Słowo anarchia ma bardzo precyzyjną etymologię, oznacza bez rządu. Używa się go w dwóch wyraźnie zróżnicowanych znaczeniach: w kontekście potocznym oraz w znaczeniu doktryny politycznej.
Mówimy, że mamy do czynienia z sytuacją anarchii, gdy istnieje ewidentny nieporządek w odniesieniu do organizacji czegoś. Każde ludzkie działanie wymaga wcześniejszego zaplanowania, aby następnie mogło zostać wykonane. Jeśli z jakiegokolwiek powodu mamy do czynienia z sytuacją chaosu i braku kontroli, to taką rzeczywistość można uznać za anarchię.
Anarchia jako doktryna polityczna
Anarchizm jest doktryną filozoficzną i polityczną, która pojawiła się w XIX wieku w Europie jako odpowiedź na wyzysk pracy, któremu poddawani byli robotnicy (czas pracy powyżej 10 godzin, brak praw socjalnych, praca dzieci itp.)
Ruch anarchistyczny jest współczesny marksizmowi i, w rzeczywistości, obie doktryny mają elementy wspólne. Łączy ich odrzucenie trudnej sytuacji robotników, dążą do głębokich zmian w społeczeństwie, a ich postawy mają rewolucyjny i utopijny sens. Innym wspólnym elementem jest pojęcie komunizmu, ponieważ obie doktryny uważają, że własność dóbr powinna być kolektywna, a własność prywatna powinna zostać zniesiona. Pomimo podobieństw, istnieją znaczące różnice. Anarchizm sprzeciwia się wszelkim formom państwa i rządu oraz opowiada się za samozarządzaniem, tzn. to sami pracownicy muszą się zorganizować, aby przejąć kontrolę nad gospodarką i własnym życiem. Anarchizm nie akceptuje idei jednej lub więcej partii politycznych lub dyktatury proletariatu w komunizmie marksistowskim, ponieważ rozumie, że władza nie może być w rękach żadnej konkretnej grupy.
Anarchistyczne ideały nie zostały zastosowane w żadnym kraju, chociaż były wyjątkowe momenty, kiedy seria propozycji kolektywu anarchistycznego została wprowadzona w życie (w okresie hiszpańskiej wojny domowej w niektórych obszarach pieniądze zostały zniesione, dobra były dzielone, a ziemia otrzymała wymiar wspólnotowy).
Myśl anarchistyczna miała historycznie dwie przeciwstawne strony. Z jednej strony opowiadała się za wolnością jednostki, zniesieniem prostytucji, pieniędzy i wszelkich form wyzysku. Ciemną stroną tego ruchu był terroryzm i przemoc, dwa instrumenty używane do zakończenia ustalonego porządku społecznego, który uważali za niesprawiedliwy i opresyjny.
Anarchizm nie jest zbiorem idei z przeszłości, ponieważ jego wartości są częścią ekologizmu, spółdzielni pracowniczych lub niektórych alternatywnych ruchów społecznych. Anarchia jako ideał polityczny jest tęsknotą za wolnością dla jednostki i społeczeństwa jako całości.
