Verken de Organ Mountains Trails
door Jay W. Sharp
De Organ Mountains, een kleine en ruige 32 miljoen jaar oude bergketen in zuid-centraal New Mexico net ten oosten van Las Cruces, trekken al lang de avonturiers naar de rotsachtige plooien en spleten van hun steile graniet- en rhyoliethellingen. De bergen bevatten bewijzen van hun aantrekkingskracht op mensen in afgelegen grotten, Indiaanse rotskunst, verlaten mijnen en afbrokkelende ruïnes. Aanwijzingen voor prehistorische jagers en boeren, Apache rovers, schatzoekers, mijnwerkers, revolverhelden, revolutionairen, Unie en Confederatie troepen, kluizenaars, ranchers, en de vroege toeristen zijn verspreid in een veelheid van sites over het bereik.
Chihuahuan Desert Island
In tegenstelling tot hun gelaagde naburige bergketens, die hun oorsprong vinden in oude en kalme zeeën, zijn de Organs ontstaan uit het gesmolten binnenste van de aarde in een complexe opeenvolging van gewelddadige magmatische uitbarstingen, lavastromen, structurele vervorming en breuk, en meedogenloze erosie. Als een eiland een mijl boven de omringende Chihuahuan woestijnbodem uitrijzend, staan de Organ Mountains nu als “een van de meest schilderachtige en ruige bergketens in het Zuidwesten,” aldus W. R. Seager van het New Mexico Institute of Mining & Technology in zijn Memoir 36 Geology of Organ Mountains and Southern San Andres Mountains, New Mexico. “De rij van uitstekende, geribbelde, kale-rots pinakels bekend als de Naalden, de ruggengraat van het gebergte, kan op een gunstige dag van bijna 100 mijl afstand worden gezien… Het grimmige zaagtandprofiel, de uitdagende hellingen en de wisselende stemmingen hebben de Needles tot een favoriet gemaakt van kunstenaars, fotografen en bergbeklimmers…” De bergen ontleenden hun oorspronkelijke naam, Sierra de los Organos, aan de vroege Spanjaarden, die dachten dat de pieken leken op de pijpen van de grote orgels in de kathedralen van Europa.
Rugger als ze zijn, dienen de Organos als een toevluchtsoord voor een van de meest diverse planten- en dierengemeenschappen in het zuidwesten.
De bergen herbergen meer dan 800 plantensoorten, waaronder mesquitebomen, creosootstruiken, lecheguilla agave, en diverse acacia’s en grammegrassen in de lagere flanken; diverse jeneverbes- en eikensoorten in de middelhoge gebieden; en ponderosa pine, bergmahonie en diverse jeneverbes- en eikensoorten in de hoger gelegen gebieden. Verscheidene planten, bijvoorbeeld de Organ Mountain teunisbloem en de Organ Mountain speldenkussencactus, komen nergens anders voor. Zij hebben misschien wel de rijkste verzameling varens, mossen en korstmossen van het Westen. Bij voldoende regenval tijdens de late zomer moesson seizoen, de lagere hellingen bloeien goud met Mexicaanse klaprozen in de volgende lente, vooral aan de noordkant van de range.
De Organs, verrijkt door diverse permanente bronnen en diverse intermitterende beekjes, herbergen zo’n 80 soorten zoogdieren, variërend van de Organ Mountain Colorado chipmunk tot het muildierhert; 185 vogelsoorten, variërend van de ruby-throated hummingbird tot de golden eagle; en 60 soorten reptielen en amfibieën, variërend van de gehoornde hagedis tot de western diamondback rattlesnake en diverse paddensoorten.
Dripping Springs Trail Complex
U kunt uw verkenning van het Organs a National Recreation Area, beheerd door het Bureau of Land Management, beginnen bij het Dripping Springs Trail Complex, gelegen bij het A. B. Cox Visitor Center, 10 mijl ten oosten van de Interstate Highway 25 University Exit, aan het eind van Dripping Springs Road. Het centrum was ooit het huis van de A. B. Cox familie, bekende veeboeren aan de westkant van de Organ Mountains.
In het bezoekerscentrum vindt u een hoogtekaart, die u een overzicht geeft van het gebergte. U vindt er kleine tentoonstellingen van prehistorische en historische artefacten en een bijzonder interessante verzameling van plaatselijke historische foto’s. Net buiten het centrum vindt u een tuin met inheemse planten, met een verscheidenheid aan soorten uit de Chihuahuan-woestijn, waaronder de Organ Mountains teunisbloem en de Organ Mountains speldenkussencactus.
U ontdekt het begin van de Dripping Springs Trail, misschien wel de populairste in de Organs, direct ten zuiden van het bezoekerscentrum. Het pad loopt meestal bergopwaarts en is anderhalve kilometer lang. Het leidt langs de permanente Dripping Springs naar de ruïnes van wat ongetwijfeld een van de meest afgelegen en exotische schuilplaatsen van het zuidwesten was, het Dripping Springs Resort van kolonel Eugene Van Patten. Van Patten, neef van de beroemde John Butterfield, medewerker van het postkoetsbedrijf van zijn oom, veteraan van de Confederatie in de slag om de Glorietta Pass (ten oosten van Santa Fe) en echtgenoot van een Piro Indiaanse vrouw, bouwde in de jaren 1870 zijn resort in een geïsoleerde en afgezonderde alkoven in de bergen. Hij nam indianen in dienst die op het terrein woonden, water vervoerden in handgemaakte ollas (grote kruiken van klei) en hun inheemse dansen opvoerden voor de gasten. In zijn 16 kamers, eetkamer en balzaal, aan de voet van een steile bergwand, ontving hij beroemde persoonlijkheden uit het zuidwesten, zoals Pancho Villa, die legendarisch werd in de Mexicaanse revolutie van het begin van de 20e eeuw, en Pat Garrett, die Billy the Kid neerschoot in Fort Sumner in New Mexico.
Het pad leidt ook langs de ruïnes van het huis van Dr. Nathan Boyd, die het Dripping Springs Resort kocht en vervolgens in 1917 een hofstede in de buurt werd. Getrouwd met een Australische vrouw die tuberculose had opgelopen, veranderde Boyd het resort van een vrolijk toevluchtsoord voor beroemdheden in een somber en geïsoleerd sanatorium voor zieke mensen. Uiteindelijk verkocht hij het aan een andere arts, die er tuberculosepatiënten bleef verplegen tot het in de eerste helft van de 20e eeuw werd verlaten. Vandaag de dag liggen de ruïnes van de gebouwen, waaronder een bushalte voor de gasten van het resort, langs het bovenste uiteinde van het pad.
Net ten oosten van het A. B. Cox Visitor Center ligt de Crawford Trail, een pad van anderhalve kilometer lang dat je noordwaarts voert, door een plantengemeenschap met een aantal plaatselijke en ongewone soorten, naar de Fillmore Trail. U kunt de Fillmore Trail in oostelijke richting volgen, over een rotsachtige ondergrond, in de vernauwende wanden van een box canyon en met wat regen en veel geluk naar de ruis van een waterval. Net aan de monding van de canyon passeert u de plaats van de concentratiefabriek van de Modoc Mining Company, die het galena-erts (lood en zilver) uit zo’n 13 mijnen haalde. Vlakbij, meestal op privéterrein, liggen andere overblijfselen van de mijnexploitatie – een plek waar dromen uiteindelijk in stof en steen veranderden.
Op de Dripping Springs Road, een halve mijl ten westen van het bezoekerscentrum, kom je bij de afslag naar de La Cueva Picnic Area en het La Cueva Trail begin. Een wandeling van een halve mijl langs de zuidkant van een uitloper van tufsteen (geconsolideerde vulkanische as) brengt je naar La Cueva, de Grot. Met een plafond dat zwart is van de rook van 7.000 jaar kampvuren, heeft La Cueva, hoewel het klein is, 100.000 artefacten opgeleverd aan de troffels, schoppen en zeven van archeologen. Het bood onderdak aan groepen jagers en verzamelaars, die meer dan 5000 jaar lang voornamelijk leefden van dikhoornschapen, pronghornantilopen, muildierherten, zwartstaartjakhalzen en woestijnwildstaarten, en daarna aan uitgebreide families van landbouwers, die maïs, bonen en pompoenen verbouwden en op de plaatselijke wilde dieren jaagden. In het nabijgelegen gesteente zijn nog steeds mortiergaten te zien, waar indianenvrouwen ooit stenen stampertjes gebruikten om zaden fijn te stampen en tot meel te malen.
In de jaren 1860 diende La Cueva als thuis voor een kluizenaar, Agostini-Justiniani, een vreemde man die afstamde van de Italiaanse adel, volgens informatie van het BLM in het bezoekerscentrum. Hoewel hij waarschijnlijk als priester was opgeleid, sloot Agostini zich aan bij Los Hermanos Penitentes, of de Boetvaardige Broeders, die zichzelf geselden in bloedige religieuze rituelen. Hij zou door de Penitentes vereerd worden als genezer. Na omzwervingen door een groot deel van Europa, Latijns-Amerika en de Verenigde Staten, belandde hij als man op leeftijd in de buurt van Dripping Springs, waar hij, misschien in de geest van Johannes de Doper, zijn eenzame woestijnverblijfplaats La Cueva innam.
Op de geïsoleerde flanken van de Organs ging hij door met zijn gebeden en zijn genezingen van zieken. Gewaarschuwd voor het gevaar om alleen te leven in het afgelegen gebied, beloofde hij de bewoners in de vallei naar het westen “om elke vrijdagavond een vuur te maken voor mijn grot zolang ik nog leef. Als het vuur niet verschijnt, zal dat zijn omdat ik gedood ben.” Hij zou profetisch blijken te zijn. In de lente van 1869, bleef zijn vrijdagavondvuur uit. Toen hij de volgende ochtend werd gevonden, lag hij dood, een mes in zijn rug, een boetvaardige “metalen gordel vol spijkers” om zijn lendenen.
Soledad and Bar Canyon Trail
Als je vanaf het bezoekerscentrum de Dripping Springs Road ongeveer vijf mijl in westelijke richting neemt, kom je bij de kruising met de Soledad Canyon Road, die een kilometer naar het zuiden en dan naar het oosten voert, naar het zuidelijke uiteinde van de Organ Mountains. Daar vind je het beginpunt van de Soledad and Bar Canyon Trail, een klimmende en dalende lus van ongeveer drie mijl door een natuurlijk amfitheater nabij de samenkomst van de twee canyons. Het pad ligt op een stuk land dat aan het Organ Mountain National Recreation Area is toegevoegd dankzij een gezamenlijke inspanning van een particuliere landeigenaar, de Nature Conservancy of New Mexico, de BLM en een van de langstzittende congresleden van New Mexico, Joe Skeen, en leidt door een rijke bergplantengemeenschap. Het geeft een gevoel van de eenzaamheid en isolatie van de vroege Organ Mountain-ranchers, vooral door de ruïnes van een klein stenen huis van een onbekende eigenaar aan het noordelijke einde van de lus.
De andere kant van de berg
Je kunt de oostkant van de Organs verkennen vanuit de Aguirre Springs National Recreation Area, waar je kunt kamperen op aangewezen plekken tussen jeneverbes- en eikenbomen en kunt wandelen door dramatische vergezichten op de Pine Tree en Baylor Pass paden. Aguirre Springs ligt ongeveer 14 mijl ten oosten van de Interstate Highway 25 Main Street Exit, off U.S. Highway 70/82.
Aan de westkant passeer je de historische San Augustin Pass, tussen de Organs aan je rechterhand en de San Andres Mountains aan je linkerhand. Als u de pas nadert, ziet u een markering die de plaats aanwijst waar op 29 februari 1908 een cowboy genaamd Wayne Brazel of iemand Pat Garrett in het achterhoofd schoot. Brazel claimde zelfverdediging. Hij werd vrijgesproken in een proces waarin de beraadslagingen van de jury niet langer dan 15 minuten duurden, aldus C. L. Sonnichsen in zijn Tularosa: Last of the Frontier West. U komt ook door het dorp Organ, dat als zwaartepunt diende voor de mijnbouw in de Organ Mountains aan het eind van de 19e eeuw. Op de hellingen die boven het dorp uitsteken, kunt u nog steeds de residuen zien van verschillende mijnen, die samen miljoenen dollars aan lood-, koper- en zilvererts opleverden.
Een kilometer of wat ten oosten van de San Augustin Pass kom je bij de afslag naar Aguirre Springs, zes mijl naar het zuiden, en de trailheads voor zowel de Pine Tree als de Baylor Pass trails.
De 4,5 mijl lange Pine Tree Trail, die een lus maakt door de oostelijke flanken van de Organs, begint op een hoogte van ongeveer 5.600 voet en stijgt tot bijna 7.000 voet en keert dan terug naar 5.600 voet. Tijdens je wandeling zul je de mesquite bomen en creosote struiken achter je laten. Je passeert alligator jeneverbessen die uit schijnbaar onmogelijke rotsachtige matrices groeien als een voorbeeld van de vasthoudendheid van het leven. Op grotere hoogten bereikt u ponderosapijnbomen, vanwaar u in oostelijke richting het Tularosa Basin in kunt kijken en de verblindende duinen van het White Sands National Monument kunt zien. Je kunt voorbij het bekken kijken en, op een heldere dag, de Sacramento Mountains en Sierra Blanca zien, een 12.000 voet hoge piek die door de Mescalero Apaches als heilig wordt beschouwd. Een mijl ten zuidoosten van de Organ Mountains kun je Sugarloaf Peak zien, een ongerijmd kegelvormige, steenachtige bergtop van zo’n 8.000 voet hoog. Vanaf de oervouwen en spleten van de granieten hellingen van Pine Tree Trail kun je op de woestijnbodem onder je de lanceerplatforms van de White Sands Missile Range zien, de geboorteplaats van hightech wapens en Amerika’s ruimteprogramma.
De 6-mijl lange Baylor Pass Trail, het enige onderhouden voetpad over de Organ Mountain range, begint op een hoogte van ongeveer 5,540 voet bij Aguirre Springs. Het stijgt tot 6.430 voet bij Baylor Pass, waar je in het oosten het Tularosa Basin en in het westen de Rio Grande Valley kunt zien liggen. Daarna daalt hij aan de westkant af naar 4.865 voet tot aan een trailhead vlak bij Baylor Canyon Road, die aan de westkant langs de Organs loopt. U kunt het pad natuurlijk van oost naar west of van west naar oost bewandelen. Op het pad treedt u in de voetsporen van de geconfedereerde luitenant-kolonel John Robert Baylor, die in de zomer van 1861 het Texas Mounted Volunteer regiment leidde op een missie met veel drama en weinig komedie. De kolonel, met een troepenmacht van ongeveer 200 manschappen, achtervolgde een troepenmacht van de Unie van ongeveer 500 manschappen, die zich terugtrokken van een mogelijke aanval van de Confederatie op hun slecht uitgeruste en slecht bevoorrade fort in het midden van Zuid-New Mexico. Baylor volgde het nu naar hem genoemde pad oostwaarts, over de Organs. Aan de oostkant draaide hij naar het noorden, parallel aan de bergketen naar San Augustin Pass, waar hij de Yankees onderschepte. Baylor verwachtte een hard en bloedig gevecht tegen een strijdmacht die twee en een half keer groter was dan de zijne en moet stomverbaasd geweest zijn toen de hele strijdmacht van de Unie prompt opgaf zonder een schot te lossen. Hij leerde snel waarom. De Yankees hadden hun veldflessen gevuld, niet met water voor de hete zomermars door de Chihuahuan woestijn, maar met whisky, althans dat werd gefluisterd. Ze kwamen uitgedroogd en dronken aan bij San Augustin Pass, en gaven zich graag over in ruil voor water.
Andere avonturen in de Organ Mountains
Naast het verkennen van de paden in de Organ Mountains kun je, mits je uitzonderlijk fit en bedreven bent, de verschillende toppen van de bergketen beklimmen. “De bergketen,” zei Herbert E. Ungnade in Guide to the New Mexico Mountains, “bestaat uit een verbazingwekkend aantal spitsen en pinakels die liggen op de 20-mijl lange bergkam tussen San Augustin Peak aan de noordkant en Rattlesnake Ridge…” aan de zuidkant.
“Klimmen in de Organs is nogal anders dan in andere bergen in New Mexico. Het is noodzakelijk water mee te nemen. Je moet leren om de altijd aanwezige cactussen, doornstruiken en yucca’s te ontwijken, en klimmers klappen vaak in de handen om ratelslangen te laten ratelen zodat ze vermeden kunnen worden. Losse rotsen zijn gevaarlijk op de meeste routes… Als klimmers eenmaal gewend zijn aan de gevaren die de Organs met zich meebrengen, lijken ze onweerstaanbaar terug te worden getrokken naar deze fascinerende reeks van naalden, torens, muren en steunberen.”
Het Orgelgebergte lijkt inderdaad te betoveren. “Men vergeet niet de Orgels die zwart afsteken tegen de zonsondergang, gehuld in een sluier van lila schaduwen…” aldus Sonnichsen.
Voor meer informatie en kaarten, neem contact op met:
U. S. Department of the Interior
Bureau of Land Management
Las Cruces Field Office
1800 Marquess Street
Las Cruces, New Mexico 88005
Ph: 1-505-525-4300