Different, Odd, Special
De mens is een ongewoon dier, hoe bijzonder ook. Dankzij onze speciale vaardigheden, van grote hersenen tot opponeerbare duimen, hebben we onze wereld drastisch kunnen veranderen en zelfs de planeet kunnen verlaten. Er zijn ook vreemde dingen aan ons die, nou ja, gewoon bijzonder zijn in verhouding tot de rest van het dierenrijk. Dus wat maakt ons nu precies zo bijzonder? Sommige dingen die we volkomen vanzelfsprekend vinden, zullen je misschien verbazen.
Eerst: Spraak
Editor’s Note: Deze presentatie werd oorspronkelijk gepubliceerd in 2011. Hij is bijgewerkt in maart, 2016.
Spraak
Het strottenhoofd, of de stemdoos, zit bij mensen lager in de keel dan bij chimpansees, een van de vele kenmerken die de menselijke spraak mogelijk maken. De menselijke voorouders ontwikkelden ongeveer 350.000 jaar geleden een afgestampt strottenhoofd. Wij bezitten ook een afgeplat tongbeen – dit hoefijzervormige bot onder de tong, uniek omdat het niet vastzit aan andere botten in het lichaam, stelt ons in staat om woorden uit te spreken wanneer we spreken.
Rechte houding
De mens is uniek onder de primaten in die zin dat volledig rechtop lopen onze belangrijkste manier van voortbewegen is. Daardoor hebben we onze handen vrij voor het gebruik van gereedschap. Helaas maken de veranderingen in ons bekken om op twee benen te kunnen lopen, in combinatie met baby’s met grote hersenen, een menselijke bevalling ongewoon gevaarlijk in vergelijking met de rest van het dierenrijk. Een eeuw geleden was de bevalling een belangrijke doodsoorzaak voor vrouwen. De lumbale kromming in de onderrug, die ons helpt ons evenwicht te bewaren als we staan en lopen, maakt ons ook kwetsbaar voor pijn en overbelasting van de onderrug.
Naaktheid
Wij zien er naakt uit vergeleken met onze harige apenneven. Verrassend genoeg bevat een vierkante centimeter menselijke huid gemiddeld evenveel haarproducerende follikels als andere primaten, of zelfs meer – mensen hebben vaak alleen dunnere, kortere, lichtere haren. Leuk weetje over haar: Hoewel we er niet veel van lijken te hebben, helpt het ons blijkbaar om parasieten op te sporen, volgens een studie.
Kleding
Mensen mogen dan wel “naakte apen” worden genoemd, maar de meesten van ons dragen kleding, een feit dat ons uniek maakt in het dierenrijk, afgezien van de kleding die we voor andere dieren maken. De ontwikkeling van kleding heeft zelfs de evolutie van andere soorten beïnvloed – de lichaamsluis, in tegenstelling tot alle andere soorten, klampt zich vast aan kleding, niet aan haar.
Uitzonderlijke Hersenen
De menselijke eigenschap die ons het meest onderscheidt van het dierenrijk is zonder twijfel ons buitengewone brein. Mensen hebben niet de grootste hersenen ter wereld – die behoren toe aan potvissen. We hebben zelfs niet de grootste hersenen in verhouding tot onze lichaamsgrootte – veel vogels hebben hersenen die meer dan 8% van hun lichaamsgewicht uitmaken, vergeleken met slechts 2,5% bij de mens. Toch geeft het menselijk brein, dat slechts ongeveer 3 pond weegt wanneer het volgroeid is, ons het vermogen om te redeneren en op onze voeten te denken voorbij de mogelijkheden van de rest van het dierenrijk, en zorgde voor het werk van Mozart, Einstein en vele andere genieën.
Handen
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, zijn mensen niet de enige dieren die opponeerbare duimen hebben – de meeste primaten hebben dat wel. (In tegenstelling tot de rest van de mensapen hebben wij geen opponeerbare grote tenen aan onze voeten). Wat mensen uniek maakt, is dat wij onze duimen helemaal over de hand naar onze ring- en pink kunnen brengen. Wij kunnen ook de ringvinger en de pink naar de basis van onze duim buigen. Dit geeft de mens een krachtige greep en een uitzonderlijke beweeglijkheid om gereedschap vast te houden en te hanteren. Dit dwaalt af van het onderwerp, maar wat als we allemaal zes vingers zouden hebben?
Vuur
Het vermogen van de mens om vuur te beheersen zou ’s nachts een schijn van dag hebben voortgebracht, waardoor onze voorouders beter konden zien in een anders donkere wereld en nachtroofdieren op afstand konden houden. De warmte van de vlammen hielp de mensen ook warm te blijven bij koud weer, waardoor wij in koelere gebieden konden leven. En natuurlijk kregen we koken, wat volgens sommige onderzoekers van invloed is geweest op de evolutie van de mens – gekookt voedsel is gemakkelijker te kauwen en te verteren, wat misschien heeft bijgedragen aan de kleinere tanden en darmen bij de mens.
Blussen
Mensen zijn de enige soort waarvan bekend is dat ze blozen, een gedrag dat Darwin “de meest eigenaardige en de meest menselijke van alle uitdrukkingen” noemde. Het is nog steeds niet duidelijk waarom mensen blozen en onwillekeurig hun diepste emoties tonen (we weten wel hoe het werkt). Het meest gangbare idee is dat blozen helpt om mensen eerlijk te houden, wat de groep als geheel ten goede komt.
Lange kinderjaren
Mensen moeten veel langer onder de hoede van hun ouders blijven dan andere levende primaten. De vraag is dan waarom, terwijl het evolutionair gezien zinvoller zou zijn om zo snel mogelijk te groeien om meer nakomelingen te krijgen. De verklaring zou kunnen liggen in onze grote hersenen, die vermoedelijk een lange tijd nodig hebben om te groeien en te leren.
Het leven na kinderen
De meeste dieren planten zich voort tot ze sterven, maar bij mensen kunnen vrouwtjes nog lang overleven nadat ze zijn gestopt met voortplanten. Dit zou te danken kunnen zijn aan de sociale banden die we bij mensen zien – in uitgebreide families kunnen grootouders helpen het succes van hun familie te waarborgen, lang nadat ze zelf kinderen kunnen krijgen.
En wat nu? You could read this: How to Live Past Age 100
Recent news