Spionage
Het achterhalen van informatie van militaire of politieke aard die een concurrerende natie geheim houdt. Het kan gaan om de analyse van diplomatieke rapporten, publicaties, statistieken en uitzendingen, maar ook om spionage, een clandestiene activiteit die wordt uitgevoerd door een persoon of personen die onder een geheime identiteit werken om geclassificeerde informatie te verzamelen namens een andere entiteit of natie. In de Verenigde Staten is de organisatie die leiding geeft aan de meeste activiteiten op het gebied van spionage de Central Intelligence Agency (CIA).
Spionage, algemeen bekend als spionage, is de praktijk van het heimelijk vergaren van informatie over een buitenlandse regering of een concurrerende industrie, met het doel de eigen regering of onderneming een strategisch of financieel voordeel te geven. De federale wetgeving verbiedt spionage wanneer deze de nationale defensie in gevaar brengt of een buitenlandse natie ten goede komt (18 U.S.C.A. § 793). Criminele spionage is het verraden van Amerikaanse staatsgeheimen aan andere naties.
Ondanks zijn illegale status is spionage aan de orde van de dag. Gedurende een groot deel van de twintigste eeuw werd spionage in internationale overeenkomsten impliciet aanvaard als een natuurlijke politieke activiteit. Dit vergaren van inlichtingen kwam ten goede aan elkaar beconcurrerende naties die elkaar een stap voor wilden blijven. Het grote publiek hoort nooit van spionageactiviteiten die correct worden uitgevoerd. Blunders van spionage kunnen echter nationale aandacht krijgen, waardoor de veiligheid van de natie en de levens van individuen in gevaar komen.
Spionage zal waarschijnlijk niet verdwijnen. Sinds het einde van de negentiende eeuw staan naties elkaar toe om zogenaamde militaire attachés te stationeren in hun overzeese ambassades. Deze “attachés” verzamelen inlichtingengeheimen over de strijdkrachten van hun gastland. Attachés hebben gewerkt aan de ondermijning van regeringen, de destabilisatie van economieën en de moord op verklaarde vijanden. Veel van deze activiteiten blijven geheim om nationale belangen en reputaties te beschermen.
De spil van de Amerikaanse spionage is de CIA, die bij de National Security Act van 1947 (50 U.S.C.A. § 402 e.v.) in het leven is geroepen om heimelijke activiteiten te ontplooien. De CIA beschermt de nationale veiligheidsbelangen door buitenlandse regeringen te bespioneren. De CIA tracht ook buitenlandse agenten te rekruteren om voor de belangen van de VS te werken. Andere naties doen hetzelfde en proberen CIA-agenten of anderen te rekruteren die gevoelige informatie zullen verraden. Soms slaagt een buitenlandse mogendheid erin geheimen van de Amerikaanse regering te bemachtigen.
Een van de schadelijkste gevallen van criminele spionage in de geschiedenis van de VS kwam eind jaren tachtig aan het licht toen de spionagekring Walker, die van 1967 tot 1985 actief was, werd ontmaskerd. John A. Walker Jr. en zijn zoon, Michael L. Walker, broer, Arthur J. Walker, en vriend, Jerry A. Whitworth, bezorgden de Sovjets vertrouwelijke Amerikaanse gegevens, waaronder codes van de Amerikaanse marine die de Sovjets in staat stelden meer dan een miljoen berichten van de marine te ontcijferen. De Walker bende verkocht de Sovjets ook geclassificeerd materiaal over Yuri Andropov, secretaris generaal van de Communistische partij tot 1984; het neerschieten van een vliegtuig van Korean Airlines door de Sovjets in 1983; en de Amerikaanse offensieven tijdens de Vietnam oorlog.
John Walker pleitte schuldig aan drie gevallen van spionage. Hij beweerde dat hij een undercover informant was geworden voor de kick, en niet voor het geld. Hij werd veroordeeld tot levenslang in de federale gevangenis, met de mogelijkheid van voorwaardelijke vrijlating over tien jaar. Michael Walker pleitte schuldig aan hulp bij het leveren van geheime documenten aan de Sovjets. Hij kwam tot een schikking waarbij hij werd veroordeeld tot vijfentwintig jaar gevangenisstraf. Arthur Walker werd veroordeeld voor spionage in Norfolk, Virginia. Zijn veroordeling werd bevestigd in United States v. Walker, 796 F.2d 43 (4th Cir. 1986). Net als John Walker werd hij veroordeeld tot levenslang in de federale gevangenis. Jerry Whitworth kreeg 365 jaar gevangenisstraf voor het stelen en verkopen van codegeheimen van de marine (bekrachtigd in United States v. Whitworth, 856 F.2d 1268 ).
De ring kreeg ruimschoots de gelegenheid om de lakse beveiliging van de marine uit te buiten en liet een erfenis van schade na. De strijdkrachten sloopten en herbouwden koortsachtig hun hele communicatiesysteem, wat de belastingbetaler bijna 1 miljard dollar kostte. Het Amerikaanse ministerie van Defensie (DOD) moest wereldwijd de veiligheidsmachtigingen van ongeveer 2 miljoen militairen en burgerpersoneel intrekken. Defensie verminderde ook het aantal geheime documenten om het aantal resterende veiligheidsmachtigingen te beperken.
Deze hervormingen waren slechts het topje van de ijsberg van grotere, onderliggende problemen. De daden van Aldrich Hazen Ames brachten de veiligheidsproblemen binnen de CIA aan het licht. Als dubbelspion verkocht Ames geheimen aan Moskou van 1985 tot het einde van de Koude Oorlog en daarna. Als CIA-agent en later CIA-functionaris was Ames onder meer verantwoordelijk voor het rekruteren van Sovjet-functionarissen om undercoverwerk te doen voor de Verenigde Staten. Zijn positie bracht hem in contact met Sovjetambtenaren op hun ambassade in Washington, D.C. Terwijl hij in de ambassade was, besprak hij geheime zaken met betrekking tot de Amerikaanse inlichtingendienst. Het gebrek aan veiligheidsmaatregelen van de CIA, die meestal niet meer inhielden dan het verzamelen van twijfelachtige leugendetectorgegevens, gaf Ames de kans om illegaal een fortuin te vergaren.
In 1986 vermoedde de CIA de aanwezigheid van een mol (een dubbelagent met als doel op te klimmen tot een sleutelpositie) in het systeem. Onderzoekers waren niet zeker van de identiteit van de mol, maar stelden vast dat er iets mis was gegaan in hun operaties. Twee officieren van de Sovjet-ambassade die door het Federal Bureau of Investigation (FBI) als dubbelagenten waren gerekruteerd, waren naar Moskou teruggeroepen, gearresteerd, berecht en geëxecuteerd. Jaren later leidde een grote blunder van Ames ertoe dat de CIA hem verdacht van het lekken van informatie die kan hebben bijgedragen tot de dood van de agenten. Ames had zijn superieuren in oktober 1992 verteld dat hij zijn schoonmoeder in Colombia zou gaan bezoeken. In werkelijkheid ging hij naar Venezuela, waar hij een Sovjet-contact ontmoette. Zijn reizen werden in de gaten gehouden, en de CIA nam nota van de tegenstrijdigheid.
In mei 1993 was Ames het middelpunt geworden van een strafrechtelijk onderzoek dat de naam Nightmover had gekregen. Onderzoekers ontdekten dat Ames’ voortdurende activiteiten met de Sovjets hadden geleid tot de executie van ten minste tien andere agenten. Ames’ voortdurende financiële strijd maakte het noodzakelijk dat hij geheimen bleef verkopen. Terwijl de criminele spionage hem meer dan 2,5 miljoen dollar opleverde van het Kremlin, leidde Ames’ onzorgvuldigheid met het geld tot zijn ondergang. Volgens gerechtelijke documenten gaven Ames en zijn vrouw bijna 1,4 miljoen dollar uit van april 1985 tot november 1993. Ames’ jaarlijkse CIA salaris is nooit hoger geweest dan 70.000 dollar.
Toen Ames op 28 april 1994 schuldig pleitte aan een tweevoudige aanklacht wegens spionage en belastingontduiking, probeerden de openbare aanklagers het pleidooi te onderhandelen om een lang proces te vermijden. Zij vreesden dat een proces de inlichtingendiensten zou dwingen geheimen over de zaak Ames, die de CIA al in verlegenheid had gebracht, openbaar te maken. Ames ontsnapte aan de beproeving van een slepend proces en werd veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf.
Als gevolg van de Ames-zaak voerde de CIA een aantal veranderingen door, waaronder de eis dat CIA-medewerkers jaarlijks financiële openheid van zaken moeten geven en het aanscherpen van de eisen voor een veiligheidsmachtiging.
Scherpe spionagezaken sinds de jaren ’80 hebben de Verenigde Staten nog meer in verlegenheid gebracht. In 1985 werd Jonathan Pollard, een Amerikaanse Jood, gearresteerd wegens spionage voor Israël. Pollard diende in de jaren tachtig als specialist inlichtingen-onderzoek voor het Field Operational Intelligence Office van de marine. Hij voorzag Israël van ongeveer 360 kubieke meter documentatie in ruil voor ongeveer 50.000 dollar in contanten. Hij werd uiteindelijk gearresteerd door Amerikaanse functionarissen, en pleitte in 1987 schuldig aan spionage tegen de Verenigde Staten. Pollard beweerde dat zijn daden aanvaardbaar waren omdat Israël een bondgenoot was en omdat de Israëlische agent met wie hij documenten uitwisselde reeds gevoelige informatie van de Verenigde Staten ontving. Desondanks kreeg Pollard levenslang.
Pollard kreeg in 1995 het Israëlische staatsburgerschap terwijl hij zijn straf in een Amerikaanse gevangenis voortzette. In 1998 beging de toenmalige president William Jefferson Clinton een potentiële blunder toen hij instemde met het verzoek van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu om Pollard’s zaak te herzien. De belofte leidde in de Verenigde Staten tot een verhit debat onder analisten. Clinton kon de kwestie voorkomen toen Netanyahu in 1999 werd vervangen als premier.
Een ander incident eind 1999 bracht de regering-Clinton ook in verlegenheid. In december van dat jaar werd de 60-jarige Wen Ho Lee gearresteerd en beschuldigd van het verkeerd omgaan met geheime nucleaire geheimen in het Los Alamos National Laboratory in New Mexico. De aanklacht volgde op maanden van controversieel onderzoek door de FBI en het Amerikaanse Ministerie van Justitie naar wat volgens sommige regeringsfunctionarissen een door China gesteunde spionageoperatie was. Lee, die als een veiligheidsrisico werd beschouwd, werd door de regering gedurende negen maanden in eenzame opsluiting geplaatst in een gevangeniscel in Santa Fe, New Mexico, zonder de mogelijkheid om de borgsom van 1 miljoen dollar te verhogen. Lee werd vastgehouden op 59 aanklachten wegens het illegaal kopiëren van ontwerpgeheimen en het vernietigen van zeven tapes, waarop hij onschuldig pleitte. De regering bood Lee vervolgens een deal aan als hij schuldig zou pleiten aan één aanklacht wegens het downloaden van geheime gegevens naar een niet-beveiligde computer. Lee stemde er uiteindelijk mee in om schuldig te pleiten aan deze minder ernstige overtreding. Als onderdeel van de deal moest Lee gedetailleerde informatie geven over wat er met de tapes was gebeurd.
Het ministerie van Justitie kwam al snel onder vuur te liggen voor zijn behandeling van Lee. U.S. District Judge James A. Parker, de voorzittende federale rechter in New Mexico die de zaak toegewezen had gekregen, vroeg zich af waarom de regering ervoor gekozen had geen vrijwillige Polygraaftest te laten uitvoeren of Lee toe te staan verklaringen af te leggen over waarom hij zulk gevoelig materiaal op een onbeveiligde computer had gedownload of bepaalde tapes had vernietigd. Zelfs President Clinton, die toenmalig procureur-generaal Janet Reno had aangesteld, was het niet met haar eens dat Lee zo lang geen borgtocht had gekregen. Zowel Clinton als Parker waren het erover eens dat als deze dingen waren verstrekt, de voorgaande negen maanden veel minder belastend zouden zijn geweest voor Lee.
De FBI onderging nog een vernederend incident in 2001 met de arrestatie van een hooggeplaatste contraspionage-officier voor het bureau, Robert Hanssen. Hanssen ontving honderdduizenden dollars in contanten en diamanten van Rusland in ruil voor Amerikaanse geheimen. Amerikaanse functionarissen gaven aan dat Hanssen’s spionageactiviteiten een hoogtepunt bereikten in de jaren ’80, en dat zijn acties de dood veroorzaakten van ten minste drie Amerikaanse spionnen in het buitenland. Volgens de federale aanklager in de zaak gebruikte Hanssen de “meest kritische geheimen” van de Verenigde Staten als “persoonlijke handelswaar”. Een Amerikaanse districtsrechter veroordeelde Hanssen in 2002 tot levenslange gevangenisstraf.
Verder leesvoer
Adams, James. 1994. The New Spionnen. Londen: Hutchinson.
Doyle, David W. 2001. Ware mannen en verraders: Van de OSS naar de CIA, Mijn leven in de schaduw. New York: John Wiley & Sons.
Gerolymatos, Andre. 1986. Spionage en Verraad. Amsterdam: Gieben.
Hartman, John D. 1993. Legal Guidelines for Covert Surveillance Operations in the Private Sector. Boston: Butter-worth-Heinemann.
Loundy, David J. 2003. Computer Crime, Information Warfare, and Economic Spionage. Durham, N.C.: Carolina Academic Press.
Udell, Gilman G. 1971. Laws Relating to Espionage, Sabotage, Etc. Washington, D.C.: U.S. Government Printing Office.
U.S. House Permanent Select Committee on Intelligence. 1995. Legislative Proposals Relating to Counterintelligence: Hearing before the Permanent Select Committee on Intelligence House of Representatives. Washington, D.C.: U.S. Government Printing Office.
Volkman, Ernest. 1995. Espionage. New York: Wiley.
–. 1994. Spies. New York: Wiley.