Met een naam als “luipaardhaai,” (Triakis semifasciata) zou je denken dat deze dieren angstaanjagende bruten zouden zijn. Veel mensen zijn tenslotte bang voor stierhaaien en tijgerhaaien. Maar laat u niet misleiden door de naam – deze kleine schoonheden vormen eigenlijk bijna geen gevaar voor mensen, ook al zien ze u misschien aan voor een hapje.
In plaats daarvan is dit een van de meest voorkomende haaiensoorten die u waarschijnlijk zult tegenkomen als u aan de westkust van Noord-Amerika woont. Het zou een echte traktatie zijn om ze te zien. Lees verder voor meer leuke weetjes over luipaardhaaien!
Luipaardhaaien: The Gems of The Shark World
Zeeluipaardhaaien zijn een van de mooiste haaiensoorten die u kunt tegenkomen. Het is een kleine soort (vooral vergeleken met meer bekende haaien zoals de walvishaai of de grote witte haai), die maximaal 2 meter lang kan worden van het puntje van de snuit tot de staart. De meeste haaien van deze soort zijn echter niet langer dan 2,5 of 2,5 meter.
Zeeluipaardhaaien hebben een zeer lang, smal lichaam met een afgeplatte kop. Ze hebben een vreemd gevormde staart, waarvan het bovenste deel veel langer is dan het onderste deel.
Ze zijn grijs van kleur, maar over de hele rug lopen donkere grijszwarte zadels die vervagen in kleinere stippen naarmate je naar de buik toe gaat. De middens van deze stippen en zadels zijn lichter van kleur, ongeveer zoals de vlekken van een luipaard in het midden lichter zijn.
Waar kun je luipaardhaaien vinden?
Als je aan de westkust van Noord-Amerika woont, dus ergens tussen Washington en Mexico, is de kans groot dat er op dit moment tientallen of honderden luipaardhaaien bij jou in de buurt zwemmen.
Zuipaardhaaien geven de voorkeur aan ondieper water dan hun broeders in de open oceaan (zoals de makohaai of de walvishaai). Ze vinden het heerlijk om rond kelpwouden te varen en komen zelfs met het getij mee, op zoek naar smakelijke hapjes zoals krabben, kleine visjes en zelfs mosselsifons die boven de oceaanbodem uitsteken. Kleine luipaardhaaien kunnen worden gevonden in slechts een meter water, dus wees niet verbaasd als je er een tegenkomt tijdens het waden!
Zuipaardhaaien vormen vaak scholen met andere luipaardhaaien en zelfs andere haaiensoorten van vergelijkbare grootte (als ze te klein zijn, kunnen ze een snack worden!). Ze blijven meestal in de regio waar ze zijn geboren, hoewel af en toe een luipaardhaai een beetje avontuurlijk wordt en naar een nieuwe locatie vertrekt, soms wel een paar honderd kilometer verderop. Maar over het algemeen is het voor biologen gemakkelijker om deze haaien te volgen en te beheren, omdat ze niet voortdurend heen en weer springen tussen verschillende landen met verschillende beheersregels.
Waar komen baby luipaardhaaien vandaan?
Haaien zijn over het algemeen langzame broeders, en luipaardhaaien voldoen aan dat criterium – een beetje. Het duurt tussen de 10 en 15 jaar voordat een vrouwtjes luipaardhaai geslachtsrijp is, en ze leven sowieso maar maximaal 25-30 jaar. Ze spenderen de helft van hun leven aan het klaarmaken voor de voortplanting.
Maar bereid je maar voor – als ze eenmaal beginnen met voortplanten, kunnen ze echt jongen krijgen! Vrouwelijke luipaardhaaien baren tussen de zeven en 36 jongen per jaar. Ze brengen zelfs tijd door in warmere wateren, wat de ontwikkeling van de pups in de baarmoeder versnelt. (Stel je voor dat mensen de hele dag in een warme yogaruimte kunnen doorbrengen en in acht maanden kunnen bevallen in plaats van in negen maanden!)
De vrouwelijke luipaardhaaien baren hun volledig gevormde pups in ondiepe wateren die bekend staan als kraamkamers, veilig voor roofdieren. Nadat ze hun jongen in de kraamkamer hebben afgezet, trekken ze er meteen weer op uit om te broeden en zich bezig te houden met het maken van de volgende generatie jongen.
Wat zijn de grootste bedreigingen voor luipaardhaaien?
Gelukkig genoeg zijn luipaardhaaien een succesverhaal op het gebied van natuurbehoud. Door hun huiselijke gewoonten, grote nesten jongen, grote populatieomvang en beperkte menselijke oogst zijn ze door de IUCN uitgeroepen tot een soort van “Least Concern”.
Dat neemt niet weg dat er een aantal potentiële bedreigingen zijn waarvoor we moeten oppassen om ervoor te zorgen dat de populaties luipaardhaaien sterk blijven. De grootste bedreiging is waarschijnlijk de sportvisserij op luipaardhaaien. Dit zijn populaire haaien om te vangen vanwege hun nabijheid tot de kust, unieke kleur, en smakelijk vlees. Vissers in Californië vangen meer luipaardhaaien dan waar dan ook, en in 1992 heeft het California Department of Fish and Wildlife vangstbeperkingen ingesteld waardoor de lage luipaardhaaienpopulaties zich sindsdien met volledig succes hebben hersteld.
Er is ook sprake van enige bijvangst van luipaardhaaien in de commerciële visserij, maar dit wordt niet als een groot probleem beschouwd. Verrassend genoeg zijn kleine luipaardhaaien ook het doelwit van een andere unieke vorm van visserij – de aquariumhandel. Baby luipaardhaaien passen in grote aquaria, en ze zijn populaire huisdieren omdat ze gemakkelijk overleven in een aquariumomgeving (althans, gemakkelijker dan andere soorten), en opnieuw, omdat ze er zo uniek uitzien en gemakkelijk te vangen zijn.
Ten slotte kunnen luipaardhaaien kwetsbaar zijn voor veranderingen in de plaatselijke wateromstandigheden. Weet je nog dat ze niet veel bewegen? Soms kan die gewoonte hen parten spelen. Er zijn verschillende grote luipaardhaaien uitgestorven als gevolg van eutrofiëring: wanneer voedingsstoffen (waarschijnlijk van landbouwmeststoffen) in baaien stromen, veroorzaken ze algenbloei die alle zuurstof in het water opzuigt, waardoor de haaien in wezen stikken. Zelfs zo recent als mei 2017, San Francisco Bay zelf heeft grote luipaardhaai sterfgevallen gezien, waarschijnlijk als gevolg van een mysterieuze schimmelinfectie in de hersenen.
Hoewel deze scenario’s eng klinken, wees gerust dat op dit moment de hele populatie luipaardhaaien het prima doet. Met voortdurende controle en beschermingsinspanningen zullen deze haaien er nog lang zijn.