Wiadome jest, że fibromialgia występuje rodzinnie, co sugeruje, że czynniki genetyczne przyczyniają się do ryzyka rozwoju tej choroby. Niewiele jednak wiadomo na pewno o genetycznym podłożu fibromialgii. Prawdopodobnie zmiany w wielu genach, z których każdy ma niewielki wpływ, zwiększają ryzyko rozwoju tej choroby.
Znaki i objawy fibromialgii są związane ze sposobem, w jaki mózg rozpoznaje i interpretuje sygnały bólowe. Osoby z fibromialgią mają zwiększoną wrażliwość na ból; odczuwają ból ostrzej niż inni w odpowiedzi na dany bodziec. Naukowcy opisują to zjawisko jako „głośność” odczuwania bólu, która jest zbyt wysoka (wzmocnienie bólu). Badania nad genetyką fibromialgii koncentrowały się na genach odgrywających rolę w sposobie, w jaki mózg przetwarza ból. Na przykład, kilka genów, które mogą wpływać na ten stan, jest zaangażowanych w produkcję i rozkład pewnych chemicznych posłańców zwanych neuroprzekaźnikami
. Te substancje chemiczne przekazują sygnały między komórkami nerwowymi, które mogą zwiększyć lub zmniejszyć odczuwanie bólu, proces znany jako modulacja bólu.
Faktory niegenetyczne (środowiskowe) również odgrywają kluczową rolę w ryzyku rozwoju fibromialgii u danej osoby. Zaburzenie to może być wywołane przez infekcję lub chorobę, która w innym przypadku nie powodowałaby przewlekłego bólu, uraz i inny stres fizyczny. Czynniki psychologiczne i społeczne, takie jak historia maltretowania lub zaniedbywania w dzieciństwie, narażenie na wojnę lub inne katastrofalne wydarzenia oraz niska satysfakcja z pracy lub życia również wiążą się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia fibromialgii. Dodatkowo, brak aktywności fizycznej, otyłość i zaburzenia snu wydają się zwiększać ryzyko. Jednak u wielu osób, u których rozwija się ta choroba, nie występują żadne rozpoznane czynniki wyzwalające ani czynniki ryzyka. Jest prawdopodobne, że warunki środowiskowe współdziałają z czynnikami genetycznymi w celu określenia ogólnego ryzyka rozwoju tego zaburzenia.