Introduction
Autobiograficzne wspomnienia dotyczące osobistych doświadczeń z przeszłości różnią się w wielu powiązanych ze sobą wymiarach, takich jak informacje sensoryczno-percepcyjne, przestrzenno-czasowe i emocjonalne (Rubin, 2005). Złożona, wysoce relacyjna natura informacji zawartych w pamięci autobiograficznej pozwala nam nie tylko na ponowne przeżycie osobistych doświadczeń z przeszłości, ale także daje nam poczucie subiektywnego czasu i kształtuje poczucie własnego ja. Zrozumienie, w jaki sposób ludzki mózg przechowuje i uzyskuje dostęp do bogatej zawartości naszych wspomnień autobiograficznych, jest zatem od dawna celem badań nad pamięcią.
Przywracanie wspomnień autobiograficznych wymaga aktywności rozproszonej w wielu regionach „głównej sieci pamięci”, w tym w korze przedczołowej, przyśrodkowej skroniowej oraz przyśrodkowej i bocznej ciemieniowej (Svoboda i in., 2006). Ostatnio wzrosło zainteresowanie udziałem bocznej części kory ciemieniowej, a konkretnie lewego zakrętu kątowego (AG), w odzyskiwaniu pamięci autobiograficznej i epizodycznej. Zainteresowanie to zostało pobudzone przez wyniki badań wykorzystujących fMRI lub elektroencefalografię, które wiarygodnie wykazały aktywność w lewej AG podczas odzyskiwania pamięci (Wagner i in., 2005). W szczególności, aktywność związana z odzyskiwaniem w lewej AG skaluje się parametrycznie z siłą i przypominaniem drobnoziarnistych szczegółów z pamięci (przegląd, zob. Rugg i King, 2018) w takim stopniu, że kategoria bodźca może być z powodzeniem zdekodowana z aktywności związanej z odzyskiwaniem w lewej AG (Kuhl i Chun, 2014). Ogólnie rzecz biorąc, wyniki te sugerują ważną rolę tego regionu w pamięci.
Ale choć implikowany w odzyskiwaniu pamięci, bezpośrednie dowody na niezbędność AG do zapamiętywania epizodycznego i autobiograficznego są ograniczone. Klasyczne opisy pacjentów z uszkodzeniem okolicy ciemieniowej bocznej (skoncentrowanym na AG) donoszą o pojawieniu się dyskalkulii i dysgrafii (Gerstmann, 1940), ale nie wspominają o szczerej amnezji. Nowsze i bardziej systematyczne charakterystyki pacjentów z uszkodzeniami bocznej części ciemieniowej (obejmującej AG) donoszą o jakościowych zmianach zarówno w zakresie pamięci autobiograficznej (Berryhill i in., 2007), jak i epizodycznej (Ben-Zvi i in., 2015). Określenie dokładnej natury deficytów pamięci w tych badaniach pozostaje jednak trudne ze względu na zmienność lokalizacji i wielkości zmian, funkcjonalną reorganizację zachodzącą po uszkodzeniu oraz wyzwania związane z oddzieleniem upośledzenia kodowania od upośledzenia pobierania (Rugg i King, 2018). Dlatego pytanie, czy AG jest rzeczywiście niezbędna do odzyskiwania pamięci, pozostało bez odpowiedzi.
Aby określić konieczność lewego AG w odzyskiwaniu pamięci autobiograficznej, Bonnici i in. (2018) wykorzystali ciągłą stymulację theta burst (cTBS), aby tymczasowo zahamować funkcję AG, podczas gdy zdrowi dorośli uczestnicy przywoływali i opracowywali swoje wspomnienia autobiograficzne. W początkowej fazie „zbierania pamięci” uczestnicy wybrali i nazwali pięć osobiście znaczących wspomnień z odrębnych epok życia (dzieciństwo, dorastanie, wczesna dorosłość i poprzedni rok). Wybranym wspomnieniom nadawano nazwy, które służyły jako specyficzne dla uczestnika wskazówki wyzwalające bogate i żywe przywołanie wydarzeń autobiograficznych. Po fazie zbierania wspomnień następowała faza uczenia epizodycznego, w której badani tworzyli zdania z par słów prezentowanych wizualnie i słuchowo. Warunek ten był niezbędny do sprawdzenia, czy zaburzenia AG wywoływały selektywne deficyty w przypominaniu autobiograficznym, czy też rozciągały się na szersze formy przypominania epizodycznego. Następnie, cTBS podawano do lewej AG, w warunku eksperymentalnym, lub do wierzchołka jako miejsca kontrolnego. Następnie uczestnicy angażowali się w swobodne i przymusowe przywoływanie wybranych wspomnień autobiograficznych, a jakość przywoływania pamięci oceniano za pomocą standaryzowanego protokołu (na temat wywiadu autobiograficznego zob. Levine i in., 2002). Uczestników proszono również o wskazanie, czy przywoływane wspomnienia autobiograficzne były doświadczane z perspektywy pierwszo- czy trzecioosobowej, jako że zaproponowano, by AG była zaangażowana w egocentryczne przetwarzanie w ramach przywoływania autobiograficznego (St Jacques i in., 2011). Na koniec uczestnicy wykonywali swobodne i wymuszone przypominanie sobie badanych par słów. Aby zrównoważyć miejsce stymulacji (lewy AG vs vertex), uczestnicy powrócili tydzień później i przeszli drugą sesję obejmującą swobodne i przymusowe przywoływanie nowego zestawu wspomnień autobiograficznych i par słów według tych samych procedur.
Bonnici i wsp. (2018) stwierdzili, że hamująca cTBS do lewego AG selektywnie zaburza swobodne przywoływanie wspomnień autobiograficznych. W szczególności, stymulacja lewego AG spowodowała, że uczestnicy przypominali sobie mniej szczegółów odnoszących się do wybranych przez nich wydarzeń autobiograficznych. Ponadto, uczestnicy wykazywali tendencję do relacjonowania mniejszej liczby wspomnień autobiograficznych z perspektywy pierwszej osoby po stymulacji AG, co implikuje udział AG w subiektywnym doświadczeniu przywoływania wspomnień autobiograficznych. W przeciwieństwie do tego, stymulacja AG nie miała wpływu na przywoływanie wspomnień autobiograficznych z przymusu, ani na swobodne lub przymusowe przywoływanie par słów. Podsumowując, wyniki te sugerują rolę AG w subiektywnym doświadczeniu zapamiętywania i dostarczają dowodów na udział AG w odzyskiwaniu bogatych, autobiograficznych treści.