| Kingdom | Animalia |
| Phylum | Nemertea |
| Class | Multiple (roughly 900 species) |
| Niche | Benthic predator |
| Length | Most species between 0.1-2.040 in (0.1-100 cm) |
| Lifespan | Up to 24 months |
| Social Structure | Solitary |
| Conservation Status | Not endangered |
| Preferred Habitat | Benthic marine habitats |
| Main Food Items and Prey | Annelid worms, clams, crabs, fish |
| Predators | Fish, crabs, sea birds, other ribbon worm species |
The Basics
The ribbon worm, or nemerteans, is a group of segmented marine worms found throughout the world’s oceans. Ranging in size depending on the species, some ribbon worms grow very long. Indeed, the bootlace worm (Lineus longissimus), can grow longer than a blue whale, possibly making it the longest animal in the world.
Description
Nemerteans are a unique group of organisms that have a significant ecological role. Het typische lintwerk is slank en lang. De kleinste soorten meten slechts enkele millimeters in lengte en de meeste zijn minder dan 8 centimeter lang. Sommige soorten zijn echter veel groter: vele worden meer dan een meter lang, terwijl het grootste exemplaar dat ooit officieel werd geregistreerd, een exemplaar van Lineus longissimus was. Hoewel dit exemplaar slechts enkele millimeters breed was, werd het gemeten op een lengte van meer dan 175 voet. L. longissimus is langer dan de blauwe vinvis en is daarmee misschien wel het langste dier op aarde.
De buitenste laag van het lichaam van nemertees bestaat uit trilhaartjes die hen helpen bewegen, en uit klierepitheel met rhabdieten, gespecialiseerde slijmproducerende cellen. Het door deze rhabdieten geproduceerde slijm zorgt ervoor dat de trilharen zich kunnen voortbewegen, waardoor het organisme mobieler wordt. Achter de meeste soorten kan dan ook een spoor van ‘slijm’ worden waargenomen. Lintwormen hebben een ventrale mond die iets naar achteren is geplaatst ten opzichte van de voorkant van het lichaam. Zijn spijsverteringsstelsel bestaat uit een voormaag, maag en darm in het middengedeelte van het lichaam en zijn anus helemaal in het uiteinde van zijn staart.
De tastworm
Alle lintwormen hebben ook een proboscis – een uitsteeksel van de lichaamswand – dat zich snel kan ‘ontvouwen’ en wordt gebruikt om zijn prooi aan te vallen. Bij de klasse Anopla komt de slurf uit een opening die gescheiden is van de mond en kronkelt hij zich om de prooi, waardoor deze geïmmobiliseerd wordt met kleverige en giftige afscheidingen. Sommige leden van deze klasse hebben een sterk vertakte proboscis, die een net vormt dat over de prooi wordt uitgeworpen voordat de proboscis wordt teruggetrokken en de prooi in de bek wordt getrokken. Bij andere soorten, zoals de Enopla, heeft de proboscis een harde, kalkachtige weerhaak waarmee hij zijn prooi herhaaldelijk steekt en daarbij gifstoffen en spijsverteringsenzymen injecteert. De prooi wordt dan eerst ingeslikt of gedeeltelijk verteerd, afhankelijk van de grootte en het voedingsgedrag van de specifieke soort.
Distributie en Habitat
De meeste soorten nemerteeën komen voor in mariene habitats, verspreid over de oceanen van de wereld. Sommige soorten leven echter in het water, in zoetwatermilieus zoals beken en vijvers. Nog minder soorten zijn volledig terrestrisch, en leven hun leven buiten het water.
Dieet en roofdieren
De meeste soorten lintwormen zijn carnivoor, en voeden zich voornamelijk met anneliden, schelpdieren, en diverse schaaldieren zoals krabben. Sommige soorten eten ook vis en veel soorten scharrelen op vrijwel alles wat ze kunnen vinden. De weinige soorten Argonemertes die op het land leven, voeden zich uitsluitend met insecten en myriapoden. Sommige soorten leven in de mantelholte van verschillende weekdieren en voeden zich met kleine organismen die door hun gastheer worden uitgefilterd. In sommige gevallen is deze relatie parasitair, zoals bij Carcinonmetes errans, die de eiproductie van zijn gastheer, de Dungeness-krab, een commercieel belangrijke soort, heeft verminderd.
Door hun vermogen om kleine spleten en kieren te vullen, of zelfs in andere organismen te leven, hebben de meeste nemerteanen weinig roofdieren. Bovendien scheiden de meeste soorten gifstoffen af die veel potentiële roofdieren afschrikken. Van sommige soorten is bekend dat ze zich voeden met bodemvissen en degenkrabben, terwijl zeevogels zich waarschijnlijk voeden met soorten die toegankelijk zijn in het intergetijdengebied.
Reproductie
Ribbonwormen bezitten enkele unieke en fascinerende voortplantings- en regeneratiestrategieën. Grotere soorten breken vaak in segmenten wanneer ze worden verstoord, waarbij elk fragment normaal gesproken uitgroeit tot een volledig individu. Bij sommige soorten gebeurt dit ook routinematig en in afwezigheid van verstoring of stimulatie. Lintwormen planten zich ook geslachtelijk voort en zijn gonochorisch – met verschillende mannelijke en vrouwelijke leden bij de meeste soorten. Fascinerend is dat alle zoetwatersoorten tweeslachtig zijn, naast enkele van de honderden mariene soorten.
Bij de meeste soorten vormen zich tijdelijke geslachtsklieren in een rij aan weerszijden van hun lichaam. Deze worden uitgestoten door gonoducten, die ook tijdelijk worden gevormd, waarbij de bevruchting meestal uitwendig plaatsvindt. In sommige gevallen worden de eitjes en het sperma in het water uitgeworpen, terwijl ze in andere gevallen in een hol of buis worden gelegd. Sommige soorten bouwen zelfs coconachtige structuren of gelatineachtige massa’s om ze tijdens de ontwikkeling te beschermen. Het aantal eieren dat door de wijfjes van elke soort wordt geproduceerd, varieert sterk en is bij vele soorten niet goed bekend. Ook de levensduur van veel soorten is onbekend. Er wordt echter aangenomen dat deze in de orde van maanden ligt, waarbij Paranemertes peregrina een levensduur van ongeveer 18 maanden heeft.
Leuke weetjes over de lintworm!
Naast het feit dat het een van de langste dieren ter wereld is, vormen lintwormen om vele redenen een fascinerende groep. Van hun bloedsomloop zonder centraal hart tot hun vermogen om via hun huid te ademen, bieden deze minder bekende dieren veel mogelijkheden om verschillende biologische concepten te onderzoeken.
Hartloos
Nemerteanen hebben een uniek bloedsomloopsysteem zonder centraal hart. In plaats daarvan hebben zij twee of meer zijvaten die langs hun lichaam lopen en aan het eind tot een lus zijn verbonden. Deze zijn gevuld met vloeistof analoog aan bloed dat circuleert door het samentrekken van de spieren in de vaten en de lichaamswand. Deze bloedsomloop wordt beschouwd als een rudimentaire versie van complexere systemen. Lintwormen zijn in feite de eenvoudigste dieren met een bloedsomloop.
De langste dieren
De grootste soort lintworm is de veterworm, Lineus longissimus. Deze soort komt van nature voor in de Noordzee, waar hij tussen rotsen kan worden gevonden. Het is niet alleen de grootste lintworm, maar hij is mogelijk ook langer dan de blauwe vinvis, waarmee hij het langste dier ter wereld is.
Ondanks dat hij slechts enkele centimeters breed is, is bij deze soort regelmatig een lengte van meer dan 100 voet gemeten en in sommige gevallen is gedacht dat hij bijna 200 voet lang kon worden. Door hun unieke morfologie, waardoor ze kunnen uitrekken en inkrimpen tot 10% van hun maximale lengte, blijft er onzekerheid bestaan over de nauwkeurigheid van deze metingen.
De parasitaire worm
Niet alle lintwormen zijn roofdieren. In plaats daarvan leven veel lintwormen in de mantelholte van andere soorten, zoals weekdieren. In veel gevallen gaat het om parasitaire relaties. Zo is bekend dat een geslacht lintwormen, Carcinonemertes genaamd, parasiteert op krabben zoals de Dungeness-krab. Deze lintworm leeft op de krab en leeft hoofdzakelijk van zijn eieren. This significantly reduces the reproductive capacity of the host individual which, in the case of this commercially fished species, has economic consequences for humans as well.