Emilio Aguinaldo

Emilio Aguinaldo

In office
March 22, 1897 – April 1, 1901

Mariano Trias

Newly Established

Manuel L. Quezon (position abolished 1901-1935)

March 22 1869
Cavite El Viejo (Kawit), Cavite

February 6 1964 (aged 94)
Quezon City, Metro Manila

Magdalo faction of the Katipunan, National Socialist Party

(1) Hilaria del Rosario-overleden
(2) Maria Agoncillo

Romaans-katholiek

Emilio Aguinaldo y Famy (22 maart, 1869 – 6 februari 1964) was een Filippijnse generaal, politicus en onafhankelijkheidsleider. Hij speelde een belangrijke rol in de onafhankelijkheid van de Filippijnen tijdens de Filippijnse Revolutie tegen Spanje en de Filippijns-Amerikaanse Oorlog om de Amerikaanse bezetting te weerstaan. In 1895 sloot Aguinaldo zich aan bij de Katipunan rebellie, een geheime organisatie die toen onder leiding stond van Andrés Bonifacio en zich inzette voor de verdrijving van de Spanjaarden en de onafhankelijkheid van de Filippijnen door middel van gewapend geweld. Hij klom snel op tot generaal en vestigde een machtsbasis onder de rebellen. Hij werd verslagen door de Spaanse strijdkrachten en aanvaardde ballingschap in december 1897. Na het uitbreken van de Spaans-Amerikaanse oorlog keerde hij terug naar de Filippijnen, waar hij een voorlopige dictatoriale regering vestigde en op 12 juni 1898 de Filippijnse onafhankelijkheid uitriep. Kort na de nederlaag van de Spanjaarden braken er open gevechten uit tussen Amerikaanse troepen en Filippino’s die voor de onafhankelijkheid waren. Superieure Amerikaanse vuurkracht verdreef de Filippijnse troepen uit de stad, en de regering in Malolos moest van de ene plaats naar de andere verhuizen. Aguinaldo verbond zich uiteindelijk in maart 1901 aan de Amerikaanse regering en trok zich terug uit het openbare leven.

Op de Filippijnen wordt Aguinaldo beschouwd als de eerste en jongste Filippijnse president, hoewel zijn regering er niet in slaagde buitenlandse erkenning te krijgen.

Vroeger en carrière

De zevende van acht kinderen van Crispulo Aguinaldo en Trinidad Famy, Emilio Aguinaldo, werd geboren in een Filippijns gezin op 22 maart 1869, in Cavite El Viejo (nu Kawit), provincie Cavite. Zijn vader was gobernadorcillo (stadshoofd), en als leden van de Chinees-Mestizo minderheid genoot zijn familie relatieve rijkdom en macht.

Op tweejarige leeftijd liep hij pokken op en werd voor dood opgegeven totdat hij zijn ogen opende. Toen hij drie jaar oud was, werd hij gebeten door honderden mieren toen een familielid hem in een bamboebos achterliet terwijl hij zich verborg voor Spaanse troepen die op vergeldingsmissie waren voor de Cavite Muiterij van 1872. Hij verdronk bijna toen hij, uitgedaagd door een speelkameraadje, in de rivier de Marulas sprong en ontdekte dat hij niet kon zwemmen.

Als kleine jongen kreeg Aguinaldo basisonderwijs van zijn oudtante en later ging hij naar de lagere school van de stad. In 1880 begon hij zijn middelbare opleiding aan het Colegio de San Juan de Letran, die hij in zijn derde jaar verliet om naar huis terug te keren om zijn moeder, die weduwe was, te helpen bij het beheer van hun boerderij.

Op 17-jarige leeftijd werd Emilio gekozen tot cabeza de barangay van Binakayan, de meest vooruitstrevende barrio van Cavite El Viejo. Hij bekleedde deze positie, als vertegenwoordiger van de lokale bewoners, gedurende acht jaar. Hij hield zich ook bezig met de scheepvaart tussen de eilanden en reisde zo ver zuidwaarts als de Sulu Archipelago. Eenmaal op een handelsreis naar de nabijgelegen zuidelijke eilanden, terwijl hij in een grote paraw (zeilboot met uithouders) voer, wist hij een grote mensenetende haai te vangen, te bedwingen en aan land te brengen, in de veronderstelling dat het gewoon een grote vis was.

In 1893 werd de Maura-wet aangenomen om de stadsbesturen te reorganiseren met als doel ze effectiever en autonomer te maken, waarbij de benoeming van het hoofd van de stad veranderde van gobernadorcillo in capitan municipal, met ingang van 1895. Op 1 januari 1895 werd Aguinaldo gekozen tot hoofd van de stad en werd daarmee de eerste die de titel van capitan municipal van Cavite El Viejo voerde.

Familie

Het eerste huwelijk dateert van 1896, met Hilaria Del Rosario (1877-1921), en zij kregen vijf kinderen (Miguel, Carmen, Emilio Jr., Maria en Cristina). Op 6 maart 1921 overleed zijn eerste vrouw, en in 1930 trouwde hij met Dona Maria Agoncillo, nicht van Don Felipe Agoncillo, de pionier van de Filippijnse diplomatie.

Vele van Aguinaldo’s nakomelingen werden prominente politieke figuren in hun eigen recht. Een achterneef, Cesar Virata, was minister-president van de Filippijnen van 1981 tot 1986. Aguinaldo’s kleindochter, Ameurfina Melencio Herrera, was van 1979 tot 1992 rechter in het Hooggerechtshof. Zijn achterkleinzoon, Joseph Emilio Abaya, werd gekozen tot lid van het Huis van Afgevaardigden in het 13e en 14e Congres, als vertegenwoordiger van het 1e district van Cavite. De huidige burgemeester van Kawit, Cavite, Reynaldo Aguinaldo, is een kleinzoon van de voormalige president, terwijl de vice-burgemeester, Emilio “Orange” Aguinaldo IV, een achterkleinzoon is.

Philippijnse revolutie

Emilio Aguinaldo c. 1898

In 1895 sloot Aguinaldo zich aan bij de Katipunan-opstand, een geheime organisatie die toen onder leiding stond van Andrés Bonifacio en zich inzette voor de verdrijving van de Spanjaarden en de onafhankelijkheid van de Filippijnen door middel van gewapend geweld. Hij trad toe als luitenant onder generaal Baldomero Aguinaldo en bereikte in enkele maanden de rang van generaal. In dezelfde week dat hij zijn nieuwe rang ontving, lanceerden 30.000 leden van de Katipunan een aanval tegen de Spaanse kolonisten. Alleen de troepen van Emilio Aguinaldo voerden een succesvolle aanval uit. In 1896 barstten de Filippijnen uit in opstand tegen de Spanjaarden. Aguinaldo behaalde grote overwinningen voor de Katipunan in de provincie Cavite, waardoor de Spanjaarden tijdelijk uit het gebied werden verdreven. De hernieuwde Spaanse militaire druk dwong de rebellen echter om hun strijdkrachten op een meer samenhangende manier te herstructureren. De geïsoleerde fragmentatie die het geheim van de Katipunan had beschermd, had haar nut verloren. De Katipunan waren nu verdeeld in twee facties; de ene, de Magdalo, geleid door Aguinaldo en gevestigd in Kawit, vond dat het tijd was om een revolutionaire regering te organiseren om de Katipunan te vervangen. De andere, Magdiwang genaamd en geleid door Bonifacio, verzette zich hiertegen.

Op 22 maart 1897 zat Bonifacio de Tejeros Conventie voor in Tejeros, Cavite (diep in het gebied van Baldomero Aguinaldo), om een revolutionaire regering te kiezen in de plaats van de Katipunan. Ver weg van zijn machtsbasis verloor Bonifacio onverwacht het leiderschap van Aguinaldo, en werd in plaats daarvan gekozen voor het ambt van Secretaris van Binnenlandse Zaken. Zelfs dit werd in twijfel getrokken door een aanhanger van Aguinaldo, die beweerde dat Bonifacio niet de nodige scholing voor de baan had. Beledigd verklaarde Bonifacio de Conventie nietig en ongeldig, en probeerde terug te keren naar zijn machtsbasis in Rizal. Bonifacio werd aangeklaagd, berecht, schuldig bevonden aan verraad (bij verstek), en ter dood veroordeeld door een militair tribunaal in Cavite. Hij en zijn groep werden onderschept door Aguinaldo’s mannen in een gewelddadig treffen waarbij Bonifacio dodelijk gewond raakte. Aguinaldo bevestigde het doodvonnis, en de stervende Bonifacio werd naar de bergen van Maragondon in Cavite gevoerd en op 10 mei 1897 geëxecuteerd, zelfs toen Aguinaldo en zijn troepen zich terugtrokken voor een Spaanse aanval.

Biak-na-Bato

In juni nam de Spaanse druk toe, waardoor Aguinaldo’s revolutionaire regering zich uiteindelijk gedwongen zag zich terug te trekken in het dorp Biak-na-Bato in de bergen. Generaal Emilio Aguinaldo onderhandelde over het Pact van Biak-na-Bato, waarin werd bepaald dat de Spanjaarden de Filippijnen binnen drie jaar zelfbestuur zouden geven als Aguinaldo in ballingschap zou gaan. In ruil voor amnestie en 800.000 pesos (Filippijns geld) als schadeloosstelling, stemde Aguinaldo ook in met het beëindigen van de vijandelijkheden. Hij en de andere revolutionaire leiders zouden vrijwillig in ballingschap gaan. Nog eens 900.000 pesos zou worden gegeven aan de revolutionairen die in de Filippijnen waren achtergebleven en die ermee instemden hun wapens in te leveren; er zou algemene amnestie worden verleend en de Spanjaarden zouden hervormingen in de kolonie doorvoeren. Op 14 december 1897 werd Aguinaldo naar Hongkong verscheept, samen met enkele leden van zijn revolutionaire regering. Emilio Aguinaldo was president en Mariano Trias vice-president; andere functionarissen waren Antonio Montenegro als minister van Buitenlandse Zaken, Isabelo Artacho als minister van Binnenlandse Zaken, Baldomero Aguinaldo als minister van Financiën en Emiliano Riego de Dios als minister van Oorlog.

Spaans-Amerikaanse Oorlog

Duizenden andere Katipunero’s bleven vechten voor een soevereine natie in de revolutie tegen Spanje. In mei 1898 brak er oorlog uit tussen Spanje en de Verenigde Staten en werd een Spaans oorlogsschip in de Baai van Manilla tot zinken gebracht door de vloot van de Amerikaanse admiraal George Dewey. Aguinaldo, die via de Amerikaanse consul in Singapore al had ingestemd met een vermeende alliantie met de Verenigde Staten, keerde in mei 1898 terug naar de Filippijnen en hervatte onmiddellijk de revolutionaire activiteiten tegen de Spanjaarden, nu mondeling aangemoedigd door afgezanten van de Verenigde Staten. In Cavite stelde hij op advies van de advocaat Ambrosio Rianzares Bautista een voorlopige dictatoriale regering in om “met harde hand de anarchie te onderdrukken die het onvermijdelijke gevolg is van alle revoluties”. Op 12 juni 1898 riep hij in Kawit de Filippijnse onafhankelijkheid uit en begon overal op de Filippijnen lokale politieke eenheden te organiseren.

Vanuit Cavite leidde Aguinaldo zijn troepen naar overwinning na overwinning op de Spaanse strijdkrachten, totdat zij de stad Manilla bereikten. Na de overgave van de Spanjaarden verboden de Amerikanen de Filippino’s echter om de ommuurde stad Intramuros binnen te gaan. Aguinaldo riep in Malolos een Revolutionair Congres bijeen om de onafhankelijkheid van de Filippijnen te bekrachtigen en een grondwet op te stellen voor een republikeinse regeringsvorm.

Presidentschap van de Eerste Republiek van de Filippijnen

Aguinaldo Kabinet

President Aguinaldo had in het jaar 1899 twee kabinetten. Daarna leidde de oorlogssituatie ertoe dat hij per decreet regeerde.

Philippine-Amerikaanse oorlog

Aguinaldo gaat aan boord van de USS Vicksburg na zijn gevangenneming in 1901.

In de nacht van 4 februari 1899 werd een Filippijn neergeschoten door een Amerikaanse schildwacht toen hij de Silencio Straat overstak, Sta. Mesa, Manila. Dit incident wordt beschouwd als het begin van de Filippijns-Amerikaanse oorlog, en al snel braken er gevechten uit tussen Amerikaanse troepen en Filippino’s die voor onafhankelijkheid waren. Superieure Amerikaanse vuurkracht verdreef de Filippijnse troepen uit de stad, en de regering van Malolos moest van de ene plaats naar de andere verhuizen. Aanbiedingen van de Amerikaanse president William McKinley om een autonome Filippijnse regering onder Amerikaanse vlag op te zetten werden afgewezen.

Aguinaldo leidde het verzet tegen de Amerikanen en trok zich vervolgens terug naar Noord-Luzon met de Amerikanen in zijn spoor. Op 2 juni 1899 ontving generaal Antonio Luna, een arrogante maar briljante generaal en Aguinaldo’s dreigende rivaal in de militaire hiërarchie, een telegram van Aguinaldo waarin hij werd bevolen naar Cabanatuan, Nueva Ecija te gaan voor een bijeenkomst in het klooster van de kerk van Cabanatuan. Drie dagen later, op 5 juni, kwam Luna aan en vernam dat Aguinaldo niet op de afgesproken plaats was. Toen generaal Luna op het punt stond te vertrekken, werd hij door Aguinaldo’s mannen neergeschoten en vervolgens doodgestoken. Luna werd later op het kerkhof begraven; Aguinaldo ondernam geen enkele poging om Luna’s moordenaars te straffen of te bestraffen.

Minder dan twee jaar later, na de beroemde Slag om de Tirad Pas en de dood van zijn laatste meest vertrouwde generaal, Gregorio del Pilar, werd Aguinaldo op 23 maart 1901 in Palanan, Isabela, gevangen genomen door de Amerikaanse generaal Frederick Funston, met de hulp van Macabebe opspoorders. De Amerikaanse troepenmacht kreeg toegang tot Aguinaldo’s kamp door zich voor te doen als gevangenen.

Funston merkte later Aguinaldo’s “waardige houding”, “uitstekende kwaliteiten” en “humane instincten” op. Aguinaldo bood aan trouw te zweren aan de Verenigde Staten, als zijn leven gespaard zou worden. Op 1 april 1901 zwoer Aguinaldo trouw aan Amerika, waarmee hij formeel een einde maakte aan de Eerste Republiek en de soevereiniteit van de Verenigde Staten over de Filippijnen erkende. Hij gaf een manifest uit waarin hij de revolutionairen opriep de wapens neer te leggen. Anderen, zoals Miguel Malvar en Macario Sakay, bleven zich verzetten tegen de Amerikaanse bezetting.

De Amerikaanse bezetting

Aguinaldo trok zich voor vele jaren terug uit het openbare leven. Tijdens de bezetting door de Verenigde Staten organiseerde Aguinaldo de Asociación de los Veteranos de la Revolución (Vereniging van Veteranen van de Revolutie), die zich inzette voor pensioenen voor haar leden en regelingen trof voor de aankoop van land op afbetaling van de regering.

Toen de Amerikaanse regering in 1919 eindelijk toestond dat de Filippijnse vlag werd getoond, veranderde Aguinaldo zijn huis in Kawit in een monument voor de vlag, de revolutie en de Onafhankelijkheidsverklaring. Zijn huis staat er nog steeds en staat bekend als de Aguinaldo Shrine.

In 1935, toen het Gemenebest van de Filippijnen werd opgericht ter voorbereiding op de Filippijnse onafhankelijkheid, stelde hij zich kandidaat voor het presidentschap, maar verloor met een ruime meerderheid van de vurige Spaanse mestizo Manuel L. Quezon. De twee mannen verzoenden zich formeel in 1941, toen President Quezon de Dag van de Vlag verplaatste naar 12 juni, om de proclamatie van de Filippijnse onafhankelijkheid te herdenken.

Aguinaldo trok zich weer terug in het privéleven, tot de Japanse invasie van de Filippijnen in de Tweede Wereldoorlog. Hij werkte samen met de Japanners en hield toespraken, artikelen en beruchte radiotoespraken ter ondersteuning van de Japanners – waaronder een radio-oproep aan generaal Douglas MacArthur op Corregidor om zich over te geven en zo de bloem van de Filippijnse jeugd te sparen.Nadat de Amerikanen de Filippijnen hadden heroverd, werd Aguinaldo samen met een aantal anderen gearresteerd op beschuldiging van samenwerking met de Japanners. Hij werd maandenlang vastgehouden in de gevangenis van Bilibid totdat hij door presidentiële amnestie werd vrijgelaten. In zijn proces werd uiteindelijk geoordeeld dat zijn samenwerking met de Japanners waarschijnlijk onder grote druk tot stand was gekomen, en werd hij vrijgelaten.

Aguinaldo leefde nog toe hoe de Filippijnen op 4 juli 1946 onafhankelijkheid werd verleend, toen de regering van de Verenigde Staten het volledige herstel en de erkenning van de Filippijnse soevereiniteit markeerde. Hij was 93 jaar toen President Diosdado Macapagal officieel de datum van de onafhankelijkheid veranderde van 4 juli in 12 juni 1898, de datum die volgens Aguinaldo de echte Onafhankelijkheidsdag was. Tijdens de onafhankelijkheidsoptocht op de Luneta droeg de 93-jarige generaal de vlag die hij in Kawit had gehesen.

Post-Amerikaanse tijdperk

In 1950 benoemde president Elpidio Quirino Aguinaldo tot lid van de Raad van State, waar hij een volledige termijn diende. Hij keerde spoedig daarna terug naar zijn pensioen en wijdde zijn tijd en aandacht aan de belangen en het welzijn van de veteranen.

In 1962, toen de Verenigde Staten de Filippijnse aanspraken op de door de Amerikaanse strijdkrachten in de Tweede Wereldoorlog aangerichte verwoestingen verwierpen, veranderde president Diosdado Macapagal de viering van Onafhankelijkheidsdag van 4 juli in 12 juni. Aguinaldo stond op uit zijn ziekbed om de viering van de onafhankelijkheid bij te wonen 64 jaar nadat hij die had uitgeroepen.

Aguinaldo stierf op 6 februari 1964 aan coronaire trombose in het Veterans Memorial Hospital in Quezon City. Hij werd 94 jaar oud. Zijn stoffelijk overschot ligt begraven in het Aguinaldo Shrine in Kawit, Cavite. Toen hij stierf, was hij het laatste overlevende niet-koninklijke staatshoofd van de negentiende eeuw.

Erfenis

Filippijnse historici zijn dubbelzinnig over Aguinaldo’s rol in de geschiedenis van de Filippijnen. Hij was de leider van de revolutie en de eerste president van de eerste republiek, maar hij wordt bekritiseerd omdat hij opdracht gaf tot de executie van Andres Bonifacio en mogelijk betrokken was bij de moord op Antonio Luna, en ook omdat hij een schadeloosstelling en ballingschap in Hongkong accepteerde. Sommige geleerden beschouwen hem als een voorbeeld van de leidende rol die leden van de grootgrondbezittende elite in de revolutie op zich namen.

Noten

• Aguinaldo, Emilio. Een tweede blik op Amerika. New Yor, NY: R. Speller, 1957.
• Bain, David Haward. Zittend in duisternis: Amerikanen op de Filippijnen. Boston, MA: Houghton Mifflin, 1984. ISBN 0395352851
• Constantino, Renato en Letizia R. Constantino. Een geschiedenis van de Filippijnen van de Spaanse kolonisatie tot de Tweede Wereldoorlog. New York: Monthly Review Press, 1975. ISBN 0853453942
• Lacsamana, Leodivico Cruz. Filippijnse geschiedenis en regering. Quezon City, Filippijnen: Phoenix Pub. House, 2006. ISBN 9710618946
• Ooi, Keat Gin. Zuidoost-Azië een historische encyclopedie, van Angkor Wat tot Oost-Timor. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO, 2004. ISBN 1576077705
• Skillin, Don. Magdalo het verhaal van Emilio Aguinaldo: Revolutionaire held van de Filippijnen. Baltimore, MD: PublishAmerica, 2006.
• Turot, Henri. Emilio Aguinaldo, Eerste Filippijnse President, 1898-1901. Manilla, Filippijnen: Foreign Service Institute, 1981.

Alle links opgehaald 8 september 2017.

• Emilio Aguinaldo y Famy Library of Congress.
• Emilio Aguinaldo Biografie
• Werken van Emilio Aguinaldo. Project Gutenberg.