Zoals met de meeste dingen, is ook kaas kopen betrekkelijk. Wat voor de één een uitspatting is, is voor de ander een doordeweekse topper. En wat sommige shoppers als een zeldzaamheid beschouwen, is elders misschien maar saai. We hebben de wereld afgereisd op zoek naar de kazen die ons het meest ongewoon, apart, extreem of anderszins gedenkwaardig leken. Van delicatessen met ezelinnenmelk tot met larven belegde luxe, hier zijn zes van ’s werelds meest onvergetelijke kazen.
De stinkendste
Vieux Boulogne, Frankrijk
Een gewassen korstkaas – een categorie die zelf berucht is om zijn stank – Vieux Boulogne wordt gemaakt van ongepasteuriseerde koemelk in het Franse stadje Boulogne-sur-Mer. Tijdens de productie wordt de voorgezouten, vierkante kaas gewassen met bier, waardoor de karakteristieke geur van natte aarde en rottende bladeren vrijkomt. De stank van Vieux Boulogne is zo sterk dat wetenschappelijk is bewezen dat deze kaas de meest stinkende ter wereld is (bij meerdere gelegenheden).
Limburger, België (de officieuze runner-up)
Een halfzachte kaas gemaakt van koemelk. De karakteristieke geur van Limburger is afkomstig van de Brevibacterium linens die wordt gebruikt om de kaas te fermenteren. Deze bacterie komt ook voor op de menselijke huid, en is deels verantwoordelijk voor de geur van lichaam en voeten.
De meest controversiële
Casu Marzu, Italië
Een traditionele Sardijnse schapenkaas die wordt geserveerd vol larven, casu marzu is niet voor bangeriken. De maden zijn er echter niet alleen voor de nieuwigheid; ze bewerken de kaas, waardoor casu marzu zijn aparte textuur en smaak krijgt, die sommigen beschrijven als een bijzonder rijpe gorgonzola.
De plaatselijke bevolking vindt het onveilig om de kaas te eten als de doorschijnende maden eenmaal zijn afgestorven, maar je kunt de kaas desgewenst wel eten met de kronkelende larven er nog in.
Omwille van de (voor de hand liggende) gezondheidsrisico’s rond kaas met larven, zijn de commerciële productie en verkoop van casu marzu sinds de jaren negentig verboden. Maar er worden pogingen ondernomen om de kaas tot traditioneel levensmiddel te laten verklaren, zodat hij niet onder de EU-wetgeving valt.
Milbenkäse, Duitsland
Milbenkäse stamt uit de Middeleeuwen en wordt uitsluitend in het dorp Würchwitz gemaakt.
De naam betekent ruwweg “mijtkaas” en de kaas wordt gemaakt op basis van kwark, die op smaak wordt gebracht met zout en komijn, tot kleine wielen wordt gevormd en vervolgens een aantal weken moet drogen. De kaaswielen worden vervolgens in een houten kist gelegd met roggemeel en kaasmijten, die een paar maanden tot een jaar lang hun gang kunnen gaan.
Milbenkäse wordt geproduceerd met een speciale vergunning van het plaatselijke bureau voor voedselveiligheid. Er wordt streng toegezien op de naleving van de HACCP-normen. Hoewel technisch gezien nog steeds niet 100 procent legaal, valt de kaas hierdoor in een relatief grijze zone onder de E.U.-regelgeving.
De Oudste
Bitto Storico, Italië
Een zeldzame Italiaanse kaas, geproduceerd in de Valtellina Vallei in Lombardije, is de Bitto Storico de oudste commercieel verkrijgbare kaas ter wereld.
De Denominazione di Origine Protetta (DOP) kaas ontleent zijn naam aan de rivier de Bitto in de vallei, en wordt in de zomer geproduceerd met een mengsel van koemelk en Orobica geitenmelk (een soort die alleen in de Noord-Italiaanse Alpen voorkomt).
Bitto Storico kan twee decennia lang worden gerijpt, maar wordt meestal tussen de vijf en tien jaar oud geconsumeerd. In zijn jeugd is de kaas zacht, zoet en delicaat. Naarmate hij ouder wordt, krijgt hij pittigere, bittere noten. Hoe hoger het percentage geitenmelk dat voor de productie wordt gebruikt, hoe langer de kaas kan rijpen.
De duurste
Pule, Servië
Pule wordt uitsluitend gemaakt in het speciale Servische natuurreservaat Zasavica, 30 mijl buiten Belgrado. De kaas kost ongeveer 576 dollar per pond en is daarmee de duurste kaas ter wereld. Het extreme prijskaartje is des te verrassender als je bedenkt dat de kaas wordt gemaakt van ezelinnenmelk.
Ezelinnenmelk bevat 60 keer meer vitamine C dan koemelk en is dus heel gezond, maar de productie is verre van rendabel. Er is ongeveer 25 liter nodig om één kilo kaas te maken, en elke ezel produceert slechts 200 milliliter per dag.