|
||||||
Comunidad. Una comunidad es un grupo de individuos de una o más especies que viven juntos en un lugar determinado; es también un tipo de organización social cuyos miembros se unen para lograr objetivos comunes. De individuen in een gemeenschap zijn verwant omdat zij dezelfde behoeften hebben.
De gemeenschap is een ideale omgeving voor sociaal-cultureel werk en kan vanuit verschillende geografische, architectonische, juridische, economische, politieke of sociologische gezichtspunten worden gedefinieerd. De Duitse filosoof Karl Marx noemde de primitieve gemeenschap de oudste vorm van sociale organisatie.
Soorten gemeenschappen
Beginsel zijn er drie soorten gemeenschappen: bloedgemeenschappen (de meest natuurlijke en primitieve, van biologische oorsprong, zoals stam, familie of clan), gemeenschappen van plaats (waarvan de oorsprong de buurt is, zoals dorpen en plattelandsnederzettingen), en gemeenschappen van geest (waarvan de oorsprong vriendschap, traditie en samenhang van geest of ideologie is).
Gemeenschap als economische cel van de primitieve gemeenschap
Zie artikel: Primitieve gemeenschap
Belangrijkste economische cel van het primitieve gemeenschapsregime, dat een gesloten formatie vormde, die berustte op de sociale eigendom van de productiemiddelen, op collectieve arbeid met de natuurlijke vorm van de verdeling daarvan tussen mannen en vrouwen, volwassenen en kinderen, en op de gezamenlijke distributie en consumptie van het verkregen product. De ontwikkeling van de gemeenschap ging gepaard met de complexificatie en de groei van de soorten arbeidsactiviteiten die de leden van de gemeenschap voortdurend verrichtten en met de toenemende onderlinge verbondenheid van deze soorten activiteiten (vooral door de verschuiving in het neolithicum naar landbouw en veeteelt), en met de toenemende onafhankelijkheid van de gezinnen die deel uitmaakten van de gemeenschap. Het economische, familiale en ritueel-religieuze leven van de gemeenschappen werd gewoonlijk bepaald door de consolidatie van een groep bloedverwanten die afstamden van een gemeenschappelijke voorouder en een gemeenschappelijke gentilicale naam droegen. Daarom was de meest verbreide vorm van primitieve gemeenschap de heidense gemeenschap. Krachtens de exogamie van het huwelijk was een deel van de kern van hetzelfde bloed van de heidense gemeenschap tijdelijk en verliet haar bij het huwelijk. Anderzijds vond het constante deel van de gemeenschap zijn echtgenoten in een andere gens. Op basis van verwantschaps- en huwelijksbanden ontwikkelden zich op de verschillende terreinen van het materiële en geestelijke leven intercommunale betrekkingen, die de basis vormden van de heidense samenleving en die het leven schonken aan de stammenorganisatie.
Met het verschijnen van metalen werktuigen, de sociale verdeling van de arbeid en de voortdurende handel tussen de gemeenschappen, gingen deze laatste zich zowel onderling (families van rijken en edelen enerzijds en armen en onderworpenen anderzijds) als onderling (potentaten en bezitlozen, uitgebuitenen) differentiëren en werden zij geleidelijk aan een plattelandsgemeenschap.
Biologische gemeenschap
Voor biologen is de gemeenschap de verzameling levende wezens in een ecosysteem; meer precies zou men kunnen zeggen dat het de verzameling biologische populaties is die een bepaald gebied delen en in de tijd samenvallen.
Fossielen die in een ecosysteem opduiken zouden bijvoorbeeld geen deel uitmaken van de gemeenschap van dat ecosysteem, maar zouden bewoners zijn van een vroegere gemeenschap, een paleo-gemeenschap. Men zou kunnen spreken van de darmgemeenschap van micro-organismen van een herbivoor, de zeezoogdiergemeenschap van de Atlantische Oceaan, of de insectengemeenschap van de savannes van Oost-Afrika; zoetwatergemeenschappen; intergetijdengemeenschappen; mariene gemeenschappen, enzovoort.
Ecologen zijn de wetenschappers die de samenstelling en structuur van gemeenschappen bestuderen. Sociologen bestuderen gemeenschappen van mensen.
Om een biologische gemeenschap te karakteriseren, moeten zowel de soortensamenstelling als het aantal individuen van elke soort in aanmerking worden genomen. Niet alle soorten zijn even belangrijk binnen een gemeenschap; dominante soorten zijn bijvoorbeeld die soorten die, als zij zouden verdwijnen, de gemeenschap ernstig zouden verstoren.
De grens tussen verschillende gemeenschappen is in de natuur soms moeilijk af te bakenen. Overgangsgebieden die tussen twee totaal verschillende gemeenschappen liggen, worden ecotonen genoemd en zijn bijzonder soortenrijk.