Ostatnio opublikowany artykuł na stronie BBC wspomina o pewnej palmie, która rzekomo rozwinęła dość unikalną zdolność nie przystającą do rośliny – zdolność do chodzenia. Palma, o której mowa to Socratea exorrhiza, zwana również „chodzącą palmą”. Ten dziwaczny pomysł wynika z faktu, że naukowcy nie są w stanie wyjaśnić dziwnych korzeni drzewa, które przypominają szczudła. Występująca w tropikalnych lasach deszczowych Ameryki Środkowej i Południowej Socratea exorrhiza posiada długie i mocne korzenie, które wyrastają na zewnątrz od podstawy drzewa, kilka stóp od ziemi i zakorzeniają się w otaczającej je glebie, sprawiając wrażenie wielu nóg. Niewiele czasu minęło, zanim ludzie zaczęli wierzyć, że te korzenie rzeczywiście działają jak nogi, umożliwiając palmie dosłowne chodzenie po lesie.
Photo credit: www.palmpedia.net
Niesamowita historia chodzącej palmy jest od lat opowiadana turystom przez przewodników po lasach deszczowych i pojawia się w wielu źródłach zarówno drukowanych, jak i internetowych. Mówi się, że drzewo „przechodzi” z cienia do światła słonecznego poprzez zapuszczanie korzeni w kierunku, w którym chce się poruszać, a następnie pozwalając starym korzeniom powoli unieść się w powietrze i obumrzeć. To pozwala drzewu powoli przesuwać się w stronę, gdzie rosną nowe korzenie. Mówi się, że proces ten trwa kilka lat, a jeden z paleobiologów sugeruje, że drzewo porusza się o dwa lub trzy centymetry dziennie.
Jest to tak fascynująca historia, że wiele osób w nią wierzy, jak nasz przyjaciel paleobiolog z Instytutu Nauk o Ziemi w Bratysławie. Niestety, chodzące drzewo jest mitem.
Pomysł chodzącego drzewa został po raz pierwszy zasugerowany przez Johna H. Bodleya w 1980 roku, który uważał, że taka zdolność pozwala palmie „odejść” od miejsca kiełkowania, jeśli inne drzewo spadnie na sadzonkę i ją przewróci. W ten sposób drzewo może oddalić się od przeszkód, które są głównym zagrożeniem dla niedojrzałych palm.
Biolog Gerardo Avalos, dyrektor Centrum Studiów Zrównoważonego Rozwoju w Atenas, Kostaryka, i – według LiveScience.com- jeden z najlepszych na świecie ekspertów w dziedzinie Socratea exorrhiza, opublikował szczegółowe badania palmy i jej korzenia w 2005 roku, gdzie zauważył, że chodzące drzewo nie może chodzić, ponieważ jego korzenie się nie poruszają. Kilka korzeni po jednej lub drugiej stronie może obumrzeć, ale sam pień pozostaje zakorzeniony w miejscu.
Niektórzy chcą zobaczyć chodzącą Socratea exorrhiza. Niestety, żaden taki film poklatkowy nie istnieje.
„Moja praca dowodzi, że wiara w chodzącą palmę jest tylko mitem,” powiedział Avalos w Life’s Little Mysteries. „Myślenie, że palma mogłaby faktycznie śledzić zmiany światła w baldachimie poprzez powolne poruszanie się po dnie lasu … jest mitem, który przewodnicy turystyczni uważają za zabawne opowiadać odwiedzającym lasy deszczowe.”
Mit został również obalony w grudniowym wydaniu Skeptical Inquirer z 2009 roku. „Tak interesujące, jak ciekawe byłoby myślenie, że kiedy nikogo nie ma w pobliżu drzewa chodzą po podłodze lasu deszczowego, jest to zwykły mit” – czytamy. Artykuł cytował również dwa szczegółowe badania, które doprowadziły do takiego wniosku.
Badacze wciąż nie są pewni, jaką rolę odgrywają te wyjątkowe korzenie palowe. Niektórzy sugerują, że liczne korzenie pozwalają drzewu być bardziej stabilnym w bagnistych miejscach, lub gdy w ziemi jest zbyt dużo gruzu, ponieważ może go uniknąć, przesuwając swoje korzenie. It has been suggested that stilt roots allow the palm to grow taller to reach light without having to increase the diameter of the stem, thus investing in less biomass in underground roots than other palms. Of course, none of these theories have ever been confirmed. More importantly, nobody has seen these palm trees walk.
Photo credit: Sandor Weisz/Flickr
Photo credit: Ryan Somma/Flickr
Photo credit: Katja Schulz/Flickr
Photo credit: www.palmpedia.net