Deze animatie toont een staande golf (zwart) die wordt afgebeeld als een som van twee voortplantende golven die in tegengestelde richtingen bewegen (blauw en rood). Vergelijkbaar met een wip, is een seiche een staande golf waarbij de grootste verticale schommelingen aan elk uiteinde van een waterlichaam zijn, met zeer kleine schommelingen in het “knooppunt”, of middelpunt, van de golf. Staande golven kunnen zich vormen in elk ingesloten of half-ingesloten waterlichaam, van een enorm meer tot een klein koffiekopje.
Seiches en meteotsunami’s. Wat is het verschil?
Seiches en meteotsunami’s worden vaak samengevoegd, maar het zijn twee verschillende gebeurtenissen. Winden en atmosferische druk kunnen bijdragen aan de vorming van zowel seiches als meteotsunami’s. Winden zijn echter meestal belangrijker voor een seiche-beweging, terwijl druk vaak een belangrijke rol speelt bij de vorming van meteotsunami’s. Soms kunnen een seiche en een meteotsunami zelfs gelijktijdig optreden. Seiches zijn staande golven met langere perioden van waterniveau-oscillaties (typisch langer dan drie of meer uren), terwijl meteotsunami’s progressieve golven zijn die beperkt blijven tot de tsunami-frequentieband van golfperioden (twee minuten tot twee uur). Seiches zijn gewoonlijk beperkt tot gedeeltelijk of volledig ingesloten bekkens, zoals het Eriemeer. Meteotsunami’s kunnen in dergelijke bekkens voorkomen, maar komen ook veel voor aan de open kust. Een enkele meteotsunami kan grote afstanden afleggen en een zeer groot deel van de kustlijn beïnvloeden.
Als u hebt gezien hoe water heen en weer klotst in een zwembad, badkuip of beker water, bent u wellicht getuige geweest van een kleinschalige seiche (spreek uit als sayh). Op een veel grotere schaal doet hetzelfde verschijnsel zich voor in grote watermassa’s zoals baaien en meren. Een seiche kan zich voordoen in elk half of volledig ingesloten waterlichaam.
Seiche wordt meestal veroorzaakt wanneer sterke wind en snelle veranderingen in de atmosferische druk water van het ene uiteinde van een waterlichaam naar het andere duwen. Wanneer de wind stopt, keert het water terug naar de andere kant van het ingesloten gebied. Het water blijft dan uren of zelfs dagen heen en weer schommelen. Op soortgelijke wijze kunnen aardbevingen, tsunami’s of zware stormfronten ook seiches veroorzaken langs oceaanplaten en oceaanhavens.
Het Eriemeer staat bekend om seiches, vooral wanneer er harde wind waait van zuidwest naar noordoost. In 1844 brak een seiche van 2,5 meter door een 14 meter hoge zeemuur, waarbij 78 mensen omkwamen en het ijs zodanig werd afgedamd dat de Niagara Falls tijdelijk niet meer stroomden. Nog in 2008 veroorzaakten sterke winden golven van 2 tot 6 meter hoog in het Eriemeer, wat leidde tot overstromingen in de buurt van Buffalo, New York. Van Lake Pontchartrain, Louisiana, is ook bekend dat er in de zomermaanden regelmatig kleine seiches ontstaan na het passeren van buienlijnen in de namiddag.
In sommige van de Grote Meren en andere grote waterlichamen kan de tijdspanne tussen het “hoogtepunt” en het “dieptepunt” van een seiche wel vier tot zeven uur bedragen. Dit lijkt sterk op de periode tussen eb en vloed in de oceanen, en wordt vaak verward met een getij.