Luidruchtige ademhaling bij honden

Stertor en Stridor bij honden

Ongewoon harde ademhalingsgeluiden zijn vaak het gevolg van lucht die door abnormaal vernauwde doorgangen stroomt, waarbij de luchtstroom weerstand ondervindt door een gedeeltelijke blokkering van deze gebieden. De oorsprong kan de achterkant van de keel (nasopharynx), de keelholte (pharynx), de stemband (larynx), of de luchtpijp (trachea) zijn. Afwijkende ademhalingsgeluiden van dit type kunnen worden gehoord zonder een stethoscoop te gebruiken.

Stertor is een luidruchtige ademhaling die optreedt tijdens het inademen. Het is een laag, snurkend geluid dat meestal het gevolg is van de trilling van vloeistof, of de trilling van weefsel dat ontspannen of slap is. Het ontstaat meestal door een verstopping van de luchtwegen in de keelholte (pharynx).

Stridor is een hoge, luidruchtige ademhaling. De hogere tonen ontstaan wanneer relatief stijve weefsels trillen door de passage van lucht. Het treedt vaak op als gevolg van een gedeeltelijke of volledige blokkering van de neusholte of de strottenhoofd (larynx), of instorting van het bovenste deel van de luchtpijp (bekend als cervicale trachea collaps).

De bovenste luchtwegen omvatten de neus, neusgangen, keel (pharynx), en luchtpijp (trachea).

Een rumoerige ademhaling komt vaak voor bij hondenrassen met een korte neus en een plat gezicht (brachycephalisch). Erfelijke verlamming van de stemband, bekend als laryngeale verlamming, is vastgesteld bij Bouviers des Flandres, Siberische huskies, bulldogs en Dalmatiërs.

Verworven verlamming van de stemband (laryngeale verlamming) komt vaker voor bij bepaalde honden van reuzenrassen, zoals St. Bernards en Newfoundlands, en bij honden van grote rassen, zoals Ierse setters, Labrador retrievers, en golden retrievers, dan bij andere rassen.

Aangebeten honden met een korte neus en een plat gezicht met een erfelijke verlamming van de stembus zijn meestal jonger dan een jaar wanneer ademhalingsproblemen voor het eerst worden ontdekt. Verworven verlamming van de stembanden treedt meestal op bij oudere honden. Erfelijke verlamming van de stembanden heeft een 3:1 man-vrouw verhouding.

Symptomen en typen

• Verandering of verlies van stem – onvermogen om te blaffen
• Partiële blokkade van de bovenste luchtwegen produceert een toename van luchtweggeluiden voordat een duidelijke verandering in het ademhalingspatroon optreedt
• Ongewoon luide ademhalingsgeluiden kunnen al enkele jaren bestaan
• Ademhalingsgeluiden kunnen van een afstand worden gehoord zonder het gebruik van een stethoscoop
• Natuur van de geluiden varieert van abnormaal luid tot duidelijk fladderen tot hogepiepende tonen, afhankelijk van de mate van luchtwegvernauwing
• Kan een verhoogde ademhalingsinspanning waarnemen; de ademhaling gaat vaak gepaard met duidelijke veranderingen van het lichaam (zoals uitgestrekte kop en nek en open-mondademhaling)

Oorzaken

• Aan abnormale ademhalingswegen bij dieren met een korte neus en een plat gezicht (een aandoening die bekend staat als het brachycefalisch luchtwegsyndroom), gekenmerkt door een combinatie van de volgende aandoeningen: vernauwde neusgaten (stenotische neusgaten); te lang zacht gehemelte; binnenstebuiten keren van een deel van de stemband of het strottenhoofd (everted laryngeal saccules), zodat de ruimte voor lucht om door het strottenhoofd te passeren kleiner wordt; en instorting van de stemkast of het strottenhoofd (laryngeale collaps), en vochtophoping (oedeem) van de stemband of het strottenhoofd
• vernauwing van de neus- en keelholte (nasofaryngeale stenose)
• verlamming van de stemband of het strottenhoofd (laryngeale verlamming) – kan erfelijk of verworven zijn
• Tumoren van de stemband of het strottenhoofd – kunnen goedaardig of kwaadaardig zijn (kanker)
• Nodulaire, ontstekingsletsels van de stembanden of het strottenhoofd (granulomateuze laryngitis)
• Vermindering van de diameter van het lumen van de luchtpijp (trachea) tijdens de ademhaling (tracheacollaps)
• Versmalling van de luchtpijp (trachea; tracheale stenose)
• Tumoren van de luchtpijp (trachea)
• Vreemde lichamen in de luchtpijp (trachea) of andere delen van de luchtweg
• Inflammatoire massa’s die ontstaan vanuit het middenoor of de buis van eustachius (nasopharyngeale poliepen)
• Voorwaarde veroorzaakt door te hoge niveaus van groeihormoon, wat leidt tot vergroting van botten en zachte weefsels in het lichaam (acromegalie)
• Stoornissen van het zenuwstelsel en/of de spieren
• Anesthesie of sedatie – als er bepaalde anatomie bestaat (zoals een lang zacht gehemelte) die de gevoeligheid voor abnormale luide ademhalingsgeluiden
• Afwijkingen of tumoren van het zachte gehemelte (het zachte deel van het monddak, gelegen tussen het harde gehemelte en de keel)
• Extra weefsel dat de keel bekleedt (overtollige faryngeale slijmvliesplooi)
• Tumor achter in de keel (pharynx)
• Vochtophoping (oedeem) of ontsteking van het gehemelte, keelholte (pharynx), en strottenhoofd (larynx) – secundair aan hoesten, braken of regurgitatie, turbulente luchtstroom, infectie van de bovenste luchtwegen, en bloedingen
• Afscheiding (zoals pus, slijm, en bloed) in het luchtweglumen – kan plotseling (acuut) na de operatie optreden; Een normaal bewust dier zou ze uithoesten of inslikken

Risicofactoren

• Hoge omgevingstemperatuur
• Koorts
• Hoge stofwisselingssnelheid – zoals optreedt bij verhoogde niveaus van schildklierhormoon (hyperthyreoïdie) of een gegeneraliseerde bacteriële infectie (sepsis)
• Uitoefening
• angst of opwinding
• Een ademhalings- of hartaandoening die de beweging van lucht in en uit de longen (ventilatie) verhoogt
• Turbulentie veroorzaakt door de verhoogde luchtstroom kan leiden tot zwelling en verergering van de luchtwegobstructie
• Eten of drinken

Diagnose

U zult een grondige geschiedenis van de gezondheid van uw huisdier moeten geven die heeft geleid tot het begin van de symptomen. Uw dierenarts zal met een stethoscoop luisteren naar het hele gebied van de keelholte tot de luchtpijp. Als het geluid aanhoudt wanneer uw huisdier zijn mond opent, kan een nasale oorzaak zo goed als uitgesloten worden. Als het geluid alleen optreedt tijdens het uitademen, is een vernauwing van de luchtwegen waarschijnlijk de oorzaak. Als de abnormale geluiden het luidst zijn tijdens de inspiratie, zijn ze afkomstig van een andere ziekte dan in de borstkas. Als u een verandering in de stem van uw hond hebt opgemerkt, is het strottenhoofd waarschijnlijk de abnormale plek. Uw dierenarts zal systematisch met de stethoscoop over de neus, keelholte, strottenhoofd en luchtpijp luisteren om het punt van maximale intensiteit van een abnormaal geluid te identificeren en om de fase van de ademhaling te bepalen wanneer het geluid het duidelijkst is. Het is belangrijk de plaats te bepalen van waaruit het abnormale geluid ontstaat en te zoeken naar verergerende oorzaken.

Inwendige beeldvormingstechnieken, zoals radiografie en fluoroscopie, zijn belangrijk voor de beoordeling van het cardiorespiratoire systeem en om andere of bijkomende oorzaken van ademhalingsmoeilijkheden uit te sluiten. Dergelijke aandoeningen kunnen een onderliggende obstructie van de bovenste luchtwegen nog verergeren, waardoor een subklinische aandoening klinisch wordt. Röntgenfoto’s van het hoofd en de nek kunnen helpen om abnormale zachte weefsels van de luchtwegen te identificeren. Een CT-scan (computertomografie) kan ook worden gebruikt om extra anatomische details te verkrijgen.

In sommige gevallen kan de fysiologische erfenis van uw hond de diagnose duidelijker maken, zoals bij honden die brachycephalisch zijn. In deze situaties zal uw dierenarts de plaats bepalen die het meest door de bouw van uw hond wordt aangetast en van daaruit beslissen wat er moet gebeuren.

Behandeling

Houd uw hond koel, rustig en kalm. Angst, inspanning en pijn kunnen leiden tot een verhoogde beweging van lucht in en uit de longen, waardoor de luchtstroom mogelijk verslechtert. Lage zuurstofniveaus in het bloed en de weefsels, en verminderde beweging van lucht in en uit de longen komen voor bij langdurige, ernstige blokkering van de luchtstroom; extra zuurstof is niet altijd van kritiek belang voor de ondersteuning van patiënten met gedeeltelijke instorting van de luchtwegen. Houd bovendien de effecten van voorgeschreven kalmerende middelen nauwlettend in de gaten, aangezien kalmerende middelen bekend staan om hun ontspannende werking op de spieren van de bovenste luchtwegen, waardoor de blokkade van de luchtstroom verergert. Wees voorbereid op een spoedbehandeling als een volledige obstructie optreedt.

Extreme blokkering of obstructie van de luchtweg kan een spoedintubatie vereisen (dat is het inbrengen van een endotracheale buis door de mond en in de luchtpijp om zuurstof naar de longen te laten stromen). Als intubatie niet mogelijk is, kan een spoedtracheotomie (een chirurgische opening in de luchtpijp of het inbrengen van een tracheale katheter om zuurstof toe te dienen) de enige mogelijkheid zijn om in leven te blijven. Een tracheale katheter kan de zuurstofvoorziening echter slechts kort in stand houden terwijl naar een meer permanente oplossing wordt gezocht. Een operatie kan nodig zijn als een biopsie een massa in de luchtwegen heeft aangetoond.

Preventie

vermijd zware inspanning, hoge omgevingstemperaturen en extreme opwinding. Uw dierenarts zal u adviseren over de juiste mate van beweging die u bij uw hond kunt aanmoedigen.

Leven en management

De ademhalingssnelheid en inspanning van uw hond moeten nauwlettend in de gaten worden gehouden. Volledige blokkering of obstructie kan optreden nadat een ogenschijnlijk stabiele patiënt naar huis is gebracht of wanneer voortdurende observatie niet haalbaar is. Zelfs na een chirurgische behandeling kan er gedurende 7 tot 10 dagen een zekere mate van obstructie blijven bestaan als gevolg van postoperatieve zwelling. Gedurende deze tijd moet u uw hond beschermen tegen complicaties als gevolg van een moeizame ademhaling.

Na de operatie kan uw hond pijnlijk aanvoelen en heeft hij behoefte aan rust op een rustige plek, uit de buurt van andere huisdieren en actieve kinderen. U kunt overwegen de kooi korte tijd te laten rusten, totdat uw hond zich weer veilig kan bewegen zonder overbelasting. Uw dierenarts zal ook een korte kuur pijnstillers voorschrijven tot uw hond volledig hersteld is, samen met een milde antibioticakuur, om te voorkomen dat opportunistische bacteriën uw hond aanvallen. De medicijnen moeten precies volgens voorschrift worden toegediend, in de juiste dosering en met de juiste frequentie. Bedenk dat overdosering van pijnstillers een van de meest te voorkomen doodsoorzaken is bij huisdieren.