Crevasses zijn scheuren of breuken die opengaan in het oppervlak van een bewegende gletsjer als reactie op spanningsvariaties veroorzaakt door gletsjerstroom. Crevasses variëren in vorm van lineair tot boogvormig en in lengte van meters tot kilometers. Hun oriëntatie kan in elke richting ten opzichte van de gletsjerstroom zijn. De diepste crevasses kunnen meer dan 30 m diep zijn. Theoretisch beperkt het gewicht van het ijs de diepte van een crevasse tot ongeveer 30 m. Daaronder is er meestal genoeg drukkracht in het ijs om te voorkomen dat er scheuren ontstaan. Als er echter water in een groeiende gletsjerspleet komt, werkt dat als een wig die een extra diepe breuk maakt, soms wel honderden meters door de hele gletsjer heen. De belangrijkste soorten crevasses zijn longitudinaal, transversaal en marginaal. De crevasses zijn vaak verborgen onder de sneeuw, maar in de nazomer worden ze vaak zichtbaar. In het ablatiegebied zijn crevasses vaak goed zichtbaar, en sommige gaan over in moulins die doorlopen tot aan de gletsjerbodem.
Crevasses vormen zich als gevolg van stress in de kwetsbare bovenlagen. Foto: Þorvarður Árnason, 2016.
Zwaar gecremeerd oppervlak van een uittredende gletsjer. Aslagen beïnvloeden het smelten van de oppervlaktelagen. Foto: Snævarr Guðmundsson, 2014.
Sneeuwgevulde kloven in de caldera van de Öræfajökull-ijskap. Foto: Snævarr Guðmundsson, 2012.
Enkele jaren geleden heeft de IJslandse Vereniging voor Opsporing en Redding, met behulp van LiDAR digitale hoogtemodellen en luchtfoto’s, voor alle grotere IJslandse gletsjers crevasse kaarten uitgegeven. Het doel is de veiligheid voor reizigers te vergroten. Er zijn drie risiconiveaus vastgesteld: 1kleine spleten, 2zware spleten en 3gevaarlijke spleten. Er zijn ook routepunten uitgegeven voor ervaren bestuurders. De kaarten en punten kunnen worden gedownload van de website van safetravel, https://safetravel.is/crevasse-maps.