In federale stelsels is de politieke autoriteit verdeeld tussen twee autonome groepen regeringen, de ene nationaal en de andere subnationaal, die beide rechtstreeks op het volk werken. Gewoonlijk is er een constitutionele verdeling van de macht tussen de nationale regering, die gezag uitoefent over het gehele nationale grondgebied, en de provinciale regeringen, die zelfstandig gezag uitoefenen binnen hun eigen grondgebied. Van de acht landen met de grootste oppervlakte in de wereld zijn er zeven – Rusland, Canada, de Verenigde Staten, Brazilië, Australië, India en Argentinië – op federale basis georganiseerd. (Tot de federale landen behoren o.a. Oostenrijk, België, Ethiopië, Duitsland, Maleisië, Mexico, Nigeria, Pakistan, Zwitserland, de Verenigde Arabische Emiraten en Venezuela.
De regeringsstructuren en politieke processen die in deze federale stelsels worden aangetroffen, vertonen een grote verscheidenheid. In de eerste plaats zijn er een aantal stelsels waarin de federale regelingen een vrij duidelijke culturele scheidslijn weerspiegelen. Een klassiek geval van dit type is Zwitserland, waar de bevolking vier verschillende talen spreekt – Duits, Frans, Italiaans en Romansh – en het federale systeem 26 historisch en cultureel verschillende entiteiten verenigt, die bekend staan als kantons en demicantons. De Zwitserse grondwet van 1848, zoals gewijzigd in 1874, veranderde in de moderne federale staat een confederatie die oorspronkelijk in de 13e eeuw was gevormd door de drie boskantons Uri, Schwyz en Unterwalden. De belangrijkste organen van de federale regering zijn een wetgevende macht met twee kamers, bestaande uit een Nationale Raad die het volk rechtstreeks vertegenwoordigt en een Raad van Staten die de samenstellende leden als entiteiten vertegenwoordigt; een uitvoerende macht (Bundesrat) die door beide kamers van de wetgevende macht in gemeenschappelijke zitting wordt gekozen; en een hooggerechtshof dat beslissingen neemt over zaken die van invloed zijn op de kantonnale en federale betrekkingen.
De regelingen van de Russische Federatie zijn weliswaar van een heel andere aard, maar weerspiegelen ook de culturele en linguïstische diversiteit van het land. Afhankelijk van hun grootte en van de gebieden die zij historisch hebben bezet, kunnen etnische minderheden hun eigen autonome republiek, regio of district hebben. Deze verdelingen bieden een verschillende mate van autonomie bij het uitstippelen van het plaatselijke beleid en vormen een basis voor het behoud van de culturen van de minderheden. Sommige van deze gebieden werden eeuwen geleden in het Russische Rijk opgenomen, nadat het land was veroverd op de Mongolen van de Gouden Horde, en andere verzetten zich zelfs laat in de 19e eeuw tegen de bezetting. Het is niet ongebruikelijk dat de Russen in deze gebieden een meerderheid van de bevolking vormen. De nationale regering bestaat uit de uitvoerende macht, geleid door de nationaal gekozen president; het parlement; en een rechterlijke macht die constitutionele zaken beslecht.
In andere stelsels worden federale regelingen aangetroffen in combinatie met een grote mate van culturele homogeniteit. De grondwet van de Verenigde Staten delegeert aan de federale regering bepaalde activiteiten die het hele volk aangaan, zoals het onderhouden van buitenlandse betrekkingen en oorlog en de regulering van de handel tussen staten en buitenlandse handel; bepaalde andere functies worden gedeeld tussen de federale regering en de staten; en de rest is voorbehouden aan de staten. Hoewel deze regelingen twee afzonderlijke organen van politieke ambtenaren, twee rechtssystemen en twee belastingstelsels vereisen, maken zij ook uitgebreide interactie tussen de federale regering en de staten mogelijk. De verkiezing van het Congres en de president, het proces van grondwetswijziging, de heffing van belastingen en talloze andere functies vereisen samenwerking tussen de twee bestuursniveaus en brengen hen in een nauw onderling verband.