Transept, het gedeelte van een kruisvormige kerk dat haaks op de hoofdas staat. De travee waar het transept het hoofdgedeelte van de kerk snijdt, wordt de kruising genoemd. Het transept zelf wordt soms eenvoudigweg het kruis genoemd. Het schip van een kerk met een kruisvormige plattegrond strekt zich gewoonlijk uit naar het westen vanaf de kruising, het koor en het heiligdom naar het oosten. De armen van het transept worden dan aangeduid volgens richting, als noordertransept en zuidertransept. Ze kunnen al dan niet zijbeuken hebben en zijn over het algemeen ongeveer even breed als het schip.
Encyclopædia Britannica, Inc.
Er is onenigheid over de oorsprong van het transept. Mogelijk is het voortgekomen uit de bema, of het platform, van christelijke basiliekkerken, zoals de oorspronkelijke Sint Pieter in Rome. Of het kan zich ontwikkeld hebben uit het kruisvormige plan van graven in de tijd van de Romeinse keizer Constantijn. Daadwerkelijke transepten verschijnen voor het eerst in romaanse kerken. Die van de Cluniacener orde hadden dubbele transepten, een kenmerk dat werd overgenomen in sommige Engelse gotische kathedralen, zoals die van Lincoln en Salisbury, waarbij de laatste een noordelijk en zuidelijk transept had, en een kleiner noordoostelijk en zuidoostelijk transept. Het veel gebruikelijker plan van een Latijns kruis is te zien in San Michele, Pavia, Italië (ca. 1155).