Milos Zeman, president van Tsjechië (sinds 8 mrt 2013; herkozen op 26 jan 2018)
Miloš Zeman (geboren 28 september 1944) is de derde en huidige president van Tsjechië, in functie sinds 8 maart 2013. Daarvoor was hij van 1998 tot 2002 minister-president van Tsjechië. Als leider van de Tsjechische Sociaaldemocratische Partij in de jaren negentig heeft hij deze partij omgevormd tot een van de grootste partijen van het land. Van 1996 tot 1998 was hij voorzitter van de Kamer van Afgevaardigden, het lagerhuis van het Tsjechische parlement.
In januari 2013 werd Zeman gekozen tot president van de Tsjechische Republiek. Hij is de eerste rechtstreeks gekozen president in de Tsjechische geschiedenis; zijn beide voorgangers, Václav Havel en Václav Klaus, werden door het parlement gekozen.
Vroegere jaren (communistisch Tsjecho-Slowakije)
Zeman werd geboren in Kolín; zijn ouders scheidden toen hij twee jaar oud was, en hij werd opgevoed door zijn moeder, die lerares was. Hij studeerde aan een middelbare school in Kolín; vanaf 1965 studeerde hij verder aan de Universiteit voor Economie in Praag, waar hij in 1969 afstudeerde.
In 1968, tijdens de Praagse Lente, werd hij lid van de Communistische Partij van Tsjecho-Slowakije; in 1970 werd hij echter geroyeerd, omdat hij het niet eens was met de invasie van het Warschaupact in Tsjecho-Slowakije. Hij werd uit zijn functie ontheven en bracht meer dan tien jaar door als werknemer van de sportorganisatie Sportpropag (1971-84). Sinds 1984 werkte hij in het bedrijf Agrodat. In 1989 werd hij echter opnieuw ontslagen, ditmaal vanwege zijn kritische artikel “Prognostika a přestavba” (Prognostiek en Wederopbouw).
Activiteiten sinds 1989
In de zomer van 1989 verscheen hij op de Tsjecho-Slowaakse televisie met een kritisch commentaar op de onbevredigende toestand van de Tsjecho-Slowaakse economie. Zijn toespraak veroorzaakte een schandaal. Dezelfde opvattingen hielpen hem echter om zich enkele maanden later, tijdens de Fluwelen Revolutie, aan te sluiten bij de leiders van het Burgerforum.
In 1990 werd Zeman lid van de Kamer van de Naties van de Tsjechoslowaakse Federale Assemblee. In 1992 stelde hij zich met succes kandidaat voor de Kamer van het Volk van de Federale Vergadering, toen al als lid van de Tsjechische Sociaal-Democratische Partij (ČSSD), waarvan hij in datzelfde jaar lid werd. In 1993 werd hij gekozen tot voorzitter van de partij, die hij in de daaropvolgende jaren omvormde tot een van de belangrijkste partijen van het land.
Miloš Zeman en Vladimir Poetin in april 2002
Het succes van de ČSSD bij de parlementsverkiezingen van 1996 stelde hem in staat te voorkomen dat zijn rivaal Václav Klaus en zijn Democratische Burgerpartij (ODS) een meerderheidsregering zouden vormen. Zeman werd voorzitter van de Kamer van Afgevaardigden van het Parlement van de Tsjechische Republiek en vervulde deze functie tot de vervroegde verkiezingen van 1998.
In 1998 won de ČSSD de verkiezingen en werd Zeman premier van zijn eigen minderheidsregering, die hij gedurende de volgende vier jaar leidde.
In april 2001 werd hij als partijleider vervangen door Vladimír Špidla. Zeman ging met pensioen en ging op het platteland wonen (regio Vysočina). Zijn nominatie voor het presidentschap van Tsjechië mislukte bij de presidentsverkiezingen van 2003 (aan Václav Klaus), als gevolg van de verdeeldheid binnen de partij. Zeman werd een uitgesproken criticus van de leiders van zijn vroegere partij.
Hij verliet de Tsjechische Sociaal-Democratische Partij op 21 maart 2007, wegens conflicten met de leider en voorzitter van de Tsjechische Sociaal-Democratische Partij, Jiří Paroubek.
In oktober 2009 richtte hij een nieuwe partij op, Partij van de burgerrechten – Zemanovci. De partij behaalde geen zetels bij de parlementsverkiezingen van 2010.
Presidentsschap
Miloš Zeman kondigde zijn comeback aan en het voornemen om in februari 2012 mee te doen aan de eerste rechtstreekse presidentsverkiezingen in Tsjechië. Volgens peilingen zou hij samen met Jan Fischer een van de twee sterkste kandidaten in de verkiezing zijn. Zeman won nipt de eerste ronde van de verkiezingen en ging naar de tweede ronde om het op te nemen tegen Karel Schwarzenberg, die met een duidelijker marge won. Zijn ambtstermijn begon in maart 2013.
Persoonlijke opvattingen
Zeman heeft een vergelijkbare mening over de opwarming van de aarde als zijn voormalige tegenstander Klaus. In juni 2011 zei Zeman, verwijzend naar de islam: “De vijand is de anti-beschaving die zich verspreidt van Noord-Afrika tot Indonesië. Twee miljard mensen leven erin.” Hij vergeleek moslims die in de Koran geloven met antisemitische en racistische nazi’s. In november 2012, tijdens een toespraak aan de Universiteit van Economie in Praag, verklaarde hij dat hij een hekel heeft aan Madeleine Albright, voormalig minister van Buitenlandse Zaken van de VS. Zeman verklaarde dat Albright had beloofd dat er geen bombardementen op burgers zouden plaatsvinden tijdens de NAVO-bombardementen op Servië in 1999. “En Madeleine Albright deed een belofte, en Madeleine Albright hield zich niet aan de belofte. Sindsdien mag ik haar niet meer.”
Zeman heeft gezegd dat hij niet zal toestaan dat Tsjechië een ambassadeur naar Kosovo stuurt. Hij heeft gezegd dat hij tegen de erkenning van Kosovo als staat is, en dat hij het beschouwt als een terreurregime dat wordt gefinancierd door de drugsmaffia.
Hij beschrijft zichzelf als een “tolerante atheïst”.
Persoonlijk leven
In de jaren zeventig was Zeman getrouwd met Blanka Zemanová; het paar scheidde in 1978. In 1993 trouwde hij met zijn assistente Ivana Bednarčíková (geboren 29 april 1965). Uit het eerste huwelijk heeft hij een volwassen zoon, David genaamd. Zijn dochter uit het tweede huwelijk, Kateřina Zemanová (geboren 1 januari 1994), was een van de meest zichtbare gezichten in Zeman’s team voor de presidentsverkiezingen. In een toespraak na de verkiezingen vroeg Zeman haar informeel om zijn “informele first lady” te zijn, omdat zijn vrouw naar verluidt verlegen is en niet van de aandacht van de media houdt.
Bron: http://en.wikipedia.org/wiki/Milo%C5%A1_Zeman
Vaclav Klaus, voormalig president van Tsjechië
Vaclav Klaus, president van Tsjechië
Vaclav Klaus werd op 19 juni 1941 geboren in de Praagse wijk Vinohrady. Hij bracht zijn kindertijd en jeugd door in de buurt van het Tylovo namesti plein.
Hij volgde zijn universitaire opleiding aan de Universiteit voor Economie in Praag (met als hoofdvak Economie van de Buitenlandse Handel en afstudeerde in 1963), en economie werd zo zijn hele leven lang zijn specialisme. Hij profiteerde van de relatieve liberalisering in het toenmalige Tsjechoslowakije om in Italië (1966) en in de VS (1969) te studeren. Als onderzoeker aan het Instituut voor Economie van de Tsjechische Academie van Wetenschappen voltooide hij zijn postdoctorale wetenschappelijke studies en in 1968 kreeg hij de titel van app.
In 1970 werd hij om politieke redenen gedwongen zijn onderzoekscarrière op te geven en ging hij vele jaren bij de Tsjechoslowaakse Staatsbank werken. In 1987 keerde hij van de bank terug naar zijn academische werk aan het Prognostisch Instituut van de Tsjechische Academie van Wetenschappen.
Onmiddellijk na de gebeurtenissen van 17 november 1989 ging hij de politiek in, maar hij verloor het contact met de wereld van de economische wetenschap niet. Hij bleef af en toe lezingen geven en publiceren, en in 1991 werd hij aangesteld als docent aan de Karelsuniversiteit op het gebied van de economie. In 1995 werd hij benoemd tot hoogleraar op het gebied van financiën aan de Economische Universiteit van Praag.
Hij begon zijn politieke carrière in december 1989, toen hij federaal minister van Financiën werd. Later, in oktober 1991, werd hij benoemd tot vice-voorzitter van de regering van de Tsjechoslowaakse Federale Republiek. Eind 1990 werd hij voorzitter van de op dat moment sterkste politieke entiteit – het Burgerforum. Na de teloorgang van het Forum in april 1991 was hij medeoprichter van de Democratische Burgerpartij, waarvan hij vanaf de oprichting tot december 2002 voorzitter was. Met deze partij won hij in juni 1992 de parlementsverkiezingen en werd minister-president van de Tsjechische Republiek. In deze functie was hij medeverantwoordelijk voor de “Fluwelen Echtscheiding” van de Tsjechoslowaakse Federatie en de stichting van een onafhankelijke Tsjechische Republiek. In 1996 verdedigde hij zijn functie als premier met succes bij verkiezingen voor de Kamer van Afgevaardigden. Na de ineenstorting van de regeringscoalitie diende hij in november 1997 zijn ontslag in. Na een gedwongen algemene verkiezing in 1998 werd hij voorzitter van de Kamer van Afgevaardigden van het Tsjechische parlement voor een periode van vier jaar.
Op 28 februari 2003 werd hij gekozen tot president van de Tsjechische Republiek. Op 15 februari 2008 werd hij gekozen tot president van de Tsjechische Republiek.
Vaclav Klaus is getrouwd met de econome Livia Klausova en heeft twee zonen en vijf kleinkinderen. Zijn zoon Vaclav is directeur van een particulier gymnasium in Praag, en zijn zoon Jan werkt als financieel analist.
Vaclav Klaus was in zijn jeugd jarenlang topsporter, hij speelde basketbal en volleybal, en houdt ook van skiën en tennissen. In zijn vrije tijd leest hij graag fictieve literatuur en luistert hij naar muziek, met name jazz.
Hij heeft meer dan 20 boeken gepubliceerd over algemene sociale, politieke en economische thema’s, en is onderscheiden met een aantal internationale prijzen en eredoctoraten van universiteiten over de hele wereld.