Eris een conserveringsmiddel dat je een vreselijke, jeukende uitslag kan bezorgen – en hetis waarschijnlijk in je badkamer

Op Lucy’s* achtste verjaardag werd ze wakker met een verrassing. Het was geen cool speelgoed of een leuk spelletje, het soort dingen waar kinderen vaak naar uitkijken op dagen als deze. In plaats daarvan jeukten haar rug en buik zo erg dat ze moest huilen.
De kleine uitslag op haar rug breidde zich snel uit, terwijl Lucy meer ellende en ongemak onderging. Volgens haar vader zei het meisje: “Papa, als dit leven is, dan wil ik niet meer leven.”
Het was voor haar familie duidelijk dat Lucy leed. Maar waarom? Wat was de oorzaak van deze plotselinge aanval?
Het antwoord: een veelgebruikt conserveringsmiddel in verzorgingsproducten als body wash en shampoo; de kans is groot dat u nu uw badkamer inloopt en een aantal flessen vindt die het bevatten. Het heet methylisothiazolinone en heeft Lucy’s leven meer dan vier maanden lang tot een hel gemaakt.

Een lange, ongemakkelijke weg naar de waarheid

Reacties zoals die van Lucy op MI zijn statistisch gezien zeldzaam, maar voorbeelden zijn niet moeilijk te vinden. Er is bijvoorbeeld een Facebook-groep voor mensen die gevoelig zijn voor MI (en aanverwante conserveringsmiddelen isothiazolinon en methylchloroisothiazolinon, maar daarover later meer) met meer dan 4.500 Facebook-volgers. Symptomen kunnen zijn: roodheid, droogheid, een brandend of prikkend gevoel, zwelling in het gezicht, blaren en korstjes.

“…Ze sliep in principe niet… Het was alsof je een pasgeborene had, maar dan een pasgeborene die kon praten en je kon vertellen hoe ellendig ze waren.”

Net als de meeste mensen hadden Lucy’s ouders eind april 2014, toen Lucy’s verontrustende uitslag voor het eerst verscheen, nog nooit van MI gehoord. Het duurde vier maanden voordat de familie de boosdoener kon vaststellen, een hele zomer waarin ze toekeek hoe Lucy worstelde om niet te krabben tussen afspraken met dokter na dokter.
“Het was vreselijk,” vertelde Lucy’s vader John* aan Consumerist. “Misschien de eerste maand, sliep ze in principe niet. Ze viel dan 45 minuten in slaap… Het was alsof je een pasgeborene had, maar dan een pasgeborene die kon praten en je kon vertellen hoe ellendig ze waren, en er was niets wat je kon doen.”
De behandelingen varieerden van steroïden die in het ziekenhuis werden toegediend tot havermoutbaden. “Noem maar op,” zei John, maar niets leek te werken en artsen konden de oorzaak van de uitslag niet verklaren.
De zoektocht begon bij Lucy’s kinderarts, die volgens John zei dat Lucy’s uitslag “de ergste was die ze ooit had gezien.”
Toevoegend aan de moeilijkheid was het feit dat de uitslag Lucy’s hele lichaam vanaf de nek bedekte.
“Je kon haar huid niet zien,” legt hij uit. “Je kon haar huid niet zien,” legt hij uit. “Toen ze probeerden bloedtesten te doen, konden ze de ader niet vinden omdat ze niet door de huid heen konden kijken, die was bedekt met rode bulten.”
Na Lucy’s kinderarts probeerden ze volgens John een kinderdermatoloog en een heleboel andere specialisten: een allergie-immunoloog, infectieziektedeskundigen, genetici en reumatologen. Er werden röntgenfoto’s van Lucy’s borst gemaakt om de ziekte van Hodgkin uit te sluiten, een andere angst die haar ouders moesten doorstaan. Ze lijdt, we vragen ons af… heeft ze een chronische aandoening?” John herinnert zich.
Zoals Lucy het vertelt, was het leven met de uitslag een constante strijd voor de achtjarige.
“Het was alsof mijn lichaam me zei dat ik moest krabben en ik kon het niet weerstaan,” vertelde Lucy aan Consumerist, nadat haar ouders hadden gezegd dat we met haar konden praten. “Ik kon er niet tegenin denken. Het was alsof een stem in mijn hoofd zei: ‘Krab het! SCRATCH IT!’ Ik kon me er niet tegen verzetten, want ik kon niet terugdenken en zeggen dat het niet mocht.”
In een poging om een glutenintolerantie uit te sluiten, lieten Lucy’s ouders haar maandenlang voedingsmiddelen met gluten vermijden. Geen goed idee, vooral niet voor een 8-jarige die dol is op pizza.
“Omdat ze dachten dat gluten de uitslag veroorzaakten, moest ik stoppen met gluten eten!” vertelde Lucy aan Consumerist. “Het enige positieve, zegt ze, was dat ze op de een of andere manier geen uitslag op haar gezicht kreeg.
Uiteindelijk, rond begin juni, schreven Lucy’s artsen krachtige orale steroïden voor en werd haar ongemak minder, ook al bleef de uitslag aanhouden. Maandenlang bleef het te erg voor de artsen om een patch test uit te voeren. Een patch test houdt in dat verschillende allergenen op een gecontroleerde manier op de huid worden aangebracht en dat de geteste gebieden worden gecontroleerd op reacties. Het addertje onder het gras is dat je genoeg gezonde huid nodig hebt om te testen, en Lucy’s hele lichaam was bedekt met de uitslag.
Toen genoeg van Lucy’s huid schoon was, ging haar familie naar Dr. Vincent Deleo, toen hoofd dermatologie in het St. Luke’s Roosevelt in Manhattan. Volgens John testte Deleo Lucy op gevoeligheid voor zo’n 70 verschillende allergenen en kwam uiteindelijk tot een conclusie: Lucy had een ernstige reactie op methylisothiazolinone.
Thuis spoorden haar ouders de bron van de MI op – Suave Kids Body Wash, een product van Unilever dat op de markt wordt gebracht als “hypoallergeen” en “veilig voor de tere kinderhuid.”
“Onze hypoallergene, door oogartsen geteste Suave Kids® Free and Gentle Body Wash is kleurstofvrij en irriteert de huid van uw kind niet,” staat er gedeeltelijk in de productbeschrijving. “Speciaal gemaakt voor de kinderhuid, helpt het om het bad traanvrij te maken.”
Lucy zou het waarschijnlijk niet eens zijn met dat deel over de tranen.

Toen het gezin doorkreeg dat methylisothiazolinone de oorzaak was van Lucy’s vreselijke jeuk, stopte het met het gebruik van de Suave body wash – en de uitslag verdween snel. Het vinden van de bron was een enorm moment, zegt John, ook al was het moeilijk te geloven dat de boosdoener al die maanden in hun badkamer had gelegen en dat Lucy het tijdens haar maandenlange beproeving had gebruikt.
“Het was zo’n buitengewone opluchting,” herinnert hij zich. “Tijdens het hele proces, toen we haar meenamen voor een röntgenfoto van de borst voor de ziekte van Hodgkin… dacht je zoiets als: ‘Dit moet een kleine kans zijn, maar sommige kinderen krijgen kanker.’ En ze heeft deze echt vreemde aandoening en we hebben zoveel andere dingen uitgesloten, dat een zeer vooraanstaande arts aanbeveelt om het te onderzoeken…”
Als hij er nu over nadenkt, vertelt John aan Consumerist dat het “zo stom” voelt dat ze er niet aan hadden gedacht om zich op dat product te richten, vooral vanwege het “hypoallergene etiket” en woorden als “vrij en zacht”. Ze waren het product tijdens het hele proces blijven gebruiken, vanwege die woorden.

Waarom zit Methylisothiazolinone in zoveel producten?

De kans is groot dat je nog nooit van MI hebt gehoord of het hebt gezien op etiketten van producten, maar de chemische stof wordt steeds vaker gebruikt als conserveringsmiddel.
Cosmetische en huidverzorgingsproducten hebben lang gebruik gemaakt van een klasse conserveringsmiddelen die bekend staan als parabenen, maar nu sommige consumenten fabrikanten oproepen om te stoppen met het gebruik van parabenen vanwege vermeende gezondheidsrisico’s op de lange termijn, vertelt dr. Deleo vertelt Consumerist dat deze bedrijven iets anders moesten verzinnen om dingen zoals body wash en shampoo houdbaar te maken.
Ongeveer 25 jaar geleden of zo, vertelt Deleo aan Consumerist, begonnen veel bedrijven een nieuw conserveermiddel te gebruiken om bubbelachtige producten bubbelachtig te houden, waarbij een soortgelijke chemische stof methylchloroisothiazolinone (MCI) werd gecombineerd met methylisothiazolinone in een concentratie van drie op één.
“Het was bekend dat dat een allergeen kon zijn,” legt hij uit, “maar dat het redelijk veilig was om te gebruiken in dingen als shampoos, die worden afgespoeld en dus verdund,” in vergelijking met leave-on producten zoals lotion.

“Je kunt niet zeggen dat het echt vaak voorkomt, denk ik, maar het is zeker niet zeldzaam.”

En toen, om voor Deleo onduidelijke redenen, begonnen bedrijven methylisothiazolinone alleen te gebruiken en in een hogere concentratie om het effectief te maken.
Mensen begonnen er reacties op te krijgen – maar dermatologen zagen het vaak over het hoofd, omdat eerdere patch-testmethoden alleen op de combinatie van chemicaliën testten, legt Deleo uit.
“Dus tot overmaat van ramp kwam het niet alleen schijnbaar veel vaker voor dan de combinatie, maar we misten het ook omdat we het verkeerde allergeen hadden om op te testen,” zegt hij.
Nu, zegt hij, testen hij en andere dermatologen op beide, en in zijn ervaring komt het vrij vaak voor.
“Je kunt niet zeggen dat het echt vaak voorkomt, denk ik, maar het is zeker niet zeldzaam,” vertelt Deleo aan Consumerist.

Zoek, en gij zult vinden

Ondanks enkele klachten die MI in verband brengen met uitslag, wordt de chemische stof zo veel gebruikt dat je het waarschijnlijk regelmatig op je huid en haar aanbrengt.
Toen ik voor het eerst met John over Lucy’s beproeving had gesproken, keek ik meteen in mijn badkamer om mijn Suave shampoo en conditioner te controleren. En zie, daar was MI.
Hoewel MI vaker voorkomt in afwasproducten, wordt het ook gebruikt in sommige producten om in te houden, waaronder sommige Eucerin lotions en vochtinbrengende crèmes van Beiersdorf.
Tussen 2007 en 2010 is het aantal producten waarin MI is gebruikt meer dan verdubbeld tot ongeveer 2400, volgens een schatting van de American Contact Dermatitis Society.
Een snelle controle van een Rite Aid winkel in Brooklyn leverde drie kids bodywashes op, gemaakt door een bedrijf genaamd MZB Accessories – een Frozen fles, Spongebob Squarepants merk en een Spider-Man versie – met zowel methylisothiazolinone als zijn zusterbroer, methylchloroisothiazolinone op elk etiket.
Een studie van het Baylor College of Medicine, gepubliceerd in augustus 2014, waarin producten werden geëvalueerd die specifiek op de markt werden gebracht voor baby’s en kinderen, ontdekte dat van de 152 onderzochte producten bij grote retailers, 30 producten – van gezichts- of lichaamsdoekjes tot haarproducten, bubbelbaden, vochtinbrengende crèmes en zonneschermen van grote merken – die specifiek op de markt werden gebracht voor de jongere set MI bevatten.
“Opvallend is dat producten die als ‘zacht’, ‘gevoelig’, ‘biologisch’ of ‘hypoallergeen’ op de markt werden gebracht vaak MI bevatten, waarmee het belang wordt benadrukt van consumenten om productkeuzes kritisch te bekijken,” merkten de onderzoekers op. “Deze bevindingen versterken het belang van het voorlichten van ouders en het geven van beslissingsadvies aan consumenten met betrekking tot veelgebruikte huidverzorgingsproducten, om te helpen bij de preventie bij kinderen.”

Wat betreft etiketten met woorden als “natuurlijk” en “hypoallergeen,” zegt Deleo dat deze termen niets betekenen en niet leidend zouden moeten zijn bij je aankoopkeuzes.

“Dingen als ‘natuurlijk’ en ‘hypoallergeen’… betekenen absoluut niets.”

Inderdaad – zelfs de federale overheid merkt op dat “er geen federale normen of definities zijn die het gebruik van de term ‘hypoallergeen’ bepalen.” De term betekent wat een bepaald bedrijf wil dat hij betekent… De term ‘hypoallergeen’ mag dan een aanzienlijke marktwaarde hebben bij het aanprijzen van cosmetische producten aan consumenten in de detailhandel, maar dermatologen zeggen dat hij heel weinig betekenis heeft.
“Besteed geen enkele aandacht aan zaken als ‘natuurlijk’ en ‘hypoallergeen’, want die betekenen helemaal niets,” adviseert Deleo, die erop wijst dat “Pneumokokkenpneumonie ook natuurlijk is. Dat is gifsumak ook.”
Het veiligste wat je kunt doen? Deleo raadt aan om gewoon producten te kopen met heel weinig ingrediënten.
Als je bang bent dat je uitslag krijgt van methylisothiazolinone – mensen met eczeem, bijvoorbeeld, zouden er gevoeliger voor kunnen zijn – zegt Deleo dat je het beste gewoon weg kunt blijven van producten die dat ingrediënt bevatten, of de lagere concentratie versie van methylchloroisothiazolinone (het komt vaak voor dat je ze allebei samen ziet).
Zelfs als je nog nooit een reactie hebt gehad, kan je huid na verloop van tijd gesensibiliseerd raken, zegt hij, en later problemen veroorzaken.

What’s Next?

Methylisothiazolinone heeft de laatste jaren wat kritiek gekregen, het meest in het oog springend is het feit dat het in 2013 de titel van Contact Allergeen van het Jaar kreeg van de American Contact Dermatitis Society. In 2013 kwam Kimberly-Clark ook onder vuur te liggen voor het gebruik van MI in zijn Huggies babydoekjes, en stopte vervolgens met het gebruik van het conserveringsmiddel in deze doekjes.
(Zoals Deleo uitlegt, kan het gebruik van MI in gebieden die gewoonlijk bedekt blijven – zoals de perianale en genitale regio’s – de gevoeligheid voor de chemische stof verhogen, omdat de absorptie wordt verhoogd.)
Deleo merkt op dat veel landen in Europa al zijn begonnen met het beperken van het gebruik van MI, en hij denkt dat Amerikaanse bedrijven ook zijn begonnen af te stappen van het gebruik ervan als ingrediënt.
In 2013, hetzelfde jaar dat de ACDS methylisothiazolinone uitriep tot Contact Dermatitis Allergeen van het jaar, zei het Wetenschappelijk Comité voor Consumentenveiligheid, een Europese adviesgroep, dat MI alleen in beperkte hoeveelheden zou moeten worden gebruikt voor wash-off producten, en dat er “geen veilige concentraties” bestonden voor leave-on producten zoals lotions, meldde de New York Times in januari van dit jaar.
Andere bedrijven zoals Johnson & Johnson en Unilever hebben onlangs toegezegd MI geleidelijk niet meer te gebruiken in nieuwe afspoelproducten.
Een woordvoerder van Johnson & Johnson vertelde de NYT dat het bedrijf MI niet zal gebruiken in nieuwe afspoelproducten, en “het gebruik ervan evalueert in alle nieuwe producten die afspoelen,” eraan toevoegend dat het MI alleen gebruikt wanneer “absoluut noodzakelijk.”
In januari 2014 gaf een industriegroep genaamd de Personal Care Products Council een verklaring uit waarin berichten werden erkend over “verhoogde sensibilisatie als gevolg van een groter gebruik van MI alleen als conserveermiddel.”
Hoewel werd opgemerkt dat het Cosmetic Ingredient Review (CIR) Expert Panel, “een onafhankelijk orgaan van wetenschappelijke en medische deskundigen dat de veiligheid beoordeelt van ingrediënten die worden gebruikt in cosmetica in de VS.” (dat de PCPC zelf in 1976 heeft opgericht met steun van de Food and Drug Administration en de Consumer Federation of America) beperkt MI als conserveermiddel in cosmetica en persoonlijke verzorgingsproducten tot 0,01% (100 ppm), zei de groep in het licht van nieuwe gegevens dat haar leden “informatie evalueren die relevant is voor de blootstelling aan MI zoals gebruikt in Noord-Amerika” met het doel die bevindingen aan de CIR te rapporteren.
Na beoordeling van “relevante gegevens over dieren en mensen”, aldus het daaropvolgende CIR-rapport, concludeerde het panel “dat MI veilig is voor gebruik in cosmetische producten die worden afgespoeld in concentraties tot 100 ppm en veilig in cosmetische producten die worden achtergelaten, wanneer deze zodanig zijn geformuleerd dat ze niet sensibiliserend zijn, hetgeen kan worden vastgesteld op basis van een QRA .”
Consumerist heeft ook MZB Accessoires (de distributeurs van die bodywash-producten met kinderthema die ik in het schap van Rite-Aid vond), Breiersdorf (maker van Eucerin- en Nivea-producten) en Galderma Laboratories (Cetaphil) benaderd voor hun beleid inzake MI. We hebben nog geen antwoord van deze bedrijven ontvangen.aar zelfs als fabrikanten MI geleidelijk uit de handel nemen, kunnen persoonlijke verzorgingsproducten nog jaren in de badkamer of in een kast staan, afhankelijk van hoe vaak je body wash, shampoo en conditioner gebruikt. Als je deze producten in bulk koopt, kan het nog een hele tijd duren voordat je je voorraad hebt opgebruikt.
Het zal voor bedrijven ook niet gemakkelijk zijn om met alternatieve conserveringsmiddelen te komen, ondanks het feit dat ze voortdurend nieuwe conserveringsmiddelen ontwikkelen.
“Als je een product test… zelfs als je het bij duizend mensen test… zullen er een heleboel mensen zijn die eraan worden blootgesteld en allergisch worden,” merkt Deleo op. “Het is dus moeilijk om vooraf te testen of het product helemaal veilig is.”

Toen Consumerist Unilever, de fabrikant van Lucy’s body wash, om een algemene reactie vroeg over het gebruik van MI in producten, zei het bedrijf in een verklaring:
“Methylisothiazolinone (MI) is een veelgebruikt conserveringsmiddel in de persoonlijke verzorgingsindustrie, waar nu allergieproblemen zijn ontstaan. We hebben MI al verwijderd uit het overgrote deel van onze producten voor persoonlijke verzorging en zullen de herformulering van de resterende producten voor persoonlijke verzorging tegen het einde van 2015 voltooien.”
“Voor afspoelproducten verlagen we de MI-gehaltes om ervoor te zorgen dat we voldoen aan alle nieuwe EU-regelgevingseisen en we zullen dit wereldwijd doorvoeren,” vervolgt de verklaring. “De aanwezigheid van MI wordt vermeld in de ingrediëntenlijst, zodat personen die allergisch zijn voor MI het gebruik van het product kunnen vermijden. We zullen de wetenschappelijke ontwikkelingen blijven volgen om ervoor te zorgen dat al onze producten veilig en effectief zijn en volledig voldoen aan de wettelijke vereisten.”
John en zijn vrouw hebben nog geen contact gehad met Unilever over het specifieke “hypoallergene” label op producten met MI. Hij vertelt Consumerist dat hij dacht dat het bellen van een consumenten-hotline nummer zijn doel niet zou bereiken om het bedrijf te laten stoppen met het gebruik van MI, en/of het te overtuigen te stoppen met het etiketteren van producten als “hypoallergeen.”
In plaats daarvan diende hij een klacht in bij de Food and Drug Administration’s Center for Food Safety and Applied Nutrition (CFSAN).
“Ik kreeg niet het gevoel dat de FDA mijn melding serieus nam of dat ze snel zinvolle actie zouden ondernemen in deze kwestie,” vertelde hij aan Consumerist.
Opnieuw, hoewel Unilever en John geen contact hebben gehad, over het algemene onderwerp van het ‘hypoallergene’ label op producten die MI bevatten, zei Unilever:
“Voor Unilever-producten met de claim ‘hypoallergeen’ volgen we alle industriestandaarden voor testen. Het gebruik van de term ‘hypoallergeen’ sluit de mogelijkheid niet uit dat sommige consumenten een allergische reactie kunnen krijgen, maar de gemiddelde geteste populatie met een gevoelige huid blijkt geen allergische reacties te hebben. We zullen met dermatologen blijven praten over onze aanpak en ervoor zorgen dat onze producten veilig en effectief zijn.”

Een onvergetelijke beproeving

Als je tegenwoordig met Lucy praat, is het duidelijk dat ze die vier maanden van ellende niet snel zal vergeten. Toen de bron van Lucy’s huiduitslag eindelijk was geïdentificeerd en er geen gluten meer in zaten, ging ze met haar ouders pizza eten om het te vieren.
“Ik was echt blij dat ik eindelijk gluten kon eten,” herinnert ze zich van dat feestelijke stukje.
En ze heeft een boodschap voor bedrijven die MI in hun producten gebruiken.
“Ik zou ze vertellen dat die chemische stof nooit had mogen bestaan,” vertelt Lucy aan Consumerist. “
En hoewel het ook voor John moeilijk was om over Lucy’s vreselijke ervaring te praten, zegt hij dat als het de kwestie aan het licht kan brengen voor andere ouders, hij meer dan bereid is om elk vreselijk moment te onthouden.
Hij legt uit: “Waar ik nu ben, wil ik graag delen in de hoop dat iemand anders het niet hoeft mee te maken.”
*We hebben deze namen veranderd om de privacy van Lucy, een minderjarige, te beschermen.

Opmerking van de redacteur: Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Consumerist.