Mamba, (geslacht Dendroaspis), een van de vier soorten grote, boombewonende, giftige slangen die in heel Afrika ten zuiden van de Sahara in tropische regenwouden en savannes leven. Mamba’s zijn slank, beweeglijk en snel en zijn overdag actief. Ze hebben gladde schubben, een platte kop (kistvormig), lange hoektanden en een krachtig neurotoxisch gif (zie slangenbeten).
E.S. Ross
De “zwarte” of zwartbekmamba (Dendroaspis polylepis), die gemiddeld 2-2,5 meter lang is (maximaal 3,5 meter), varieert in kleur van grijs tot donkerbruin maar is nooit echt zwart. Zijn naam dankt hij aan de binnenkant van zijn bek, die zwart is, in tegenstelling tot de witte bek van groene mamba’s en andere slangen. De zwarte mamba leeft in rotsachtige savannes en kan vaak op de grond worden aangetroffen, waar hij dol lijkt te zijn op termietenheuvels. Hij legt 6 tot 20 eieren in termietenheuvels of boomholten. Zijn prooi bestaat voornamelijk uit kleine zoogdieren en vogels.
© Heiko Kiera/Fotolia
De zwarte mamba is een van de gevaarlijkste slangen van Afrika, vanwege zijn grote omvang, zijn snelheid en zijn uiterst krachtige gif. Hij heeft een agressieve reputatie. Hoewel niet uitgelokte aanvallen op mensen niet zijn bewezen, zal de slang zich verdedigen als hij wordt bedreigd of lastig gevallen. Ze is nerveus van aard en kan zich, als ze wordt gestoord, oprichten en dreigen met een open bek en een licht verbrede of afgeplatte nek (of kap) alvorens toe te slaan. Hoewel de meeste beten dodelijk zijn, is hij slechts verantwoordelijk voor een klein aantal sterfgevallen per jaar. In gevangenschap hebben zwarte mamba’s meer dan 20 jaar geleefd.
De drie groene mambasoorten zijn kleiner (1,5-2 meter, maximaal 2,7 meter) en worden meestal in bomen aangetroffen. De Oost-Afrikaanse groene mamba (D. angusticeps) van Oost- en Zuid-Afrika, Jameson’s mamba (D. jamesoni) van Centraal-Afrika, en de West-Afrikaanse groene mamba (D. viridis) zijn allemaal schuwer dan de zwarte mamba en er zijn geen aanvallen van mensen gemeld. Net als de zwarte mamba zullen zij hun nek afplatten tot een smalle kap als verdedigingshouding. Groene mamba’s jagen op vogels, kleine zoogdieren en hagedissen en leggen 5 tot 17 eieren. Twee van de drie groene mamba’s hebben een recordlevensverwachting van meer dan 18 jaar in gevangenschap. Mamba’s behoren tot de cobrafamilie (Elapidae).