Terug naar de lijst van elementen
 |
Dubnium is genoemd naar de locatie van het Joint Institute for Nuclear Research in Dubna, Rusland. |
Dubnium
Geschiedenis
In 1967 meldde G.N. Flerov dat een Sovjet-team dat werkzaam was bij het Gezamenlijk Instituut voor Kernonderzoek in Dubna mogelijk enkele atomen van 260105 en 261105 had geproduceerd door 243Am met 22Ne te bombarderen. Het bewijs was gebaseerd op tijd-incidentiemetingen van alfa-energieën.
In 1970 synthetiseerden Dubna-wetenschappers Element 105 en eind april 1970 “hadden zij alle soorten verval van het nieuwe element onderzocht en de chemische eigenschappen ervan bepaald,” aldus een rapport uit 1970. De Sovjetgroep had geen naam voor 105 voorgesteld. Eind april 1970 werd bekendgemaakt dat Ghiorso, Nurmia, Haris, K.A.Y. Eskola, en P.L. Eskola, werkzaam aan de Universiteit van Californië in Berkeley, element 105 positief hadden geïdentificeerd. De ontdekking werd gedaan door een doelwit van 249Cf te bombarderen met een straal van 84 MeV stikstofkernen in de zware ionen lineaire versneller (HILAC). Wanneer een kern van 15N wordt geabsorbeerd door een kern van 249Cf, worden vier neutronen uitgezonden en wordt een nieuw atoom van 260105 gevormd met een halveringstijd van 1,6 s. Hoewel de eerste atomen van Element 105 op 5 maart 1970 onomstotelijk zouden zijn ontdekt, zijn er aanwijzingen dat Element 105 een jaar eerder in experimenten van Berkeley volgens de beschreven methode was gevormd.
Ghiorso en zijn medewerkers hebben zonder succes geprobeerd de Sovjet-bevindingen met meer verfijnde methoden te bevestigen. De Berkeley-groep stelde de naam hahnium voor — naar de overleden Duitse wetenschapper Otto Hahn (1879-1968) — en het symbool Ha. De panelleden van de Internationale Unie voor Zuivere en Toegepaste Chemie adviseerden in 1977 echter element 105 de naam Dubnium (symbool Db) te geven, naar de plaats van het Gezamenlijk Instituut voor Nucleair Onderzoek in Rusland. Helaas zal de naam hahnium volgens de regels voor de naamgeving van nieuwe elementen niet meer worden gebruikt. Sommige wetenschappers gebruiken nog steeds de vroegere naam hahnium omdat die al zo’n 25 jaar in gebruik was.
Isotopen
In oktober 1971 werd bekend dat twee nieuwe isotopen van element 105 waren gesynthetiseerd met de zware ionen lineaire versneller door A. Ghiorso en medewerkers a Berkeley. Element 261105 werd geproduceerd door zowel 250Cf te bombarderen met 15N als 249Bk te bombarderen met 16O. De isotoop zendt 8,93 MeV alfadeeltjes uit en vervalt tot 257Lr met een halveringstijd van ongeveer 1,8 s. Element 262105 werd geproduceerd door 249Bk te bombarderen met 18O. Het zendt 8,45 MeV alfadeeltjes uit en vervalt tot 258Lr met een halveringstijd van ongeveer 40 s. Er zijn nu zeven isotopen van element 105 (unnilpentium) herkend.