bekijk ook zeker onze video waarin we erachter kwamen hoe bekend deze spreekwoorden eigenlijk zijn:

Het festival achteraf (後の祭り)

Dit Japanse spreekwoord betekent letterlijk “te laat!” Zelfs als je ergens spijt van hebt, is het te laat, dus het heeft geen zin om er over te gaan kniezen. Matsuri zijn festivals die worden gehouden in Shinto-heiligdommen of boeddhistische tempels: lees onze gids voor 10 populaire Japanse festivals voor meer informatie!

Zelfs het hoofd van een sardine kan heilig worden met toewijding. (鰯の頭も信心から)

De oorsprong van dit spreekwoord komt uit de Edo-periode. In die tijd was het de gewoonte om de kop van een sardine aan de ingang van het huis te hangen om de boze geesten af te weren tijdens Setsubun (de dag voor Risshun, de eerste lentedag volgens de oude kalender). Dit Japanse spreekwoord betekent dus dat met geloof alles heilig kan worden, want geloof is mysterieus.

Vissen op brasem met garnalen als aas (海老で鯛を釣る)

Breams zijn in Japan vis van hoge klasse, en worden meestal gegeten tijdens festivals of bij een feestmaaltijd. Garnalen daarentegen zijn vrij gewone zeevruchten. Dit Japanse spreekwoord betekent dus een grote winst voor een kleine prijs.

Kappa weggevaagd door de rivier (河童のם流れ)

De kappa is een Japans mythisch schepsel. Men zegt dat het in heldere rivierstromen leeft, goed kan zwemmen en van komkommers houdt. Dit spreekwoord betekent dat zelfs iemand die ergens een meester in is, ook fouten kan maken. Soortgelijke Japanse spreekwoorden zijn “zelfs apen vallen uit bomen”, en “zelfs Koubou (een beroemde boeddhistische priester) maakt fouten tijdens het schrijven”
Interesserd in Japanse mythische wezens? Bekijk dan onze introductie tot 6 Beroemde Yokai, Mystieke wezens uit Japan.

Tanuki-vachten tellen voordat ze gevangen zijn (捕らぬ狸の皮算用)

Dit spreekwoord betekent je beloning berekenen of verwachten voordat het mogelijk is, vergelijkbaar met “iemands kippen tellen voordat ze zijn uitgebroed”. Het wordt vaak afgekort tot “kawazanyou.”

De maan en een softshell schildpad (月と鼈)

De maan is rond en de Chinese softshell schildpad, zoals te zien op de afbeelding hierboven, is ook rond. Ze lijken allebei op elkaar qua vorm, maar hun waarde is totaal verschillend. Zo is de maan een symbool van schoonheid, terwijl de schildpad in het vuil leeft. Daarom is dit Japanse gezegde een vergelijking van dingen die zo verschillend zijn dat ze niet meer te vergelijken zijn

Kook en drink het vuil onder de vingernagels (爪の垢を煎じて飲む)

Dit spreekwoord verwijst naar het proberen een groots persoon te worden door het vuil onder de vingernagels van een meester op te drinken. Senjiru (煎じる) betekent het extraheren van ingrediënten uit kruiden en dingen door ze te koken. Het kan ook betekenen dat grote mensen grootheid zelfs in het vuil onder hun nagels hebben.

Klop op een stenen brug voordat je hem oversteekt (石橋を叩いて渡る)

Stenen bruggen zijn zeer solide constructies. Maar net als elk soort brug kunnen stenen bruggen op elk moment instorten als hun structuur is verzwakt. Dit Japanse gezegde toont de noodzaak aan van het nemen van voorzorgsmaatregelen, ook al lijkt het op het eerste gezicht veilig.

Drie jaar op een rots zitten (石の上にも三年)

Wat gebeurt er als je drie jaar lang op een rots zit? Hij wordt uiteindelijk warm. Dit spreekwoord betekent dat ook al lijkt het alsof je moeilijke tijden doormaakt, er toch iets zal veranderen, en dat de dingen beter zullen worden.

Verberg je hoofd maar verberg je kont niet (頭隠して尻隠さず)

Dit spreekwoord betekent dat je denkt dat je al je gebreken hebt verborgen, maar je hebt slechts een deel ervan verborgen en doet alsof alles in orde is, ook al kan iedereen de problemen zien. Het komt van het gedrag van de groene fazant, een vogel die zich soms probeert te verbergen voor gevaar, maar daar jammerlijk in faalt door zijn staart bloot te laten.

Springen van het Kiyomizu podium (清水の舞台から飛び降りる)

Het Kiyomizu podium is het observatiedek bij de Kiyomizu Tempel in Kyoto, zoals te zien is op de afbeelding hierboven. Er bestaat een legende dat als je hier vanaf springt zonder gewond te raken, je wensen in vervulling gaan. Als je eraf springt en sterft, ga je naar het Nirvana. Dit spreekwoord betekent dat je je volledig inzet voor een onderneming, een riskante sprong waagt en hoopt op het beste in een situatie.

Te lang voor een obi, te kort voor een tasuki. (帯に短したすきに長し)

Een obi is een decoratief stuk stof dat om het middel over een kimono wordt gebonden, in goud afgebeeld op de afbeelding hierboven. Een tasuki is een stuk stof dat wordt gebruikt om kleding op te binden (de rode stof in een X gewikkeld op de schouders van de vrouwen hierboven). Deze manier om kleding vast te binden wordt tasuki-gake (たすき掛け) genoemd. Aangezien een tasuki gewoonlijk een langer stuk stof is dan een obi, verwijst het spreekwoord naar een voorwerp dat niet geschikt is om in elke situatie te worden gebruikt.

Het zingen van een gebed tot Boeddha in het oor van een paard (馬の耳に念仏)

Dit spreekwoord betekent dat het voorlezen van idealistische of grootse dingen aan een persoon of een ding dat het niet kan of probeert te begrijpen, tijdverspilling is. Soortgelijke Japanse gezegden zijn, “het lezen van de Vertogen van Confucius aan een hond,” “het geven van geld aan een kat,” en “het geven van parels aan een varken.”

Eenmalige ontmoeting (一期一会)

Dit spreekwoord wil ons eraan herinneren dat de ontmoetingen in het leven tijdelijk zijn en dat je er daarom op bedacht moet zijn mensen te behandelen met een houding die geen spijt zal achterlaten.

Drie mensen die samenkomen kunnen wijsheid creëren (三人寄れば文殊の知恵)

This Japanese saying means that even if each of the three people aren’t especially clever individually, by gathering together they can think something clever. Een soortgelijk Engels gezegde luidt: “two heads are better than one”.

Zonder te weten, kun je in vrede zijn als Boeddha (知らぬが仏)

Dit Japanse spreekwoord betekent dat je geest en hart ongestoord kunnen zijn als de staat van Boeddha zonder de waarheid te kennen. Het betekent ook dat je zorgeloos en gelukkiger kunt zijn als je de waarheid niet zou kennen. Een soortgelijk Engels spreekwoord is “ignorance is bliss.”

Eten maaltijden uit dezelfde ijzeren pot (同じ釜の飯を食う).

Een kama is een ijzeren pot, zoals te zien op de afbeelding hierboven, die vaak in formele omgevingen werd gebruikt. Dit Japanse gezegde betekent het versterken van het gevoel tot een gemeenschap of een groep te behoren door dezelfde maaltijden te nuttigen. Het verwijst ook naar een situatie waarin mensen hetzelfde huis en hun leven samen delen

De krachtige persoon die het huis overeind houdt (縁の下の力持ち)

De en (縁) is de lange en dunne houten veranda bij huizen in Japanse stijl, zoals van onderaf te zien is in de afbeelding hierboven. De en is een mooi onderdeel van een traditioneel huis, maar de balken die het ondersteunen kun je niet zien als je er in staat. Dit Japanse spreekwoord wijst op de situatie waarin mensen hard werken voor anderen, maar daarvoor niet worden erkend, zoals onbezongen helden of mensen die ondankbare taken verrichten

Don’t feed the bride/daughter-in-law autumn eggplants (秋茄子は嫁に食わすな)

Er zijn vele interpretaties van dit Japanse spreekwoord. Het woord “yome” betekent zowel bruid als schoondochter, dus dat helpt bij het ontstaan van de verschillende interpretaties. Een ervan is dat dit spreekwoord de onvermijdelijke vete tussen de moeder van de echtgenoot en de schoondochter weergeeft, aangezien de herfst-aubergines heerlijk zouden zijn. Een andere zegt dat het eten van te veel aubergines ziekte kan veroorzaken, dus de moeder toont wijsheid en weerhoudt de schoondochter (nieuwe bruid) van het eten ervan om haar te beschermen.

Als een vis vriendelijk is voor het water, zal het water vriendelijk zijn voor de vis（魚心あれば水心）

Dit spreekwoord betekent simpelweg dat als een persoon vriendelijkheid toont aan iemand anders, zijn vriendelijkheid zal worden teruggegeven. Het is eenvoudig en gemakkelijk te onthouden en is een goede herinnering voor ons allemaal om respect te tonen aan anderen.

Conclusie

Leren over Japanse spreekwoorden is een geweldige manier om een inzicht te krijgen in de cultuur en geschiedenis van Japan!

Als je geïnteresseerd bent in de Japanse taal, leer dan nu 30 Japanse woorden die moeilijk in het Engels uit te leggen zijn!