Dus, je bent bang. Zullen we het daar eindelijk eens over hebben?
Ik weet dat je je zorgen maakt. Ik weet dat het onmogelijk, afschrikwekkend en beangstigend is. Ik weet dat je zou willen dat iemand het allemaal beter zou maken. We gaan ons best doen om je zover te krijgen, ok? Beloofd.
Ik zal je hier doorheen praten. Ik kan het niet allemaal beter maken, maar ik ben er vrij zeker van dat ik de angst die je voelt een stuk draaglijker kan maken, zodat je dat belangrijke deel van je geestelijke gezondheid kunt redden. (Het deel waarmee je de dingen kunt doen die eten op tafel houden.)
Ik neem je mee door drie stappen om de paniek te laten verdwijnen, en ik zal het niet ingewikkeld maken, want je hoofd zwemt waarschijnlijk al.
Voordat we verder gaan met de drie stappen, heb ik echter een vraag voor je.
- Wat is het ergste dat er kan gebeuren?
- Reflectie: Waarom ben je bang? Als in, wat is de werkelijke reden?
- Logica: Wat zou er moeten gebeuren om je ergste angst te laten uitkomen? Als in, werkelijk, in detail gebeuren?
- Empowerment: Hoe krijg je de controle terug als het ergste gebeurt? Daadwerkelijke, dagelijkse controle?
- Herinner je je nog dat ik niet beloofde je beter te laten voelen?
Wat is het ergste dat er kan gebeuren?
Veel mensen stellen die vraag als een truc. Wat ze eigenlijk bedoelen is: “Ik, die slimmer en kalmer en rationeler ben dan jij, begrijp dat waar jij bang voor bent, stom is. Ik vraag het je zodat je zelf tot die conclusie kunt komen, zonder dat ik onbeleefd overkom door het je te vertellen.”
Ze kunnen ook bedoelen: “Het ergste dat kan gebeuren is niet zo erg, dus kun je alsjeblieft ophouden met klagen?”
Ze kunnen ook bedoelen: “Ik raak behoorlijk verveeld van het praten over dit onderwerp en ga liever verder met het praten over mij. Je laten inzien hoe dom en irrationeel je bent, is waarschijnlijk de snelste manier om dit gesprek te beëindigen.”
Of, “Misschien als ik je dom laat voelen, kom ik heel slim over.”
Of, “Stop ermee. Je maakt me bang. Ik wil er niet bang uitzien, dus ik zal opscheppen met nepvertrouwen en dan kunnen we vergeten dat dit ooit gebeurd is.”
Omdat, als iemand je normaal vraagt: “Wat is het ergste dat er kan gebeuren?”, je niet geacht wordt te antwoorden. Je wordt verondersteld je hoofd een paar graden te laten zakken en stilletjes te zeggen, “Ja. Ik weet het. Je hebt gelijk. Ik ben gewoon aan het flippen, denk ik.”
Dus ik wil dat je antwoord geeft. Nu. Stop met je hoofd te buigen, en stop met te zeggen, “Ja, ik weet het”. (Voornamelijk omdat ik je niet kan zien of horen. Ik heb dit weken geleden geschreven en ik woon toch in Canada.)
Ik vraag je dit niet zodat ik je ervan kan overtuigen dat je niet bang mag zijn. Verdomme, ja, je mag bang zijn. Als je niet bang bent, let je niet op.
Ik vraag het omdat angst veel makkelijker te hanteren is als je precies weet waar je bang voor bent. (Het is een stuk makkelijker om het monster onder het bed te doden als je weet wat voor monster het is.)
Beslis dus eerst wat de slechtst mogelijke uitkomst van deze situatie is.
Ga je gang. Ik blijf hier wel even.
Maak het echt slecht. Niet lachwekkend slecht – ik probeer je niet uit je angst te dwingen door je te laten grinniken. Dat is een vertragingstactiek die ons niet bij de kern van het probleem brengt.
Ik wil gewoon dat je echt, echt kijkt naar waar je bang voor bent.
De grootste angst die je zo bij vrouwen ziet, is “een zwerfster worden”, dus dat nemen we als voorbeeld.
Je bent bang dat je een zwerfster wordt. Een echte, dakloze, bag lady. Dit is geen eufemisme, dit is echt. Je hebt dit echt gedefinieerd als je meest gevreesde Worst Case Scenario.
De meeste tijd proberen we te voorkomen dat we aan deze enge “einde van de wereld”-situatie denken. Maar laten we het niet uit de weg gaan. Laten we eens kijken wat de angst betekent, zodat we kunnen zien of het inderdaad de angst is die we denken dat het is.
We gaan deze angst doornemen aan de hand van drie vragen. Reflectie, logica en empowerment.
Reflectie: Waarom ben je bang? Als in, wat is de werkelijke reden?
Waarom ben je bang voor waar je bang voor bent?
Laten we zeggen dat je bang bent dat je ittybiz mislukt.
(Nou, ten eerste, dat is een vrij vage angst, en je zult het waarschijnlijk een beetje beter willen definiëren. Ik heb meer dan 1000 mensen geholpen hun baan op te zeggen en ik heb nog geen eenduidige definitie van falen gehoord, dus je zult iets specifieker moeten zijn. Faillissement aanvragen? Noodzaak om freelance werk aan te nemen? Terug moeten naar uitzendwerk voor een tijdje? Wat betekent “falen” eigenlijk? Maar dat is een onderwerp voor een andere dag.)
Wat is er dan eng aan als je ittybiz failliet gaat?
Je raakt misschien je huis kwijt?
Je bent misschien niet gekwalificeerd voor een baan na al die tijd uit het arbeidsproces?
Je man vindt je misschien een loser?
Je schaamt je misschien dood voor al je vrienden?
Je leven heeft misschien geen zin meer?
Dat zijn allemaal legitieme angsten. Er is niets mis mee. Maar je moet je wel realiseren dat je in deze gevallen niet bang bent dat je ittybiz faalt.
Je bent bang voor dakloosheid, gebrek aan opties, schaamte, verlegenheid en verlies van betekenis.
Dat zijn heel andere dieren, en die zijn een stuk makkelijker om je tegen te beschermen. Je ittybiz kan inderdaad mislukken omdat je ittybiz dom is, of slecht wordt geleid, of halfslachtig op de markt wordt gebracht. Maar je kunt tenminste andere dingen doen om je huis te behouden, je vaardigheden op peil te houden, je man verliefd op je te houden, je vrienden je cool te laten vinden, en zin aan je leven te geven.
Dit zijn allemaal dingen waar je enige controle over kunt krijgen, ongeacht hoe je je inkomen verdient, en alleen al door daarmee in het reine te komen, kun je veel van de kracht van angst wegnemen. Je kunt een gevoel van persoonlijke kracht terugkrijgen als je beseft waar je eigenlijk bang voor bent.
Soms helpt dit. Als dat zo is, win je, en is de dag gered. Maar voor sommige angsten is de dag niet gered, dus je bent nog nauwelijks klaar.
Nu. Op naar vraag twee.
Logica: Wat zou er moeten gebeuren om je ergste angst te laten uitkomen? Als in, werkelijk, in detail gebeuren?
Laten we teruggaan naar de tasjesvrouw.
Wat zou er werkelijk moeten gebeuren om een tasjesvrouw te worden?
Wel, allereerst zou ieder mededogend mens dat je kent ofwel zijn medeleven moeten verliezen, ofwel zijn huis.
Als je hoort dat je binnenkort een ‘bag lady’ bent, moet je zus in Poughkeepsie je vertellen dat ze je niet kan onderbrengen.
Je oude kamergenoot van de universiteit moet zelf een ‘bag lady’ worden.
Je moeder. Je buurvrouw. Je beste vriendin. De balletlerares van je dochter. Iedereen zou zijn “geen plaats in de herberg” kaart moeten spelen.
Hoe waarschijnlijk is dat?
Ja, zeg je, maar het is nog steeds eng. “Ja, maar wat als dit gebeurt…”, toch? Dat weet ik.
Maar als ik u morgen zou bellen en zou zeggen dat ik mijn huis kwijt ben en nergens heen kan, wat zou u dan doen?
Ik weet niet wat u zou doen. Maar ik denk niet dat u uw vingers in uw oren zou steken, uw ogen dicht zou knijpen en “LA LA LA I CAN’T HOOR YOU!!!” zou roepen.
Kijk eens naar uw eigen worst case scenario. (“Er komt een groot schandaal en ik raak al mijn klanten kwijt!”)
OK. Laten we dezelfde oefening doen. Deze keer is het iets gemakkelijker.
Wat zou er moeten gebeuren als u AL uw klanten zou verliezen?
Hoe waarschijnlijk is dat?
Heel erg onwaarschijnlijk. Je zou waarschijnlijk een aantal klanten hebben die blijven. Dus je zou niet helemaal de klos zijn. Als je vandaag 75% van je zaken zou verliezen, zou je nog 25% over hebben. Daar kun je mee werken. Daarmee kun je nog steeds een deel van je rekeningen betalen.
Dat maakt het er niet beter op, maar het geeft je wel meer controle dan wanneer je denkt dat je niets meer zult hebben.
En door die controle kun je actie blijven ondernemen. En soms zal de simpele handeling van het realiseren hoe onwaarschijnlijk het totale Worst Case Scenario is, de angst terugbrengen tot een hanteerbaar niveau.
Nou, net als bij de eerste vraag, werkt dit niet elke keer zonder mankeren. Soms hoor je nog steeds het monster onder het bed. Dus nu openen we deur nummer drie voor de derde vraag:
Empowerment: Hoe krijg je de controle terug als het ergste gebeurt? Daadwerkelijke, dagelijkse controle?
Wat ga je waarschijnlijk doen als je een bag lady wordt?
Ga je daar de hele dag op je bankje zitten klagen over je status in het leven? Blijf je letterlijk tot je dood op een bankje zitten, af en toe opstaand om doelloos door de straten te schuifelen?
Of ga je iets ondernemen om je status te veranderen?
“Maar ik weet niet wat ik zou doen!” zeg je. “Daarom is het zo eng!”
Wel, je kunt erachter komen wat je zou doen. Nu meteen. Bel je plaatselijke daklozenopvang en zeg: “Ik heb een vriendin die net een zakkenvrouw is geworden. Wat moet ze doen?” Dat zal het vrij snel oplossen.
Aternatief, bedenk eens wat je NU doet als dingen niet gaan zoals jij wilt.
Houd je het bij huilen? Of doe je iets om ze te veranderen?
Laten we het op iets kleins houden. Je bent gestrest op een zondagavond omdat je de was niet hebt gedaan, je geen waszeep hebt, en de winkel dicht is.
Wat is je waarschijnlijke reactie?
Je zou de was op een andere manier kunnen doen. Badkuip en shampoo, baby.
U zou op een andere manier aan waszeep kunnen komen. “Klop, klop. Hallo. Ik ben je buurman. Ik heb geen wasmiddel meer.
Je stuurt de kinderen misschien naar school in iets dat minder schoon is dan anders ideaal zou zijn.
Je stuurt de kinderen misschien naar school in iets dat niet past bij het seizoen, omdat de kleren buiten het seizoen schoon in je voorraadkast liggen.
Ik kan je vertellen wat je bijna zeker niet zult doen.
U zult vrijwel zeker niet verslagen en inactief blijven zitten, geschokt door hoe dit is gebeurd en zich machteloos voelend om uw lot te veranderen, uw kinderen voortdurend thuis houdend van school uit schaamte, en u volledig onwetend voelend over hoe u eventueel verder zou kunnen gaan in het licht van deze drastische verandering in de omstandigheden.
U zult niet blijven zitten en niets doen. U zult – slim en lief mens dat u bent – besluiten dat u van uw luie reet moet komen en iets moet veranderen. Je leent de waszeep. Je belt je zus en maakt gebruik van haar gastvrijheid op de bank.
“Maar ik wil niet bij mijn zus op de bank slapen! Ik wil mijn kinderen niet in vieze kleren naar school sturen! Dat zou vreselijk zijn!”
Niemand zegt dat jouw “wat zou ik doen in het ergste geval?” FUN zal zijn. Niemand zegt dat het geen nadelen zal hebben. Dit is niet bepaald je Plan A.
Niemand verwacht dat je op deze oefening reageert met: “Nou, verdorie! Ik kan nu gewoon naar mijn zus verhuizen! EN ik kan de kinderen morgen in een vieze spijkerbroek naar school sturen! Nu voel ik me helemaal beter!”
Maar je bent helemaal opgefokt in een paniekaanval over je ergste scenario, niet over willekeurige onaangenaamheden.
Op de vraag: “Wat is het ergste dat er kan gebeuren?”, antwoordde je: “Een bag lady worden.”
U antwoordde niet: “Bij mijn zus op de bank blijven liggen.”
Ergo, bij je zus op de bank blijven liggen is beter dan een zwerfster worden.
Als u het ermee eens bent dat bij je zus op de bank blijven beter is dan een zwerfster worden, gefeliciteerd! Crisis afgewend. Je hebt je ergste scenario vermeden.
Je leven is niet bepaald een bed van rozen, nee. Haar bank stinkt, een beetje. En ze is een kettingroker. En ze blijft haar helderziende lezingen in de keuken doen terwijl jij je toast probeert te maken.
Maar jij bent geen tassenmeisje.
En ik zeg je, de dagelijkse angst om bij je zus op de bank te blijven liggen is een stuk minder schadelijk dan de angst om een tassenmeisje te worden.
Herinner je je nog dat ik niet beloofde je beter te laten voelen?
Als je alle drie de stappen doorloopt, zul je nog steeds bang zijn. Maar je zult bang zijn voor de juiste dingen, en het zullen veel, veel kleinere en beter beheersbare angsten zijn.
“Ik ben bang dat mijn bedrijf zal mislukken en dat ik een zakkenvrouw zal worden” is een vage, uit de hand gelopen angst die je niet alleen bang, maar doodsbang zal houden. Het voelt potentieel onvermijdelijk.
“Ik ben bang dat ik op de stinkende bank van mijn zus moet slapen” is een heel specifieke, veel meer in de hand liggende angst die je zo ongemakkelijk maakt dat je daadwerkelijk iets zult willen doen om te voorkomen dat het gebeurt. Het voelt potentieel vermijdbaar aan.
Op een manier waar je geen controle over hebt? Terreur. Blinde, hulpeloze paniek. Slapeloze nachten omdat je bang bent dat niets zal werken.
Eveneens een beetje onder controle? Ernstig ongemak. Motivatie om te handelen. Lange nachten van hard werken.
Als je echt bang bent, is het helemaal niet leuk. Maar nu kun je er tenminste iets aan doen.
xx
Naomi
(Psst! Je kunt me vinden op mijn nieuwe blog, xxNaomi!)
