Fokkers classificeren hun vogels op basis van kleur en variëteit, in plaats van ras. De kleur beschrijft het algemene verenkleed van de parkiet, en de variëteit verwijst naar het patroon en/of de kleur van de tekening (zie het hoofdstuk Parkietenvariëteiten van deze gids).
Er zijn twee kleurensets die de twee brede groepen parkieten onderscheiden, groen/geel en blauw/wit. De onderliggende tint van uw parkiet is het meest zichtbaar op het masker (het gebied van het gezicht tussen kruin en keel).
De twee basis parkietkleuren zijn groen en blauw
De wilde voorouderparkiet heeft een volle vacht van groen-geel verenkleed. Deze combinatie komt veel voor bij parkieten als huisdier, net als de blauw/witte combinatie. Deze laatste kan in vele tinten voorkomen, variërend van grijs tot kobalt.
Verschillende soorten parkieten
Alle stammen af van de oorspronkelijke wilde grasparkiet, en er zijn nu meer dan 30 erkende kleurencombinaties onder tamme parkieten. Deze vogels zijn niet eenmalig, maar zijn selectief gefokt om deze levendige nieuwe kleuren te produceren.
Deze verschillende kleuren zijn niet beperkt tot in gevangenschap gefokte vogels – ze komen in het wild net zo gemakkelijk voor, dankzij genetische mutaties. Helaas is deze kleurmutatie in het wild niet erg nuttig en meestal zullen gekleurde parkieten genegeerd worden door de vrouwtjes, die de voorkeur geven aan de klassieke groengele kleur.
In gevangenschap kunnen kwekers echter een parkiet met een kleurmutatie isoleren en met soortgenoten fokken om een kudde van dat specifieke type te creëren. Van daaruit zijn de mogelijkheden eindeloos, en van de ongeveer dertig basiskleurschema’s kunnen er tientallen variaties zijn.
Kleuren van parkieten
Er zijn veel kleurvariaties bij parkieten, die allemaal gebaseerd zijn op een basiskleurenpalet van gele en blauwe pigmenten. Blauw gemengd met geel resulteert in groen, en dit is de dominante kleur van wilde grasparkieten. Bij veel tamme variëteiten is het gele pigment echter afwezig en komt het blauw door een witte (in plaats van gele) basis naar voren. Voeg wat zwart toe aan de mix, en er is ruimte voor bijna eindeloze variatie.
Het enige wat je nooit bij je parkiet zult aantreffen is rode pigmentatie. De roze tinten die ze eventueel hebben, zijn altijd het gevolg van hun dieet (net zoals flamingo’s roze zijn door de garnalen die ze eten). Toch heeft dit gebrek aan rood in het kleurenpalet van parkieten niet verhinderd dat er een verbazingwekkend assortiment aan variaties bestaat, variërend van rokerig grijs tot azuurblauw, en pastelgroen tot mosterdgeel. Zoals bij elke diersoort kunnen ook parkieten worden geboren zonder de gebruikelijke pigmentatie, wat resulteert in albino’s.
Parkieten zijn er in vele kleurenvariëteiten
Het donkere pigment – het pigment dat de gelen groen kleurt en het wit blauw doet spatten – is een vorm van melanine die eumelanine wordt genoemd. Het gele pigment is psittacofulvine, gelukkig afgekort tot psittacine.
Kleurenvarken
Het kleurenpalet kan worden verrijkt door de aanwezigheid van genen die de tint of intensiteit van de kleur beïnvloeden, of die sommige aftekeningen van de vogels veranderen.
Eén van deze genen maakt de kleur van het verenkleed van de parkieten donkerder. De mate van donker worden is afhankelijk van het aantal genen dat bij de vogels aanwezig is (d.w.z. twee, één of nul). Het gen voor de donkere factor is meestal afwezig in de wilde grasparkiet, waarvan de kleur lichtgroen wordt genoemd. Als er één donkergroen factor-gen aanwezig is, wordt de parkiet donkergroen, en als er twee aanwezig zijn, wordt de vogel Olive genoemd. Het equivalent in blauw/witte parkieten zijn Hemelsblauw, Kobalt en Mauve. Deze laatste drie kunnen worden gecompliceerd door kenmerken die bekend staan als geel gezicht of goud gezicht. Zoals de naam al zegt, hebben vogels met deze genen een geel gezicht, maar een blauw/wit lichaam.
Verschillende genen bepalen verschillende kleurtypes – dit is een Blue Clearwing
Het kleurenschema kan ook op andere, opwindende manieren worden veranderd. Het gen met grijsfactor geeft een prachtige grijze wassing aan de veren van de vogels, waardoor groene vogels groen-grijs worden en blauwe vogels een mooie rokerige tint krijgen. Violet factor verdiept en verdonkert de kleuren in beide groepen vogels, soms resulterend in een verbazingwekkend paars effect. Leisteenfactor, een zeer zeldzaam gen, leidt tot blauwgrijze leisteenduisternis in het verenkleed.
Kleurverwachtingen van parkieten
De kleur van een kuiken hangt af van zijn ouders. Dominante genen, zoals het gen dat verantwoordelijk is voor het geel/groen bij wilde grasparkieten, zullen altijd de kleur van de nakomelingen dicteren als ze worden doorgegeven. Gedomesticeerde parkieten zijn er in zoveel kleuren dat het moeilijk te zeggen is hoe de kuikens er precies uit zullen zien.
Een vogel kan bijvoorbeeld een recessief gen voor wit/blauwe veren dragen, verborgen achter de dominante geel/groene veren. Dit blauw is bij de vogel zelf niet te zien, maar het kan wel aan zijn nakomelingen worden doorgegeven. Het is dus heel goed mogelijk dat twee geel/groene vogels een blauw/wit kuiken krijgen, als ze allebei drager zijn van het verborgen gen.
Kleurenvariatie is een deel van de aantrekkingskracht van een koppel parkieten
Alle niet-lichtgroene vogelsoorten (die niet hetzelfde verenkleed hebben als wilde exemplaren) zijn het resultaat van een genetische mutatie. De meest voorkomende variant, de blauw/witte parkiet, heeft eenvoudigweg zijn gele pigmentatie verloren. Andere genetische mutaties kunnen leiden tot veel meer kleurvariaties van vogel tot vogel. De kleuren van de veren kunnen lichter of donkerder worden, en sommige kenmerken kunnen helemaal verdwijnen!
Vogels kunnen één of twee van hetzelfde gemuteerde gen dragen. Zijn er twee aanwezig, dan resulteert dat in nog sterkere aftekeningen of kleuren. Twee mutante genen kunnen samen echt prachtige effecten geven, zoals de Yellowface en de Dominant Pied. Beide worden genoemd in het hoofdstuk Markeringen van parkieten hieronder.
Het geheim van de kleur van een parkiet ligt dus in de genen van de ouders. Fokkers weten dat wanneer ze twee lichtgroenen bij elkaar zetten, er een kans van 99,9% is (willekeurige genmutaties daargelaten) dat de nakomelingen lichtgroenen zullen zijn. Evenzo zal een kruising van een lichtgroene en een hemelsblauwe ook een lichtgroene voortbrengen, aangezien dat het dominante gen is. De volgende generatie echter, die elk twee kleurcoderende genen erft, zal het genetische pakket een beetje meer door elkaar schudden. Sommige van die recessieve Skyblue genen zullen zijn doorgegeven, en waar er twee samenkomen in een individuele vogel, zal dat de kleur zijn die zijn verenkleed aanneemt.
De meeste parkietenkwekers kiezen de oudervogels zorgvuldig uit in een poging om de perfecte vogel te produceren. Anderen genieten echter van de potpluck van willekeurig kweken. De meesten vinden het prima om een gezond kuiken groot te brengen, ongeacht de kleur of tekening.
Erg af en toe levert een nieuwe mutatie iets op dat nog nooit eerder is gezien, zoals de Blackface parkieten die in de jaren negentig verschenen en weer verdwenen.
Contrasterende kleuren in de parkietenvolière
Kleurverandering van parkieten
Als u merkt dat het verenkleed van uw parkiet tijdens zijn groei naar volwassenheid is veranderd, is dat meestal een teken van een tekort in de voeding. Als uw vogel bijvoorbeeld op een dieet met alleen zaden zit, dan is het heel goed mogelijk dat hij een tekort aan vitamine A heeft. Zorg ervoor dat u uw vogels goed voedt en het probleem zou zichzelf moeten oplossen.
Een andere oorzaak kan een gebrek aan netheid zijn. Als een parkiet niet regelmatig zijn veren poetst, ziet hij er al snel vaal, stoffig en een rommeltje uit. Zorg ervoor dat uw huisdier water heeft, zodat hij een bad kan nemen wanneer hij wil. Parkieten maken elk veertje afzonderlijk schoon, met behulp van een olieklier op hun stuit, die ze een gezonde, waterdichte, olieachtige glans geeft.
Als uw parkiet wordt gepest, geplaagd door parasieten, of om een andere reden ziek is, kunnen zijn kleuren er doffer of vuiler uitzien dan normaal. Voorkomen en genezen is het antwoord (zie het hoofdstuk over de gezondheid van parkieten in deze gids.)
De enige parkietensoort die in de loop van de maanden van kleur verandert tijdens het ruien is de Opaline, die in het hoofdstuk over bonte parkieten hieronder wordt genoemd.