- Leonardo da Vinci – Płód w łonie matki (ok. 1510-13)
- Caravaggio – The Beheading of Saint John the Baptist (1608)
- Rembrandt – Autoportret z dwoma kręgami (ok. 1665-9)
- Malowidła jaskiniowe Chauvet (c 30, 000 lat temu)
- Jackson Pollock – One: Number 31, 1950 (1950)
- Velázquez – Las Meninas (ok. 1656)
- Picasso – Guernica (1937)
- Michelangelo – Prisoners (c 1519-34)
- Rzeźby Partenonu (447-442 p.n.e.)
- Cézanne – Mont Sainte-Victoire (1902-4)
- {{heading}}
Leonardo da Vinci – Płód w łonie matki (ok. 1510-13)
Leonardo wyraża ludzką kondycję w pigułce – jego wyobrażenie łona matki przypomina otwartą łupinę orzecha włoskiego. W środku znajduje się obnażony początek nas wszystkich. Pięćset lat temu ten artysta i naukowiec potrafił ukazać ludzką tajemnicę z zachwytem, który nie jest religijny, ale biologiczny – traktuje człowieczeństwo jako fakt natury. Jest to dla mnie najpiękniejsze dzieło sztuki na świecie.
– Royal Collection, Windsor Castle
Caravaggio – The Beheading of Saint John the Baptist (1608)
Caravaggio ukazuje morderczy moment na więziennym dziedzińcu. Kat wyciąga nóż, by przeciąć ostatnie ścięgna i skórę na szyi Jana Chrzciciela. Ktoś obserwuje tę straszliwą chwilę z zakratowanego okna. Dookoła panuje grobowy mrok. To arcydzieło obnaża śmierć i ludzkie okrucieństwo, a jego skala i cień onieśmielają i opanowują umysł.ana, Valletta, Malta
Rembrandt – Autoportret z dwoma kręgami (ok. 1665-9)
Nie patrzysz na Rembrandta. On patrzy na ciebie. Autorytet geniuszu i wieku spogląda z tego jesiennego arcydzieła z moralną uwagą, która jest przerażająca. Rembrandt zdaje się zaglądać w duszę patrzącego i dostrzegać każde jego uchybienie. Jest jak Bóg. Jest najpoważniejszym artystą ze wszystkich, ponieważ sprawia, że każdy, kto przed nim staje, staje się petentem w sądzie prawdy.
– Kenwood House, Londyn
Malowidła jaskiniowe Chauvet (c 30, 000 lat temu)
Kto namalował te wyśmienicie realistyczne portrety zwierząt? W epoce lodowcowej nie było czegoś takiego jak pismo, więc nic nie wiadomo o imionach tych pierwszych ludzi, jeśli w ogóle je mieli. Jaskiniowi artyści mogli być kobietami, mogli być dziećmi. Wiadomo, że Homo sapiens, nasz gatunek człowieka, odcisnął swoje piętno na tych malowidłach, które są tak piękne i inteligentne, jak wszystko, co powstało od tamtego czasu.
– Jaskinia Chauvet-Pont-d’Arc, Ardèche, Francja
Jackson Pollock – One: Number 31, 1950 (1950)
Sztuka Jacksona Pollocka jest współczesną zagadką. W jaki sposób, rzucając farbę na leżące na ziemi płótno, stworzył takie piękno i wewnętrzną strukturę? Niczym solo Charliego Parkera czy Jimiego Hendrixa, jego swobodne improwizacje zapętlają się i snują, a jednak osiągają głęboką jedność. Pollock utrzymał to tylko przez krótki okres świetności. Ten obraz to katedra umysłu.
– MoMA, Nowy Jork
Velázquez – Las Meninas (ok. 1656)
Król i królowa stoją tam, gdzie ty stoisz, przed zgromadzonymi dworzanami. Velazquez spogląda z portretu, który maluje, na królewską parę. Infantka i jej orszak pokojówek (meninas) oraz karłowatych konferansjerów zgromadzeni są przed monarchą. W oddali, przy drzwiach stoi minister lub posłaniec. W jasnym zwierciadle lśni królewskie odbicie. Ten obraz jest wielowarstwowym modelem dziwności świata.
– Prado, Madryt
Picasso – Guernica (1937)
Kiedy Picasso zaczął malować swój protest przeciwko bombardowaniu Guerniki, starożytnej stolicy Basków, przez lotnictwo Hitlera w imieniu Franco w hiszpańskiej wojnie domowej, był u szczytu swoich możliwości. Trzydzieści lat po namalowaniu wywrotowego, modernistycznego granatu obrazu Les Demoiselles d’Avignon, jego kubistyczna inteligencja została teraz wzbogacona o mitologię i poezję wyzwoloną przez ruch surrealistyczny. Spojrzał też wstecz na takie historyczne obrazy, jak Pożar w Borgo Rafaela, ustanawiając największą ludzką wypowiedź XX wieku.
– Reina Sofia, Madryt
Michelangelo – Prisoners (c 1519-34)
Więźniowie, czyli Niewolnicy Michała Anioła zostali rozpoczęci do grobowca papieża Juliusza II, ale nigdy nie zostali ukończeni. W całości – łącznie z Umierającymi i Zbuntowanymi Niewolnikami w Luwrze oraz posągiem Mojżesza na ostatecznej, pomniejszonej wersji grobowca wzniesionego ostatecznie w Rzymie – stanowi największe niedokończone arcydzieło na świecie. Michał Anioł nie pozostawił jednak niedokończonych rzeczy z lenistwa. Jest to wybór estetyczny. Tragiczna siła tych więźniów, którzy z trudem wyłaniają się z surowego kamienia, jest wyrazem ludzkiej kondycji dorównującym szekspirowskiemu Hamletowi.
– Galeria Accademia, Florencja
Rzeźby Partenonu (447-442 p.n.e.)
Długi marmurowy fryz, kolosalne połamane posągi leżących bogów i szaleńcze rzeźby centaurów walczących z ludźmi, które Lord Elgin usunął z ateńskiego Akropolu dwa wieki temu, są dziś najlepiej znane jako obiekty kontrowersji – co jest smutne, bo powinniśmy podziwiać ich geniusz. Większość z najlepszych starożytnych greckich rzeźb jest znana tylko dzięki rzymskim kopiom. Jest to największe zgromadzenie prawdziwych dzieł: sztuki, która stworzyła pojęcie „klasyki”. Spójrzcie na kwilącą jałówkę, która zainspirowała „Odę do urny greckiej” Keatsa, i na boginie, których szaty w zadziwiający sposób przypominają obrazy Leonarda da Vinci. Pod względem artystycznym, poza sprzeczkami, nie ma nic lepszego niż to.
– British Museum, Londyn
Cézanne – Mont Sainte-Victoire (1902-4)
Połamana wizja Cezanne’a to błyszczący wachlarz przebłysków, wahań i ponownych przemyśleń. Intensywność jego spojrzenia i surowość jego umysłu, gdy próbuje zobaczyć i jakoś uchwycić istotę góry przed nim, jest jednym z najbardziej poruszających i odkrywczych zmagań w historii sztuki. Z niego, bardzo szybko, wyłonił się kubizm i abstrakcja. But even if Cezanne’s researches had led nowhere, they would put him among the greatest artists.
• Philadelphia Museum of Art
{{topLeft}}
{{bottomLeft}}
{{topRight}}
{{bottomRight}}
{{/goalExceededMarkerPercentage}}
{{/ticker}}
{{heading}}
{{#paragraphs}}
{{.}}
{{/paragraphs}}{{highlightedText}}
- Share on Facebook
- Share on Twitter
- Share via Email
- Share on LinkedIn
- Share on Pinterest
- Share on WhatsApp
- Share on Messenger