Een paar honderd mensen verzamelden zich in de buurt van een Moskous theater om de slachtoffers van de dodelijke gijzelingscrisis in 2002 te herdenken, waarbij sommige nabestaanden nog steeds verbitterd kritiek uitten op de staat vanwege de mislukte reddingsoperatie.
De gemoederen liepen hoog op tijdens de ceremonie op 26 oktober voor het Dubrovka Theater, waar zo’n 40 schutters 15 jaar geleden honderden toeschouwers, acteurs en medewerkers gijzelden en de terugtrekking eisten van de federale troepen uit de Russische regio Tsjetsjenië.
De gijzelingscrisis begon op 23 oktober 2002, toen de Tsjetsjeense militanten het theater binnenvielen tijdens de opvoering van een populaire musical. Ze eindigde 57 uur later, toen veiligheidstroepen het gebouw bestormden na het inblazen van giftig gas dat de aanvallers neutraliseerde maar leidde tot de dood van veel gijzelaars.
De regering zegt dat 130 mensen zijn omgekomen, terwijl een belangengroep van slachtoffers en nabestaanden zegt dat het aantal 174 is. Velen stikten in hun eigen braaksel, slikten hun tong in, of stikten in krappe bussen nadat veiligheidstroepen het theater bestormden en bewusteloze gijzelaars naar buiten sleepten.
“Onze staat heeft gefaald om onze geliefden te redden. Het is een monster, een kannibaal die het leven van onze familieleden heeft verslonden omwille van politieke ambities”, zei Dmitry Milovidov, wiens 14-jarige dochter bij de tragedie om het leven kwam, tijdens de ceremonie.
De Russische regering heeft geweigerd bekend te maken welk gas bij de operatie is gebruikt, en familieleden van slachtoffers beschuldigen de regering ervan dat zij haar rol in de dood van hun familieleden probeert te verdoezelen.
Svetlana Gubareva uit Kazachstan overleefde de beproeving, maar verloor haar 13-jarige dochter Sasha en haar verloofde, de Amerikaanse staatsburger Sandy Booker.
“De autoriteiten willen geen verantwoordelijkheid nemen voor de puinhoop die ze organiseerden in plaats van een reddingsoperatie,” vertelde Gubareva aan RFE/RL tijdens de herdenking. “Het kan geen reddingsoperatie genoemd worden, het was een echte puinhoop.”
De waarheid over het incident “blijft een geheim in Rusland,” zei ze.
Gubareva zei dat haar verloofde gedood werd door het gas en dat haar dochter dood werd aangetroffen onder een stapel bewusteloze lichamen in een bus nadat deze bij een ziekenhuis was aangekomen.
Prominente Russische zanger en wetgever Iosif Kobzon, die het theater binnenging en de gijzelnemers overhaalde een vrouw met drie kinderen vrij te laten, woonde de ceremonie bij.
Hij werd vergezeld door de vrouw en twee kinderen die zij na de tragedie kreeg.
Kobzon vertelde RFE/RL dat hij zich schaamde dat er geen stadsambtenaren, ministers of collega-wetgevers kwamen om de slachtoffers te herdenken.
Zeven mensen werden veroordeeld als medeplichtigen van de gijzelnemers van 2003 tot maart 2017 en veroordeeld tot gevangenisstraffen van maximaal 22 jaar.