Iemand brengt wat goede Bordeaux mee naar een feestje. Geweldig. Iemand opent die fles. Nog beter. Iemand begint te praten over de verschillen tussen de Linkeroever en de Rechteroever in de Bordeaux-regio. Redelijkerwijs pak je je glas – nadat het gevuld is – en straal je naar de andere kant van de kamer.
Bordeaux kan intimiderend zijn, in alles, van etiket tot die gekke stille “x” tot het soms krankzinnige prijskaartje. Maar de linker- en rechteroever hoeven geen deel uit te maken van wat ons beangstigt in een van de beroemdste wijnstreken van de Oude Wereld. Ze zijn eigenlijk (en we verwachten veel haatmail omdat we dit zeggen) vrij simpel.
Laten we beginnen met wat ze zijn, want misschien wist je niet dat de Bordeaux-regio was verdeeld in linker- en rechterbanken, en dat die banken niets te maken hebben met geld pinnen of belachelijke ATM-tarieven. De “oevers” waarnaar we hier verwijzen zijn rivieroevers, landmassa’s aan weerszijden van het estuarium van de Gironde (en “estuarium” is gewoon een deftige manier om de plaats aan te duiden waar een rivier de zee ontmoet en ze allemaal flirterig en door elkaar gaan lopen). Een visuele voorstelling kan misschien meer helpen. Als u naar een kaart van Zuidwest-Frankrijk kijkt, ziet u wat lijkt op een omgekeerde Y (of Flux Condensator, afhankelijk van uw voorkeur) die door het gebied van Bordeaux snijdt. Dat is het estuarium van de Gironde, dat wordt gevoed door twee rivieren – de tanden van de fluxcondensator – die de Dordogne en de Garonne heten. Aan de zuidwestkant van de Gironde ligt de linkeroever; aan de noordoostkant de rechteroever, de twee belangrijkste gebieden waar alle Bordeaux-wijn wordt geproduceerd. Makkelijk, toch?
Het wordt eigenlijk nog makkelijker als we eenmaal bij het terroir zijn. De linker- en rechteroever van Bordeaux maken weliswaar deel uit van hetzelfde wijnbouwgebied, maar hebben dankzij de grote Gironde toch een heel ander terroir. Aan de linkerkant is de bodem rotsachtiger, vol grind en diepe afzettingen van kalksteen. Als u zich uw eerste les over wijnmaken nog herinnert (dat leerden ze toch op elke middelbare school?), weet u dat een slechte bodem niet per se slechte wijn hoeft te betekenen. Sterker nog, hoe meer de wijnstok moet vechten om voedingsstoffen, hoe meer karakter – en potentiële kwaliteit – hij ontwikkelt. Daarom worden Bordeaux-wijnen van de linkeroever beschouwd als uitstekende kandidaten om te rijpen, terwijl Bordeaux-wijnen van de rechteroever over het algemeen worden beschouwd als zachtere, drink-me-snel-stijl wijnen.
Niet dat wijnen van de rechteroever ongecompliceerd zijn. De bodem van de rechteroever is minder “moeilijk” dan die van de linkeroever, met kalksteen dichter bij de top en minder grind waar men zich over het algemeen doorheen moet worstelen. De wijnen van de rechteroever hebben geen gebrek aan karakter. Het is alleen een ander soort karakter.
Dat brengt ons bij de druiven. Loop niet weg, het is allemaal nog vrij eenvoudig. Vanwege de verschillen in terroir worden in Bordeaux op de linker- en rechteroever meestal twee verschillende druivensoorten gebruikt: Linkeroeverwijnen zijn voornamelijk Cabernet Sauvignon aangevuld met Merlot; rechteroeverwijnen zijn meer Merlot, in evenwicht gehouden door een kleiner aandeel Cabernet. De Cabernet-driven Linkeroever wijnen hebben de neiging om hoger in tannine – opnieuw, waardoor ze goede kandidaten voor veroudering, die helpt om mellow out de tannines en de integratie van de smaken van de wijn. Merlot-wijnen van de rechteroever zijn over het algemeen zachter, met zachtere fruitsmaken en evenwichtige, maar niet overheersende tannines. Een vrij eenvoudig, zij het niet allesomvattend, onderscheid. (Er zijn altijd enigszins verwarrende uitzonderingen in wijn, dat is een deel van de reden waarom we nog een glas nodig hebben.)
En hoe zit het met de chateaux zelf? Je weet wel, die prachtige maar intimiderend grootse kasteel-achtige gebouwen op Bordeaux-etiketten? Nou, ze zijn echt, maar nogmaals, verschillend op de linker en rechteroever. Op de linkeroever hebben kastelen de neiging op kleine kastelen te lijken, zonder prinses. Kastelen op de rechteroever zijn niet per se minder groots, ze staan alleen op kleinere stukken land. Denk aan maximaal 30 hectare, vergeleken met 5 tot 80 hectare wijngaard op de linkeroever. In feite is de ongelooflijk beroemde en ongelooflijk dure rechteroever wijn Le Pin begonnen als een hectare wijngaard in 1979 (het is sindsdien uitgegroeid tot maar liefst 2,7 hectare).
Last but not least: grote namen om te weten (hoe ga je anders weten welke fles je moet inslaan op het etentje). Grote spelers op de linkeroever zijn namen als Chateaux Margaux, Lafite, en Mouton Rothschild. Bordeaux op de rechteroever heeft minder zwaargewichten, maar de zwaargewichten zijn, nou ja, zwaargewichten – wijnen als Petrus, die in feite de duurste wijn in heel Bordeaux is, en Cheval Blanc.
Het is eenvoudig, maar er is veel om te onthouden. Gelukkig hebben we het allemaal teruggebracht tot een 45-seconden video, iets wat je kunt bekijken in de lift naar het etentje. U weet wel, het feest dat u gaat verblinden met uw Bordeaux “Bank” wijnkennis.