De 9 stadia van spirituele zelfrealisatie

Zelfrealisatie is een van die zinnen die we op het spirituele pad horen en die het ene oor in en het andere oor weer uit gaat. We denken er niet over na, maar toch is het de kern van ALLES.

Zonder zelfrealisatie te zien als het uiteindelijke doel van de spirituele reis, zijn onze paden vaag, wazig en onsamenhangend.

We weten niet echt waarom we doen wat we doen. En als we wel een verzonnen reden hebben, voelen we ons nooit echt tevreden: alles wat we bereiken, alle spirituele brownie points die we verzamelen, voelen leeg en uiteindelijk teleurstellend.

In feite, als we het belang van Zelfrealisatie uit het oog verliezen, zijn onze spirituele paden niets anders dan de ene afleiding na de andere.

We worden spirituele consumenten, grasduinen hier en daar in aantrekkelijke spirituele “producten”, zonder ooit echt diep te duiken.

Ik noem dit Rabbit Hole Spirituality: net als Alice in Wonderland vallen we voortdurend in eindeloze konijnenholen van nieuwe trends, opwindende praktijken, en sprankelende feel-good filosofieën.

Maar de realiteit is dat we ons verliezen in het oppervlakkige, en uiteindelijk komt er iets nieuws dat onze aandacht trekt, en dan vallen we in een ander konijnenhol.

Gelukkig zijn er paden die zijn afgestemd op een diepere vorm van spiritualiteit – en ze leiden allemaal naar Zelf-Realisatie.

Als je niet helemaal zeker weet wat Zelf-Realisatie in godsnaam is, of hoe je het kunt ervaren, blijf dan even hangen.

Wat is Zelfrealisatie?

Er zijn twee definities van Zelfrealisatie: de ene is wereldlijk, de andere spiritueel.

Volgens verschillende westerse psychologische en filosofische tradities is zelfrealisatie de vervulling van ons persoonlijk potentieel in het leven. In wezen is het alles zijn wat we kunnen zijn in een onbeperkte, expansieve zin. Volgens de Oosterse spiritualiteit is Zelfrealisatie echter de kennis en belichaming van onze Ware Natuur of het Hogere Zelf voorbij het ego.

Hier hebben we twee merkwaardig tegenstrijdige definities uit het Oosten en Westen.

Welke definitie is juist?

Eigenlijk is geen van beide definities juist of onjuist: beide zijn even relevant omdat ze elkaar ondersteunen. Ik zal hierna uitleggen waarom.

De 3 Sjamanistische Rijken van Zelfrealisatie

Zelfrealisatie is niet zozeer één groot licht-en-glamour-moment, maar het is een langzaam en gestaag proces. Dit proces voltrekt zich binnen de drie rijken van het bestaan:

1. De Middenwereld
2. De Onderwereld
3. De Bovenwereld

Termen we de sjamanistische terminologie gebruiken, dan is de Middenwereld het rijk waarin we het dagelijks leven leiden. Dit is het rijk waar we ons dagelijks bestaan leiden met familie, vrienden en collega’s op het werk.

De benedenwereld is het rijk van beneden en van binnen, waar alles wat zich onder de oppervlakte verbergt, woont. Dit is het rijk van gedachten, gevoelens, instincten, dromen, onbewuste wonden, en op een kernniveau, de ziel.

De bovenwereld is het naar boven en naar buiten gerichte rijk waar we het lichaam, de geest en de ziel overstijgen en binnengaan in de immateriële, eeuwige Geest die alle lagen van het bestaan doordringt.

Elk rijk heeft een doel …

In elk rijk is er een taak voor ons om te vervullen:

• In de middelste wereld is de taak ego groei
• In de onderste wereld is de taak zielsverwezenlijking
• In de bovenste wereld, is de taak spirituele realisatie (ook bekend als Zelfrealisatie)

Zoals dieptepsycholoog Bill Plotkin schrijft,

Ego-groei, zielsverwezenlijking en spirituele realisatie zijn even vitaal om heel te worden. Hoewel alle drie de componenten tegelijkertijd kunnen worden gebruikt, is er een natuurlijke volgorde in hun ontplooiing: ego groei is het fundament waarop zielsverwezenlijking rust, en de laatste is volgens mij de meest effectieve stimulans voor spirituele verwezenlijking.

Hier zien we dat alle drie rijken op elkaar voortbouwen en elkaar ondersteunen – het uiteindelijke doel is Zelfrealisatie.

Het verschil tussen zelfrealisatie en Zelfrealisatie …

Dus hier zien we dat er eigenlijk twee soorten Zelfrealisatie zijn.

Het Westen bevordert de realisatie van het volledigste potentieel van het zelf (ego). Dit proces vindt plaats in het midden- en onderwereldrijk. En sommige westerse scholen van psychologie, zoals die welke de filosofieën van Carl Jung aanhangen, bevorderen zielsrealisatie (ook bekend als het individuatieproces).

En het Oosten bevordert de realisatie van het Zelf – dat wil zeggen, bevrijding van het kleine verzonnen zelf (ego), en de belichaming van iemands Hogere Zelf of Ware Natuur. Dit is een pad van de bovenwereld, een pad dat het persoonlijke ego en de ziel overstijgt, en ons verenigt met de Absolute, Onveranderlijke, en Eeuwige Geest. Dit is het pad van verlichting.

De meeste westerse en oosterse denkrichtingen negeren of ontkennen het belang van alle drie de paden die eendrachtig samenwerken. Maar het zijn alle drie essentiële paden om te omarmen, zodat we ware Zelfrealisatie kunnen ervaren – net zoals een boom wortels, een stam en takken nodig heeft om heel te zijn.

De 9 stadia van Spirituele Zelf-realisatieRealisatie

En als je ervoor kiest om jezelf toe te wijden aan de voortdurende reis van zelfrealisatie, zul je een enorm gevoel van respect ontwikkelen voor wie je werkelijk bent. Alleen dan zul je de volle betekenis van het advies kunnen waarderen: “Dit boven alles: wees trouw aan uw eigen ik.”

– Michael A. Singer

Zoals ik al eerder zei, Zelfrealisatie is niet zozeer één groot moment, maar het is een geleidelijk proces van ontvouwing.

(Hierbij moet echter worden opgemerkt dat voor sommige zeldzame individuen Zelfrealisatie wel als één groot moment komt. Maar voor de overgrote meerderheid van ons is het een langzaam en gestaag proces.)

Hieronder vind je de negen stadia van spirituele Zelfrealisatie: van het begin van de reis, helemaal tot het einde. Merk op dat Zelfrealisatie niet noodzakelijkerwijs (en vaak ook niet) een lineair proces is. We ervaren vaak een spiraal van ontvouwing en transformatie, en het is gebruikelijk om voorwaarts en achterwaarts te gaan:

Zelf-bewustzijn

Aan het begin van de reis is het ontstaan van zelf-bewustzijn. Dit kan sporadisch optreden als gevolg van tijdelijke momenten van introspectie of als een volledig spiritueel ontwaken. Zelfbewustzijn is wanneer we ons bewust worden van onszelf (vanuit een ego-gebaseerd standpunt) en hoe we interageren met de wereld.

Degenen die zelfbewust zijn nemen afstand van hun eerdere psychologische onwetendheid (ook wel aangeduid als “in slaap zijn”) en komen in een groter zelfbewustzijn. Dit kan een pijnlijke periode zijn als we eerlijk kijken naar onze gedachten, gewoonten, keuzes en manieren om met de wereld om te gaan. Vaak bevalt het ons niet wat we zien. Dus, of we verdoven onszelf uit ontkenning of we betreden het pad van zelfgroei (ook bekend als het spirituele pad).

Zelfonderzoek

Na de schok van het ontwaken tot meer zelfbewustzijn, worden we gedreven door het verlangen onszelf verder te onderzoeken – dit is de reis van zelfonderzoek.

Zelfonderzoek wordt gevoed door een mengeling van nieuwsgierigheid (“wie ben ik echt?”) en ontevredenheid (“ik kan niet geloven dat ik dat deed/zei/geloofde!”). We willen meer te weten komen over persoonlijkheden en onze authentieke plaats in het leven begrijpen.

Zelfexploratie vindt vaak plaats in de middenwereld (het domein van het dagelijks leven) en het doel ervan is te ontdekken hoe we denken, voelen en ons gedragen. Om antwoorden te krijgen, proberen we kennis en begrip van onszelf te krijgen door middel van boeken, workshops, films, persoonlijkheidstests en andere psychologische en spirituele praktijken.

Zelf-ontdekking

Als we eenmaal beginnen te grasduinen in de wereld van zelf-ontdekking, ervaren we uiteindelijk zelf-ontdekking, dat is wat er gebeurt als we diep onder de oppervlakte van onszelf graven.

Zelf-ontdekking vindt plaats wanneer we van het “wat?” naar het “WAAROM?” gaan. Terwijl de vorige fase (zelfverkenning) gaat over wat we leuk vinden/voelen/doen/denken, gaat zelfontdekking over waarom we alles leuk vinden/voelen/doen/denken wat in ons opkomt.

In deze fase is het gebruikelijk om te beginnen met verschillende vormen van innerlijk werk dat tot de wortel van ons kernzelf doordringt.

Zelfbegrip

Zelfbegrip is een kristallisatie van de vorige drie stadia: het is een diep begrip van de dynamiek en de werking van ons ego-zelf.

Mensen die dit stadium hebben bereikt, hebben een grondig en meerlagig begrip van de oorsprong en de redenen waarom ze denken, voelen en zich gedragen zoals ze doen. Ze hebben niet alleen hun bewuste ego verkend, maar ze hebben ook hun onbewuste geest verkend om hun schaduwzelven en andere begraven kernwonden te ontmoeten.

Zelfbegrip is een pad in de lagere wereld dat naar beneden en naar binnen gaat en de aard van onze ziel raakt en onthult.

Zelfliefde

Volgende is zelfliefde: het stadium waarin we vervuld zijn van mededogen voor onszelf en alles wat we hebben doorgemaakt.

Als een pad in de lagere wereld is zelfliefde wat er gebeurt als we de fundamentele aard van ons hart en onze ziel aanboren: liefde. Wanneer we van onszelf houden, worden we gevoed door een diep begrip van onszelf. In feite is het zonder het vorige stadium (zelfbegrip) bijna onmogelijk om zelfliefde te beoefenen, omdat we niet weten wat of waarom we doen, denken en voelen wat we doen.

Leren van onszelf te houden betekent dat we ophouden onszelf te straffen, beginnen onszelf te koesteren, en beginnen meer eigenwaarde, zelfvertrouwen en zelfvergeving te ervaren.

Zelftransformatie

In dit stadium beginnen we onze oude en beperkende gewoonten, percepties en dwangmatigheden af te schudden die door het valse zelf (ego) zijn gecreëerd en transformeren we in de meest authentieke versie van onszelf die mogelijk is.

Wanneer we zelftransformatie ervaren, gaan we een dood- en wedergeboorteproces in dat in het begin ongemakkelijk en destabiliserend kan aanvoelen. Maar uiteindelijk is elke verandering die we ondergaan bevrijdend. Met andere woorden, we worden meer zielsgericht in plaats van ego-gericht, en we zitten lekkerder in ons vel.

Dankzij de vorige vijf stadia zijn we in staat om ruimte te maken voor nieuwe groei.

Zelf-meesterschap

Als een culminatie van de stadia 1-6 gaat het in dit stadium om het plukken van de vruchten van een stabiel en goed aangepast ego. De psycholoog Carl Jung noemde dit stadium individuatie, dat wil zeggen, een heel mens worden die verbonden en afgestemd is op de ziel.

Zelf-meesterschap is precies dat, het beheersen van het valse zelf (of ego) – maar niet met tirannie of een dominante houding. In plaats daarvan wordt de beheersing van het valse zelf gedaan met liefde en begrip.

In plaats van slaven te zijn van ons ego, leven we vanuit ons hart en onze ziel, en onze ego’s geven zich over en staan in dienst van onze ziel.

Wanneer we zelf-meesterschap ervaren, zijn onze innerlijke en uiterlijke werelden in evenwicht, en worden we de koningen of koninginnen van onze eigen middenwerelden (het dagelijks leven) en lagere werelden (het innerlijk leven). We zijn zelfverzekerd, kalm, opmerkzaam, wijs, mededogend en luchthartig.

Zelftranscendentie

Naar zelftranscendentie, waar we de wereld van Spirit (of de bovenwereld) beginnen binnen te gaan.

Wanneer we het pad van zelf-transcendentie bewandelen, proberen we onze beperkte ego’s en gehechtheid aan onze ziel te overstijgen, en één te worden met het Goddelijke.

Het verlangen naar zelftranscendentie kan in de loop der tijd op natuurlijke wijze ontstaan (als gevolg van het ijverig bewandelen van het spirituele pad), door plotselinge mystieke ervaringen, diepgaande transpersoonlijke inzichten, of een diepe innerlijke roeping om de ultieme vrijheid te proeven.

Gemeenschappelijke zelftranscendentie paden en praktijken die er zijn omvatten meditatie, yogische disciplines, mystieke en hoger bewustzijn tradities (Soefisme, Gnosticisme, Taoïsme, Boeddhisme, etc.), zelfonderzoek, non-duale leringen, contemplatie, enzovoort.

Zelf-realisatie

Eindelijk komen we bij Zelf-realisatie. Wat kan er anders worden gezegd dan dat Zelfrealisatie kan worden nagestreefd en dat er voor kan worden gewerkt, maar uiteindelijk is het een geschenk van het Leven zelf.

Zelfrealisatie vindt plaats wanneer we ophouden ons te identificeren met het beperkte ego en ons te hechten aan de ziel, en in plaats daarvan onszelf herkennen als één en hetzelfde als het Goddelijke. Als we voorbij het gevoel van “ik”, “mijn” en “ik ben ___” (ook wel de innerlijke verhalen die door ons illusoire zelf zijn verzonnen) komen, belichamen we wat wordt aangeduid als Christusbewustzijn, Verlichting, Boeddhaschap, Niet-Dominaal Bewustzijn en Eenheid.

Andere namen voor deze heilige ervaring zijn nirvana, hemel, moksha, unio mystica (spirituele alchemie), samadhi, kosmisch bewustzijn, enzovoort.

Wanneer we Zelfrealisatie ervaren, hebben we de onbestendigheid en vergankelijkheid van het ego doorzien (dit kan worden ervaren door meditatie), de droomachtige aard van het denken, en de illusie van gehechtheid aan alle verschijnselen, en zijn we binnengegaan in de uitgestrekte, ruime, en eeuwige aanwezigheid die overal bestaat.

In dit stadium zijn we vrij van lijden, vrij van angst, en vrij van alle afscheiding. Wat overblijft is een zuivere uitstraling van zijn, een totale vereniging met het Leven, een ervaring van eindeloze liefde, verbondenheid, begrip en openheid voor het bestaan.

Hoe ervaar je een voorproefje van zelfrealisatie

Zelfrealisatie is een reis die je enkele jaren, tientallen jaren of meestal een heel leven (of langer) kan kosten. Maar het is een heilig en waardig pad dat elk beetje van je tijd, inspanning, oprechtheid en toewijding waard is. Uiteindelijk is het het pad van verlichting, het pad van vrijheid, en het pad van liefde. Wat kan er beter zijn dan dat?

Nu we hebben verkend wat zelfrealisatie is, en de negen stadia, hoe kunnen we – al is het maar even – van deze ervaring proeven? (Ik weet zeker dat je nieuwsgierig bent!)

Hier volgen enkele methoden en praktijken die je waarschijnlijk zullen helpen om in deze levensveranderende ervaring te duiken (hoewel niets ooit gegarandeerd is):

• Lange stukken meditatie (45 minuten of meer per dag) – houd in gedachten dat het belangrijk is om naar dit doel toe te werken, vooral als je een beginner bent
• Plantaardige geneeskunde reizen (met ayahuasca, peyote, mescaline, psilocybine paddestoelen, marihuana, etc.) – als je een psychische aandoening hebt, raad ik je aan om eerst met een professionele therapeut te praten, anders is dit een verbazingwekkend pad dat moet worden benaderd met een duidelijke bewuste intentie en respect
• Het binnengaan van veranderde bewustzijnstoestanden (zoals door een trancetoestand, lucide dromen, ademwerk, zelfhypnose) – denk eraan voorzichtig met jezelf te zijn en langzaam te gaan
• Onderdompeling in de natuur – probeer lange periodes in de natuur door te brengen (1+ uur), vooral in wilde en ongetemde gebieden die niet door mensen bezocht worden

Als je nog andere praktijken kunt aanbevelen, deel ze hieronder en help anderen inspireren!

***

Ik hoop dat je nu een beter begrip hebt van Zelfrealisatie. Onthoud dat we vaak voorwaarts en achterwaarts bewegen op het pad: het is niet lineair. In plaats daarvan is het een proces dat ebben en stromen, wassen en afnemen, en beweegt in een spiraalvormig patroon.

Vertel eens, in welk stadium zit jij op de reis naar zelfrealisatie? Ik hoor graag jouw ervaringen.