Inside The Life Of Calamity Jane: The Wild West’s Most Notorious Frontierswoman

Het leven van Calamity Jane is misschien meer fictie dan feit, maar het is hoe dan ook boeiend.

In de hypermaniakale wereld van het Wilde Westen, hield Calamity Jane zich staande. Ze werd geboren als Martha Jane Canary en kon schieten, rijden en drinken met de ruigste cowboys van die tijd.

Growing Up On The Western Frontier

Van de mix van sterke verhalen en overdrijvingen die het leven van Calamity Jane vormen, zijn feiten als goudklompjes in het westen – zeldzaam. Ze publiceerde zelf een autobiografie in 1896 die door de meeste historici als verzonnen wordt bestempeld, en de meeste verslagen over haar leven verweven legende en waarheid met elkaar. Toch zijn er een paar delen van Calamity’s leven die grotendeels zeker zijn.

Calamity Jane werd geboren als Martha Jane Canary (soms geschreven als “Cannary”) in 1856 – hoewel ze beweerde dat ze in 1852 was geboren – in de buurt van Princeton, Missouri, vlak bij de grens met Iowa. Het was negen jaar voor het uitbreken van de Burgeroorlog. Haar vader, Robert, was een boer. Haar moeder, Charlotte, was volgens sommigen een ongeletterde prostituee wiens echtgenoot haar probeerde te bekeren.

In haar boek The Autobiography of Calamity Jane, beweert Calamity de oudste van vijf broers en drie zussen te zijn geweest, die het grootste deel van haar jeugd in Missouri doorbracht met paardrijden.

In het begin van de jaren 1860 trok Canary’s familie naar Montana op zoek naar goud. Haar moeder stierf in Blackfoot, Montana, mogelijk aan een longontsteking, en haar vader stierf kort nadat hij zijn kinderen had meegenomen naar Salt Lake City. Het is niet duidelijk wat er met haar broers en zussen is gebeurd, maar tegen de tijd dat ze ongeveer 15 was, stond Canary er alleen voor.

Ze ging naar Piedmont, Wyoming, ongeveer 75 mijl ten noordoosten van Salt Lake, waar ze in een pension werkte en ’s nachts danste met soldaten. Hoewel ze later beweerde haar tienerjaren te hebben doorgebracht met het rijden van “vele gevaarlijke missies” in de Amerikaanse Indianenoorlogen in Arizona – “Ik werd beschouwd als de meest roekeloze en gedurfde ruiter en een van de beste schutters in het westerse land,” staat in haar autobiografie – werkte ze waarschijnlijk als wasvrouw, danseres en prostituee langs de Wyomingse spoorlijn.

Calamity Jane

Hoe werd Martha Jane Canary van een verweesde prostituee een van de beroemdste vrouwen in het Wilde Westen? In Wyoming begon ze de identiteit te ontwikkelen die haar beroemd zou maken als Calamity Jane.

Canary wist hoe ze moest schieten, ze kleedde zich graag als man (of misschien beter gezegd: ze weigerde zich te kleden als vrouwen uit die tijd), en net als mannen pruimde ze tabak en dronk ze veel alcohol. Dat onderscheidde haar van haar soortgenoten; ze was naar verluidt een van de eerste blanke vrouwen die de Black Hills van South Dakota betrad.

“De eerste plaats die haar aandacht trok,” aldus een treinkapitein die haar daar zag toen ze 20 jaar oud was, “was een saloon, waar ze al snel stekeblind werd van het kijken door de bodem van een glas.”

Canary werd snel berucht in Deadwood, South Dakota in 1876, waar ze omging met mensen als Wild Bill Hickok. Haar persoonlijkheid trok de aandacht van schrijver Edward Wheeler, die Calamity Jane in zijn populaire verhalen verwerkte als heldin van het Wilde Westen.

Maar hoe is Canary Calamity Jane geworden? De oorsprong van de bijnaam “Calamity Jane” is, net als de rest van haar leven, niet met zekerheid bekend. Maar er zijn een paar theorieën.

In de eerste, Martha Jane redde een man van zijn paard tijdens een overval door Indianen. Neergeschoten door de Indianen, trok Martha Jane hem op haar eigen paard. Hij zei tegen haar: “Ik noem je Calamity Jane, de heldin van de vlakten.” In een andere versie wordt gezegd dat Martha Jane beledigen “het hof maken van rampspoed” was.

Een andere is iets eenvoudiger: Jane was een populaire bijnaam voor vrouwen in het Wilde Westen (Lewis en Clark noemden Sacagawea “Jane”), en haar leven was zo’n ramp geweest.

In ieder geval, de bijnaam bleef hangen.

Calamity Jane’s misschien-relatie met Wild Bill Hickok

Een groot deel van de reputatie van Calamity Jane vandaag de dag – en een deel van de reden waarom ze beroemd werd in haar eigen tijd – was haar vermeende romance met de Amerikaanse volksheld James Butler “Wild Bill” Hickok.

In haar autobiografie uit 1896 noemt ze Hickok haar “vriend,” en in 1902 vertelde ze de pers dat hij haar “bevriende echtgenoot” was. In 1941 verklaarde een 68-jarige vrouw, Jean McCormick, in het CBS radioprogramma We the People dat zij de lang verloren dochter was van Calamity Jane en Wild Bill Hickok, en ze zou een stapel handgeschreven brieven van Calamity hebben – en een huwelijksakte tussen Calamity en Hickok – om het te bewijzen.

Het echte verhaal? Ze waren misschien informele vrienden – ze waren beiden in Deadwood in 1876 – maar naar alle waarschijnlijkheid waren Hickok en Calamity nooit geliefden.

Calamity kende Hickok zelfs maar zes weken voor zijn moord in de Nuttal & Mann Salon in Deadwood. (Vermoord tijdens een pokerspel, had Bill twee azen en een acht, nu de “dead man’s hand” genoemd.) De huwelijksakte en het album met vermeende brieven van Calamity aan haar dochter Jean zijn zeer waarschijnlijk door McCormick verzonnen als een laatste wanhopige poging om wat geld en een paar minuten roem te krijgen in de laatste jaren van haar leven.

Calamity beweerde ook in 1885 in El Paso, Texas met Clinton Burke getrouwd te zijn en daar tot 1889 te zijn gebleven. Maar uit nieuwsberichten blijkt dat ze toen niet eens in Texas was.

Meer waarschijnlijk was dat ze in Wyoming trouwde met een man genaamd Bill Steers, met wie ze twee kinderen kreeg: een jongen die in de zuigelingenjaren overleed, en een meisje dat tot in de jaren zestig leefde.

Daden van moed en vriendelijkheid

Hoewel de bijnaam “Calamity Jane” het beeld oproept van een revolverheld, tabaksspugende bandiet, kwam veel van Calamity’s reputatie voort uit haar dapperheid en goede hart. Bij haar terugkeer naar Deadwood in 1895, na een afwezigheid van 16 jaar, schreef de Black Hills Daily Times:

“Ze heeft altijd bekend gestaan om haar vriendelijkheid, vrijgevigheid en vrolijke hartelijke manier van doen. Het maakte voor haar niet uit of iemand rijk of arm, blank of zwart was, of wat hun omstandigheden waren, Calamity Jane was voor iedereen hetzelfde. Haar beurs stond altijd open om een hongerige kerel te helpen, en ze was een van de eersten die haar hulp aanbood bij ziekte, ongelukken of wat voor nood dan ook.”

Het verhaal gaat dat toen de pokken Deadwood teisterden in 1878, Calamity Jane acht zieke gouddelvers verzorgde.

Eén man beschreef haar als “de laatste persoon die het hoofd vasthield van en troost bood aan de onrustige gokker of oude slechte man die op het punt stond naar het nieuwe land te vertrekken.”

Martha Jane Canary’s late leven: Alcoholisme en dood

Engels professor Margot Mifflin verwoordde het kernachtig: ” was de Courtney Love van haar tijd: Een getalenteerde pionier in een mannenwereld, ze was een chronische drugsverslaafde met een neiging tot buitensporig gedrag en voor altijd in de publieke opinie verbonden met een dode man wiens roem haar eigen overschaduwde.”

Met het succes van Wheeler’s Calamity Jane verhalen, onderhield Calamity zichzelf door te rekenen op haar bekendheid en foto’s van zichzelf te verkopen voor extra geld. Na de publicatie van haar autobiografie uit 1896 – die Calamity, waarschijnlijk analfabeet, voordroeg aan een schrijver – trad ze op in dime museum shows en rodeo’s, van Minneapolis tot Buffalo, New York.

In 1903 stierf ze in de buurt van Deadwood aan een “ontsteking van de darmen”, waarschijnlijk veroorzaakt door alcoholisme. Ze was pas achter in de 40, maar door jarenlang drinken zag ze er veel ouder uit.

Calamity werd begraven naast Wild Bill Hickok. Waarom? De redenering varieert van romantisch (Calamity Jane stierf met zijn naam op haar lippen) tot wraakzuchtig (zijn vrienden dachten dat het een leuke grap zou zijn). Het kan ook zijn omdat ze zwoer met Hickok getrouwd te zijn, ook al wijst alles op het tegendeel.

Calamity Jane: het personage

Met zoveel verkeerde informatie rond het leven van Calamity Jane, heeft haar personage gemakkelijk een verscheidenheid aan vormen aangenomen in populaire fictie. In de film Calamity Jane (1953) gaf Doris Day een vrolijke, luchtige vertolking van de stoere Calamity Jane – zingend, dansend en vrolijk kattenkwaad uithalend.

In de TV-serie Deadwood, daarentegen, is Calamity Jane, vertolkt door Robin Weigert, een stoere, hard drinkende grensvrouw die de jongens kan bijbenen.

Haar levensverhaal, dat Calamity zelf gelukkig verwarde met fictie, zal misschien nooit helemaal bekend worden.

Volgende informatie over Calamity Jane’s misschien wel geliefde, “Wild Bill” Hickok en de mannen die hij beweerde te hebben gedood. Bekijk dan deze 48 foto’s van het Amerikaanse grensgebied van rond de eeuwwisseling.