Elastic is vandaag de dag zo alomtegenwoordig dat we er nauwelijks bij stilstaan. Net als paperclips en ritsen verwachten we gewoon dat het werkt zonder ons ooit af te vragen wat het is, hoe het wordt gemaakt of wat mensen deden voordat het bestond. Neem de elastische tailleband. Haal maar eens een onderbroek (liefst schoon) uit je slaapkamer en kijk er eens goed naar. U zult de bekende rek van de band opmerken, gevolgd door de bevredigende verende actie wanneer hij terugkeert naar zijn oorspronkelijke vorm. Het is net een elastiekje, maar toch ook weer niet. Als je een elastiekje aanraakt, raak je, nou ja, ruw rubber aan. Wanneer je hetzelfde doet met een elastische tailleband, raak je stof aan.
Geloof het of niet, de tegenwoordig zo gebruikelijke slips en boxers met elastische taillebanden zijn pas in de jaren dertig en veertig uitgevonden. Vóór die tijd moesten mensen andere mechanismen vinden om hun onderkleding op zijn plaats te houden.
Advertentie
- Eerst kwam de lendendoek, gemaakt van leer, wol of linnen.
- Toen, in de Middeleeuwen, gingen mensen over in broekachtige braies, die ze om hun middel en benen rijgden.
- Uit eindelijk kwamen eenvoudige, verstelbare onderbroeken van katoen, linnen of zijde in de plaats van braies.
- Union suits — de vereniging van boven- en onderkleding — waren ook populair bij mannen en vrouwen vanaf het moment van hun uitvinding in de late 19e eeuw tot het begin van de 20e eeuw. Ze werden aan de voorkant dichtgeknoopt en hadden aan de achterkant een klep die bekend stond als het “toegangsluik”.
- Ten slotte begonnen fabrikanten zoals Hanes in de jaren 40 van de vorige eeuw met het vervangen van cinch-bandjes en knoopjukken door elastische taillebanden.
Waar bleef het zo lang? Voor een deel was het een soort mode-inertie – als het niet kapot is, repareer het dan niet – maar voor een ander deel was het industriële noodzaak. Textielfabrikanten moesten ofwel hun activiteiten aanpassen om elastiek te produceren of partners vinden die het op een economische manier konden leveren. Hoe dan ook, het maken van elastiek leek niet anders dan het maken van andere geweven stoffen. Er was een weefgetouw voor nodig, een machine waarmee draden in de lengterichting, de schering, konden worden vervlochten met draden in de breedterichting, de inslag. In normale weefsels bestaan deze draden uit garen van natuurlijke vezels, zoals katoen of wol. Maar bij elastisch weefsel werden de draden aan elkaar geregen met draden van natuurlijk of synthetisch rubber.
Heden ten dage wordt het weefproces uitgevoerd door geautomatiseerde weefgetouwen, maar het resultaat is hetzelfde: een rekbare stof die in een scala van kledingstukken kan worden verwerkt. Tot nu toe hebben we ons geconcentreerd op de elastische taillebanden in boxers en slips, omdat die een handig voorbeeld zijn. Maar elastiek is overal in verwerkt, van beha’s en riemen tot bretels en broeken met elastische tailleband. Zelfs het altijd handige elastiek, of bungee, begint zijn leven in een textielfabriek.
Knip in een van deze rekbare artikelen en je vindt één gemeenschappelijk element: fijne rubberdraden of dikke elastiekjes, net zoals je die op kantoor of in de keuken gebruikt. Interessant is dat elastiekjes geen oude uitvindingen zijn. Net als de taillebanden waarin ze zitten, zijn elastiekjes een vlot, modern succesverhaal.