10 największych dzieł sztuki w historii

Leonardo da Vinci – Płód w łonie matki (ok. 1510-13)

Leonardo wyraża ludzką kondycję w pigułce – jego wyobrażenie łona matki przypomina otwartą łupinę orzecha włoskiego. W środku znajduje się obnażony początek nas wszystkich. Pięćset lat temu ten artysta i naukowiec potrafił ukazać ludzką tajemnicę z zachwytem, który nie jest religijny, ale biologiczny – traktuje człowieczeństwo jako fakt natury. Jest to dla mnie najpiękniejsze dzieło sztuki na świecie.
– Royal Collection, Windsor Castle

Caravaggio – The Beheading of Saint John the Baptist (1608)

Caravaggio
Caravaggio’s The Beheading of Saint John the Baptist. Fot: Alamy

Caravaggio ukazuje morderczy moment na więziennym dziedzińcu. Kat wyciąga nóż, by przeciąć ostatnie ścięgna i skórę na szyi Jana Chrzciciela. Ktoś obserwuje tę straszliwą chwilę z zakratowanego okna. Dookoła panuje grobowy mrok. To arcydzieło obnaża śmierć i ludzkie okrucieństwo, a jego skala i cień onieśmielają i opanowują umysł.ana, Valletta, Malta

Rembrandt – Autoportret z dwoma kręgami (ok. 1665-9)

Rembrandt
Rembrandt’s Self-Portrait with Two Circles. Fot: English Heritage/Kenwood House

Nie patrzysz na Rembrandta. On patrzy na ciebie. Autorytet geniuszu i wieku spogląda z tego jesiennego arcydzieła z moralną uwagą, która jest przerażająca. Rembrandt zdaje się zaglądać w duszę patrzącego i dostrzegać każde jego uchybienie. Jest jak Bóg. Jest najpoważniejszym artystą ze wszystkich, ponieważ sprawia, że każdy, kto przed nim staje, staje się petentem w sądzie prawdy.
– Kenwood House, Londyn

Malowidła jaskiniowe Chauvet (c 30, 000 lat temu)

Jaskinia Chauvet
Spotted horses from the stone-age cave paintings found at Chauvet. Photograph: PA

Kto namalował te wyśmienicie realistyczne portrety zwierząt? W epoce lodowcowej nie było czegoś takiego jak pismo, więc nic nie wiadomo o imionach tych pierwszych ludzi, jeśli w ogóle je mieli. Jaskiniowi artyści mogli być kobietami, mogli być dziećmi. Wiadomo, że Homo sapiens, nasz gatunek człowieka, odcisnął swoje piętno na tych malowidłach, które są tak piękne i inteligentne, jak wszystko, co powstało od tamtego czasu.
– Jaskinia Chauvet-Pont-d’Arc, Ardèche, Francja

Jackson Pollock – One: Number 31, 1950 (1950)

Malarstwo Jacksona Pollocka "One: Number 31"."One: Number 31".
Zwiedzający w MoMA w Nowym Jorku stoją przed obrazem Jacksona Pollocka „One: Number 31”, 1950. Photograph: Alamy

Sztuka Jacksona Pollocka jest współczesną zagadką. W jaki sposób, rzucając farbę na leżące na ziemi płótno, stworzył takie piękno i wewnętrzną strukturę? Niczym solo Charliego Parkera czy Jimiego Hendrixa, jego swobodne improwizacje zapętlają się i snują, a jednak osiągają głęboką jedność. Pollock utrzymał to tylko przez krótki okres świetności. Ten obraz to katedra umysłu.
– MoMA, Nowy Jork

Velázquez – Las Meninas (ok. 1656)

Las Meninas autorstwa Diego Rodrigueza de Silva y Velazqueza
Velazquez’s Las Meninas. Photograph: The Gallery Collection/Corbis

Król i królowa stoją tam, gdzie ty stoisz, przed zgromadzonymi dworzanami. Velazquez spogląda z portretu, który maluje, na królewską parę. Infantka i jej orszak pokojówek (meninas) oraz karłowatych konferansjerów zgromadzeni są przed monarchą. W oddali, przy drzwiach stoi minister lub posłaniec. W jasnym zwierciadle lśni królewskie odbicie. Ten obraz jest wielowarstwowym modelem dziwności świata.
– Prado, Madryt

Picasso – Guernica (1937)

Guernica
Guernica Picassa w muzeum Reina Sofia, Madryt. Photograph: Alamy

Kiedy Picasso zaczął malować swój protest przeciwko bombardowaniu Guerniki, starożytnej stolicy Basków, przez lotnictwo Hitlera w imieniu Franco w hiszpańskiej wojnie domowej, był u szczytu swoich możliwości. Trzydzieści lat po namalowaniu wywrotowego, modernistycznego granatu obrazu Les Demoiselles d’Avignon, jego kubistyczna inteligencja została teraz wzbogacona o mitologię i poezję wyzwoloną przez ruch surrealistyczny. Spojrzał też wstecz na takie historyczne obrazy, jak Pożar w Borgo Rafaela, ustanawiając największą ludzką wypowiedź XX wieku.
– Reina Sofia, Madryt

Michelangelo – Prisoners (c 1519-34)

Bearded Slave by Michelangelo
Michelangelo, Prisoners, or Slaves. Photograph: George Tatge/CORBIS

Więźniowie, czyli Niewolnicy Michała Anioła zostali rozpoczęci do grobowca papieża Juliusza II, ale nigdy nie zostali ukończeni. W całości – łącznie z Umierającymi i Zbuntowanymi Niewolnikami w Luwrze oraz posągiem Mojżesza na ostatecznej, pomniejszonej wersji grobowca wzniesionego ostatecznie w Rzymie – stanowi największe niedokończone arcydzieło na świecie. Michał Anioł nie pozostawił jednak niedokończonych rzeczy z lenistwa. Jest to wybór estetyczny. Tragiczna siła tych więźniów, którzy z trudem wyłaniają się z surowego kamienia, jest wyrazem ludzkiej kondycji dorównującym szekspirowskiemu Hamletowi.
– Galeria Accademia, Florencja

Rzeźby Partenonu (447-442 p.n.e.)

Rzeźby Partenonu z Grecji
Rzeźby Partenonu ze starożytnej Grecji in situ w British Museum w Londynie. Photograph: In Pictures/Corbis

Długi marmurowy fryz, kolosalne połamane posągi leżących bogów i szaleńcze rzeźby centaurów walczących z ludźmi, które Lord Elgin usunął z ateńskiego Akropolu dwa wieki temu, są dziś najlepiej znane jako obiekty kontrowersji – co jest smutne, bo powinniśmy podziwiać ich geniusz. Większość z najlepszych starożytnych greckich rzeźb jest znana tylko dzięki rzymskim kopiom. Jest to największe zgromadzenie prawdziwych dzieł: sztuki, która stworzyła pojęcie „klasyki”. Spójrzcie na kwilącą jałówkę, która zainspirowała „Odę do urny greckiej” Keatsa, i na boginie, których szaty w zadziwiający sposób przypominają obrazy Leonarda da Vinci. Pod względem artystycznym, poza sprzeczkami, nie ma nic lepszego niż to.
– British Museum, Londyn

Cézanne – Mont Sainte-Victoire (1902-4)

Pejzaż z Aix, Mont Sainte-Victoire autorstwa Paula Cezanne'a
Paul Cezanne’s Mont Sainte-Victoire. Photograph: The Gallery Collection/Corbis

Połamana wizja Cezanne’a to błyszczący wachlarz przebłysków, wahań i ponownych przemyśleń. Intensywność jego spojrzenia i surowość jego umysłu, gdy próbuje zobaczyć i jakoś uchwycić istotę góry przed nim, jest jednym z najbardziej poruszających i odkrywczych zmagań w historii sztuki. Z niego, bardzo szybko, wyłonił się kubizm i abstrakcja. But even if Cezanne’s researches had led nowhere, they would put him among the greatest artists.
• Philadelphia Museum of Art

{{#ticker}}

{{topLeft}}

{{bottomLeft}}

{{topRight}}

{{bottomRight}}

{{#goalExceededMarkerPercentage}}

{{/goalExceededMarkerPercentage}}

{{/ticker}}

{{heading}}

{{#paragraphs}}

{{.}}

{{/paragraphs}}{{highlightedText}}

{{#cta}}{{text}}{{/cta}}
Remind me in May

Accepted payment methods: Visa, Mastercard, American Express and PayPal

We will be in touch to remind you to contribute. Look out for a message in your inbox in May 2021. If you have any questions about contributing, please contact us.

  • Share on Facebook
  • Share on Twitter
  • Share via Email
  • Share on LinkedIn
  • Share on Pinterest
  • Share on WhatsApp
  • Share on Messenger

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.