Gruczoł żołądkowy, dowolny z rozgałęzionych kanalików w wewnętrznej wyściółce żołądka, które wydzielają sok żołądkowy i śluz ochronny.
Encyclopædia Britannica, Inc.
Istnieją trzy rodzaje gruczołów żołądkowych, różniące się od siebie lokalizacją i rodzajem wydzieliny. Gruczoły żołądkowe sercowe znajdują się na samym początku żołądka; pośrednie, lub prawdziwe, gruczoły żołądkowe w środkowej części żołądka; oraz gruczoły odźwiernikowe w końcowej części żołądka. Zarówno gruczoły sercowe, jak i odźwiernikowe wydzielają śluz, który powleka żołądek i chroni go przed samostrawieniem, pomagając rozcieńczyć kwasy i enzymy.
Gruczoły żołądkowe pośrednie produkują większość substancji trawiennych wydzielanych przez żołądek. Gruczoły te są wąskimi kanalikami złożonymi z trzech głównych typów komórek: komórek zymogennych, ciemieniowych i komórek szyjki śluzowej. U podstawy gruczołu znajdują się komórki zymogenne (główne), które są uważane za odpowiedzialne za produkcję enzymów pepsyny i renniny. (Pepsyna trawi białka, a rennina ścina mleko). Komórki ciemieniowe, lub oksyntygeniczne, występują na całej długości gruczołu i są odpowiedzialne za produkcję kwasu solnego, który jest niezbędny do aktywacji innych enzymów. Zadaniem komórek szyjki śluzowej jest wydzielanie śluzu.
Uniformed Services University of the Health Sciences (USUHS)
Zazwyczaj występuje niewielka, stała produkcja soków żołądkowych, ale ich wydzielanie może być stymulowane wieloma sposobami. Smakowanie, wąchanie lub myślenie o jedzeniu ma tendencję do zwiększania wydzielania enzymów. Produkcja soków żołądkowych jest ograniczona podczas snu, ale wznawia się po przebudzeniu. Spożyty pokarm dostarcza dodatkowej stymulacji niezbędnej do wydzielania śluzu. Niektóre pokarmy zawierają również substancje chemiczne, które aktywują produkcję enzymów. Stany psychologiczne strachu, smutku lub wycofania mogą zmniejszać wydzielanie śluzu.