Czy Cezar zachwiał się?
Casca. Upadł na rynku, i pienił się na ustach, i był bez wyrazu.
Bru. 'To bardzo podobne, on ma chorobę spadania.
Cas. Nie, Cezar nie ma; ale ty, i ja,
I uczciwy Casca, mamy on spadające choroby.
Juliusz Cezar, 1.2.251-56
Marek Antoni trzykrotnie oferuje Cezarowi koronę Rzymu, a Cezar trzykrotnie odmawia, grając nieśmiałą kochankę. Ku zaskoczeniu Cezara, jednak, jego publiczność oklaskuje jego odrzucenie rzymskiej władzy. W odpowiedzi, jak oburzona uczennica, która chce odebrać światu przyjemność swojego istnienia, Cezar proponuje poderżnąć sobie gardło, ale szybko dostrzega lepsze środki do celu. Udaje atak epileptyczny: historyczny Cezar może i miał epilepsję, Szekspir też, ale Szekspirowski Cezar jest też znakomitym aktorem, który potrafi grać epilepsję na zawołanie. Po jego występie publiczność, ogarnięta litością, podnosi kostki i rozkłada nogi dla Cezara. To, co Szekspir pokazuje w tym epizodzie, to niezwykła męskość znaczenia fizycznej przypadłości, a jego sztuka dramatyzuje tworzenie wielu znaczeń. Dla, w tym odcinku, epilepsja ma trzy znaczenia, może więcej, w zależności od tego, kto robi znaczenie: dla Cezara, jego fałszywy atak epileptyczny jest znakiem jego siły, jego politycznej bystrości, jego zdolności do wytwarzania publicznego sentymentu na swój temat i kontrolowania własnego losu; dla tłumu, jest to znak jego słabości, jego człowieczeństwa i śmiertelności, a zatem jego podobieństwa do nich; dla Kasjusza, który później relacjonuje ten epizod Brutusowi i Kasce, upadający Cezar jest znakiem upadającego Rzymu, na rozkaz króla – lub w tym przypadku cesarza – dwóch ciał. Dla nas, widzów, pochwycenie Cezara nie jest znakiem, jak w przypadku symbolu o statycznym znaczeniu, ale znacznikiem, jak w przypadku miejsca na symbolizację; jest to moment, który zbiera wielorakie znaczenia, jakie nadajemy niepełnosprawności, znaczenia nie absolutne, bo wpisane w naturę, ale warunkowe, bo zaszczepione przez kulturę. Innymi słowy, „zapadnięcie Cezara na chorobę” nie świadczy o czytelności niepełnosprawności w dramacie Szekspira, jak się sugeruje. Zamiast tego pokazuje dramatyzację polisemiczności stygmatu u Szekspira i w życiu.
Kontekst
Julius Caesar’s Epilepsy in Early English Literature
Epilepsy in Shakespeare
Bibliografia
Hobgood, Allison P. „Caesar Hath The Falling Sickness: The Legibility Of Early Modern Disability In Shakespearean Drama.” Disability Studies Quarterly 29.4 (2009): n. pag.
.