Hippocrates’ werk slaat aan bij moderne artsen
Hippocrates’ werk slaat aan bij moderne artsen
Hippocrates, de Griekse arts, die vaak de Vader der Geneeskunst wordt genoemd, begon zijn medische leerboek getiteld “De Aphorismi” met de volgende preambule, die doorgaans slechts gedeeltelijk wordt geciteerd en bijna universeel verkeerd wordt geïnterpreteerd:
á½ Î²Î¯Î¿Ï Î²ÏαÏÏÏ,
ἡ δὲ ÏÎÏνÎ- μακÏή,
ὠδὲ καιÎϽ¸Ï á½Î¾ÏÏ,
ἡ δὲ Ïεá¿Ïα ÏαΠ“εÏή,
ἡ δὲ κÏÎ¯Ï¹Ï ÏαΠ“εÏή.
Het leven is kort,
en de kunst lang,
mogelijkheden vluchtig,
experimenten hachelijk,
en het oordeel moeilijk.
De eerste twee regels zijn bekend, en worden vaak geciteerd door mensen van mijn leeftijd. Ze worden op bepaalde momenten uitgesproken, bijvoorbeeld aan het eind van een lange dag bij een goede fles wijn. Ze zijn bedoeld om aan te geven dat je van het leven moet proberen te genieten zolang het duurt. Zoiets als “eet, drink en wees vrolijk, want morgen kunnen we sterven”. Anderen hebben de twee regels zo geïnterpreteerd dat ze zeggen dat onze tijd op aarde kort is, maar dat kunstwerken veel langer kunnen blijven bestaan.
Vorig door Dr. McDonnell: Stof jezelf af
Leest men de hele passage en weet men dat Hippocrates zich richtte tot zijn mede-artsen en studenten in de geneeskunde, dan wordt duidelijk dat het hier niet gaat om een of andere filosofische uitspraak over de transcendentie van muziek of poëzie.
De betekenis van “het leven is kort” is duidelijk, maar de uitspraak dat kunst lang is, is een verwijzing naar de lange tijd die een arts nodig heeft om zijn (of haar) kunst of ambacht onder de knie te krijgen. Dit zal weerklank vinden bij de artsen van vandaag, die zich maar al te goed bewust zijn van de vele, vele jaren van studie en uitgestelde bevrediging die nodig zijn om op een dag board-gecertificeerd te worden.
Op vergelijkbare wijze gebruiken wij artsen tegenwoordig de uitdrukking “state of the art” als we het hebben over chirurgische technieken of geavanceerde medische therapieën, en dan hebben we het niet over schilderkunst of muziek. Een geleerde suggereert dat Hippocrates ons voorhield dat “het veel tijd kost om onze medische kennis en technische expertise onder de knie te krijgen, en dat we dan nog maar relatief weinig tijd hebben om die vaardigheid in de praktijk te brengen. “1 Die twee of drie decennia praktijk vormen onze “vluchtige kans.”
Als iemand die al twee of drie decennia betrokken is bij klinisch onderzoek naar oogheelkundige medicijnen en chirurgische hulpmiddelen, heb ik een speciale genegenheid voor de regel die spreekt over de risico’s van onderzoek met menselijke proefpersonen: “risicovolle experimenten.” Mijn indruk is dat het vele eeuwen geleden, toen de medische wetenschap nog rudimentair was en er nog geen Institutional Review Boards bestonden, inderdaad uiterst gevaarlijk was om een arts te laten experimenteren met iemands gezondheid.
Gerelateerd:
De slotzin – “en het oordeel moeilijk” – is prachtig in zijn understatement en doet me denken aan de momenten in de carrière van een arts wanneer er geen duidelijke wetenschappelijke gegevens zijn om de zorg voor een patiënt te sturen, maar een aantal opties met verschillende potentiële voors en tegens. In die situaties moet de arts of chirurg de verantwoordelijkheid op zich nemen om een oordeel te vellen over de beste weg vooruit voor zijn of haar patiënt. Over het geheel genomen is mijn beoordeling van dit werk van Hippocrates dat hij zich tot zijn publiek richt en hen wijst op enkele belangrijke uitdagingen waarmee een arts wordt geconfronteerd.
Opgemerkt zij dat recent werk van Pierre Delecto, een obscure en controversiële geleerde in het Oudgrieks die in Baltimore werkt, suggereert dat het vervagen van de inkt gedurende meer dan twee millennia ertoe heeft geleid dat de laatste regel van deze inleidende paragraaf tot nu toe over het hoofd is gezien. De toevoeging van deze zesde regel, die tot nu toe onbekend was, onderstreept Hippocrates’ opmerkelijke kennis van de medische praktijk:
Het leven is kort,
en de kunst lang,
mogelijkheden vluchtig,
experimenten riskant,
en oordelen moeilijk,
en een redelijke en tijdige betaling door de verzekeringsmaatschappijen onmogelijk.