Er is een groep chemische stoffen die de laatste tijd veel aandacht heeft gekregen. Zij worden synthetische perfluorchemicaliën (PFK’s) of meer specifiek per- en polyfluoralkylverbindingen (PFAS) genoemd. Zij worden op grote schaal gebruikt in zowel industriële als consumentenproducten om die producten vlek- en vetbestendig en waterdicht te maken. Veel voorkomende producten die deze chemicaliën bevatten zijn vlekbestendige stoffen en tapijten, water- en olieafstotende middelen, schuim dat wordt gebruikt bij brandbestrijding, metaalspray en sommige soorten anti-aanbak pannenset. Andere producten die zijn vervaardigd met vormen van PFAS zijn onder meer verpakkingspapier en karton voor levensmiddelen, insecticiden, verf en loodgieterslint.
PFAS-chemicaliën worden al sinds de jaren vijftig gebruikt en komen steeds vaker voor in het milieu. Verscheidene auteurs hebben erop gewezen dat PFAS wereldwijd op grote schaal voorkomen bij zowel in het wild levende dieren als mensen (Giesy en Kannan 2001; Hansen et al. 2001). Twee goed bestudeerde vormen van PFAS zijn PFOS (perfluoroctaansulfonaat) en PFOA (perfluoroctanoaat). Zij zijn een bron van zorg vanwege de mogelijke gezondheidseffecten die ermee in verband worden gebracht. Hoewel sommige van de PFAS-chemicaliën zoals PFOA en PFOS tussen 2000 en 2002 in de VS en in 2006 in andere landen vrijwillig uit de productie werden genomen, worden er wereldwijd nog steeds duizenden PFAS-chemicaliën geproduceerd (Wang et al. 2017; EPA 2017b). Meer nog, PFAS-chemicaliën bestaan nog steeds in het milieu omdat ze niet gemakkelijk worden afgebroken of afgebroken. Ze zijn giftig, persistent (stabiel) en kunnen bioaccumuleren in organismen.
PFAS-verontreiniging wordt vaak aangetroffen in de buurt van locaties waar het werd geproduceerd of gebruikt door industrieën en op militaire bases. PFAS-verontreinigingen zijn in water oplosbaar en infiltreren gemakkelijk de bodem in het grondwater (ATSDR 2017) en vinden hun weg naar aangrenzende wateren.
PFAS-chemicaliën kunnen worden ingenomen door het drinken van verontreinigd water, het eten van verontreinigde vis, of het gebruik van sommige consumentenproducten die de chemische stof nog steeds kunnen bevatten. Volgens het Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR 2017) wordt PFAS niet gemakkelijk geabsorbeerd via de huid en wordt het beschouwd als een minder belangrijke blootstellingsroute bij douchen of baden in met PFAS verontreinigd water.
Wanneer mensen en andere dieren water of voedsel consumeren dat PFAS bevat, kunnen deze chemicaliën nog vele jaren na blootstelling in het lichaam achterblijven (Bruton en Blum 2017). De ATSDR (ATSDR 2017) heeft meerdere studies beoordeeld en mogelijke effecten van blootstelling aan PFAS in water en voedsel vastgesteld, waaronder effecten op de groei, ontwikkelingseffecten voor foetussen, interferentie met hormonen, toename van cholesterol en effecten op het immuunsysteem. Blootstelling kan ook leiden tot een verhoogd risico op lever-, nier- en teelbalkanker. Bij dieren kunnen de mogelijke gezondheidseffecten nier- en levertoxiciteit, kanker, immuunsuppressie, voortplantings- en ontwikkelingseffecten en sterfte en vertraagde ontwikkeling van nakomelingen omvatten (Bruton en Blum 2017). Niemand kan echter met zekerheid zeggen dat blootstelling aan PFAS-chemicaliën tot deze gezondheidseffecten zal leiden.
De Amerikaanse EPA heeft een levenslange gezondheidsadvieslimiet (LHAL) voor PFOA en PFOS gecombineerd vastgesteld op 70 delen per biljoen (ppt) (EPA 2017a), maar sommige studies hebben nog lagere niveaus voor elk van deze chemicaliën gesuggereerd (Grandjean 2015). Sommige staatsgezondheidsdepartementen, zoals Vermont en Minnesota, hebben lagere gezondheidsadvies- en richtwaarden vastgesteld. Een landelijk onderzoek van grotere openbare watervoorzieningen (PWS) wees uit dat de levenslange gezondheidsadvieswaarde (70 ppt) van EPA voor PFOS en PFOA werd overschreden in 66 PWS die zes miljoen inwoners van de VS bedienen (Hu et al. 2016).
De LHAL is het niveau in drinkwater waaronder geen schade aan de menselijke gezondheid wordt verwacht, zelfs niet na chronische blootstelling. Advieslimieten bestaan niet voor andere PFAS-chemicaliën. Michigan heeft onlangs dezelfde limiet van 70 ppt vastgesteld voor PFOA en PFOS in drinkwater. Omdat deze chemicaliën in aquatische ecosystemen kunnen bioaccumuleren, wat resulteert in hogere concentraties in visweefsel, bedraagt het gezondheidsadvies voor oppervlaktewateren 11 tot 12 ppt.
PFAS-chemicaliën zijn geïdentificeerd en bevestigd in 15 gemeenschappen op 30 locaties in Michigan. Een volledige lijst van deze PFAS-locaties en de bijbehorende kaart zijn te vinden op: http://www.michigan.gov/som/0,4669,7-192-45414_45929-452165–,00.html.
In november 2017 werd een uitvoerende richtlijn uitgevaardigd om een alomvattende aanpak vast te stellen voor de aanpak van PFAS-verontreiniging in de hele staat. De richtlijn richtte het Michigan PFAS Action Response Team (MPART) op. Het team bestaat uit vertegenwoordigers van tien staatsagentschappen, en heeft de taak gekregen om een gecoördineerde en alomvattende respons te bieden om locaties in heel Michigan aan te pakken die zijn verontreinigd door PFAS. De groep werkt samen met lokale, staats- en nationale partners en concentreert zich op gebieden die door PFAS zijn verontreinigd en op communicatie- en bestrijdingsactiviteiten. De richtlijn kan worden geraadpleegd op: http://www.michigan.gov/documents/snyder/ED_2017-4_605925_7.pdf.
State of Michigan laboratoria hebben momenteel niet de mogelijkheid om te testen op PFAS, maar hopen dit te doen in medio tot eind 2018. Tests op PFAS-verontreinigingen in drinkwater kunnen honderden dollars per monster kosten (EPA 2017a). Als u door uw lokale gezondheidsdienst bent geïnformeerd dat PFAS-chemicaliën in uw watervoorziening zijn gedetecteerd, kunt u toegang krijgen tot een alternatieve watervoorziening of in-home filtratie zonder kosten.
Voor bewoners die hun eigen water behandelen, zijn er verschillende manieren om sommige PFAS-verbindingen te verminderen. Drinkwaterbehandelingsinstallaties die PFOS en PFOA tot minder dan 70 ppt kunnen reduceren en die door NSF International zijn gecertificeerd, omvatten op koolstof gebaseerde systemen voor gebruik op de plaats, zoals actieve kool, omgekeerde osmose en nanofiltratiesystemen. Conventionele behandelingen waarbij gebruik wordt gemaakt van coagulatie, flocculatie, sedimentatie en filtratie zullen geen PFAS verwijderen. Oxidanten en desinfectiemiddelen zijn ook ineffectief gebleken bij het beheersen van deze chemische stoffen in drinkwater (NSF International 2017).
Het Michigan Department of Environmental Quality (MDEQ) heeft een informatieblad ontwikkeld dat ingaat op behandeling op gebruikspunten: http://www.michigan.gov/documents/deq/deq-dwmad-eh-swpu-FilterFactSheet_610096_7.pdf. De staat Michigan heeft ook een PFAS-website ontwikkeld om vragen te beantwoorden. Voor meer informatie zie: http://michigan.gov/pfasresponse
CITED REFERENCES:
ATSDR – Agency for Toxic Substances and Disease Control. 2017. Per- en Polyfluoralkyl Substances (PFAS) and Your Health. Agency for Toxic Substances and Disease Registry (ATSDR). Online op: https://www.atsdr.cdc.gov/pfas/index.html
Bruton, Thomas A., and Arlene Blum. 2017. Voorstel voor gecoördineerd gezondheidsonderzoek in met PFAS verontreinigde gemeenschappen in de Verenigde Staten. Environmental Health 16:120. Online bij: https://doi-org.proxy2.cl.msu.edu/10.1186/s12940-017-0321-6
EPA (Environmental Protection Agency). 2017a. Drinkwater gezondheidsadviezen voor PFOA en PFOS Online op: https://www.epa.gov/ground-water-and-drinking-water/drinking-water-health-advisories-pfoa-and-pfos
EPA. 2017b. Basisinformatie over PFAS. Online toegankelijk op: https://www.epa.gov/pfas/basic-information-pfas
Giesy, John P. and Kurunthachalam Kannan. 2001. Global Distribution of Perfluorooctane Sulfonate in Wildlife. Environ. Sci. Technol. 35: 1339-1342.
Grandjean, P. and R. Clapp. Perfluorinated Alkyl Substances: Emerging Insights into Health Risks. New Solut. 25(2): 147-163.
Hu, Xindi C. et al. (2016). Detection of Poly-and Perfluoroalkyl Substances (PFASs) in U.S. Drinking Water Linked to Industrial Sites, Military Fire Training Areas, and Wastewater Treatment Plants. Environmental Science & Technology Letters. 3(10), 344-350.
Hansen, K.J., L.A.Clemen, M.E. Ellefson, and H.O. Johnson. 2001. Compound-specific, quantitative characterization of organic fluorochemicals in biological matrices. Environ. Sci. Technol. 35: 766-770.
NSF International. 2017. PFOA/PFOS in Drinkwater. Online at: http://www.nsf.org/consumer-resources/water-quality/drinking-water/perfluorooctanoic-acid-and-perfluorooctanesulfonic-acid-in-drinking-water
Wang, Zhanyun, Jame DeWitt, Christopher Higgins en Ian Cousins. 2017. A Never-End Story of Per- and Polyfluoroalkyl Substances (PFASs)? Environ. Sci. Technol: 51(5): 2508-2518. Bereikbaar op: https://pubs.acs.org/doi/full/10.1021/acs.est.6b04806