Facebook herhaalde zijn missie vroeger zo vaak dat de meeste techjournalisten hem uit hun hoofd konden opzeggen: “Mensen de kracht geven om te delen en de wereld opener en meer verbonden te maken.” En het is nog steeds de missie die je ziet als je de Facebook-pagina van het bedrijf bezoekt. Maar in een opmerkelijke brief die vandaag is gepubliceerd, erkent CEO Mark Zuckerberg de ernstige tekortkomingen en blinde vlekken die de missie van zijn bedrijf heeft gecreëerd. In de toekomst, zei hij, zal het bedrijf nadenken over wat er gebeurt nadat het mensen met elkaar in contact heeft gebracht – en proberen die effecten ten goede te keren. “In tijden als deze,” schreef Zuckerberg, “is het belangrijkste wat we bij Facebook kunnen doen het ontwikkelen van de sociale infrastructuur om mensen de kracht te geven om een wereldwijde gemeenschap te bouwen die werkt voor ons allemaal.”
Over 5.800 woorden, noemt Zuckerberg “sociale infrastructuur” 14 keer – zonder ooit helemaal te beschrijven wat het is. Maar op een hoog niveau, schrijft hij, heeft hij vijf doelen: gebruikers helpen gemeenschappen op te bouwen die ondersteunend zijn, die veilig zijn, die geïnformeerd zijn, die maatschappelijk betrokken zijn, en die inclusief zijn. “In de afgelopen tien jaar heeft Facebook zich gericht op het verbinden van vrienden en families”, schrijft Zuckerberg. “
Veilige, ondersteunende en inclusieve gemeenschappen zouden de basis moeten vormen voor elke sociale netwerk app, en Facebook heeft het op die fronten aantoonbaar beter gedaan dan veel van zijn collega’s. Er is echter nog genoeg werk aan de winkel: Zuckerberg beschreef plannen om zwaarder te investeren in zijn product Groups, om hulpmiddelen aan te bieden aan gebruikers die zelfbeschadiging overwegen, en om meer granulaire content-instellingen te bieden om lokale attitudes te weerspiegelen.
Het is het stuk over het meer geïnformeerd en maatschappelijk betrokken maken van gebruikers waar Facebook nieuwe wegen belooft in te slaan. Het bedrijf heeft het zwaar te verduren gehad in de pers sinds de presidentsverkiezingen van vorig jaar, toen hoaxes en verkeerde informatie zich viraal verspreidden op het platform en waarschijnlijk hebben bijgedragen aan de verrassende overwinning van Donald Trump. Zuckerberg was aanvankelijk afwijzend over het idee dat Facebook een rol heeft gespeeld bij de verkiezingen en noemde het idee “gek”.
Hij heeft sindsdien duidelijk veel nagedacht. In zijn brief herhaalt Zuckerberg eerdere uitspraken dat het bedrijf meer moet doen om verkeerde informatie te bestrijden. Maar vervolgens gaat hij in op de manier waarop sociale platforms leiden tot een gepolariseerde gebruikersbasis. Het is de moeite van het citeren waard:
Sociale media is een korte-vorm medium waar resonerende berichten vele malen worden versterkt. Dit beloont eenvoud en ontmoedigt nuance. In het beste geval worden berichten hierdoor scherpgesteld en worden mensen blootgesteld aan verschillende ideeën. In het slechtste geval worden belangrijke onderwerpen overgesimplificeerd en worden we in de richting van extremen geduwd.
Polarisatie bestaat op alle gebieden van het discours, niet alleen in de sociale media. Het komt voor in alle groepen en gemeenschappen, inclusief bedrijven, klaslokalen en jury’s, en het heeft meestal niets met politiek te maken. In de tech-gemeenschap, bijvoorbeeld, is de discussie over AI overgesimplificeerd tot existentiële angstzaaierij. De schade is dat sensatiezucht mensen wegleidt van evenwichtige genuanceerde meningen naar gepolariseerde extremen.
Als dit zo doorgaat en we het gemeenschappelijk begrip verliezen, dan zouden mensen, zelfs als we alle verkeerde informatie zouden uitbannen, alleen maar de nadruk leggen op verschillende sets feiten om hun gepolariseerde meningen te laten kloppen. Daarom maak ik me zo’n zorgen over sensatiezucht in de media.
Hier rekent Zuckerberg eindelijk af met de meest ongemakkelijke waarheid over ’s werelds grootste sociale netwerk. Naarmate het uitgroeide tot 1,86 miljard gebruikers, heeft Facebook ons naar extremere politieke standpunten geduwd. Facebook staat daarin niet alleen: praatprogramma’s, kabeltelevisie, kranten en Twitter hebben allemaal hun rol gespeeld. Maar door zijn schaal is de bijdrage van Facebook aan het probleem exponentieel groter. En het siert Zuckerberg dat hij nu vastbesloten lijkt om dit aan te pakken.
Hij heeft het over het bieden van een scala aan perspectieven aan gebruikers, in plaats van het presenteren van “beide kanten” – een tactiek die over het algemeen polarisatie versterkt. Hij heeft het over het identificeren van gebruikersgedrag dat aangeeft dat een artikel dat op Facebook wordt gedeeld sensationeel is, en het vervolgens gebruiken van die signalen om de virale verspreiding van het artikel te temperen. En hij schrijft over het waarborgen dat de gebruikers die hij hoopt te informeren vervolgens zullen deelnemen aan de democratie, te beginnen met stemmen en doorlopend in experimenten rond community governance.
In 2015, toen Facebooks status als de belangrijkste mediadistributeur ter wereld al duidelijk was, riep ik Facebook op om zijn missieverklaring aan te passen om zijn verantwoordelijkheid te weerspiegelen om gebruikers beter geïnformeerd te maken. “Zuckerberg heeft jarenlang gepraat over Facebook als de volgende evolutie van de krant,” schreef ik. “Maar om echt de erfgenaam van de krant te zijn, kan je missie niet stoppen bij ‘de wereld meer open en verbonden maken’. Je moet de wereld ook slimmer maken.”
In 2016 bracht een wereld die Facebook niet slimmer maakte zichzelf aan de rand van een catastrofe. Vandaag, in een persconferentie, opperde de president de mogelijkheid van een nucleaire Holocaust. Brexit, Trump en een wereldwijde aanval op de democratie werden voortgestuwd door polarisatie, sensatiezucht en verkeerde informatie – die allemaal een welkom thuis vonden op Facebook. Ik ben blij dat Facebook nu enige verantwoordelijkheid neemt voor de effecten die zijn platform heeft op de wereld. Maar ik zal nooit ophouden me af te vragen hoe het had kunnen zijn als het eerder verantwoordelijkheid had genomen.