Amylaza i lipaza w surowicy: Wartości te mogą być podwyższone w zapaleniu trzustki, zmianach torbielowatych trzustki i nowotworach trzustki. Poziomy amylazy i lipazy mogą być również podwyższone przy braku choroby trzustki, w przypadku niewydolności nerek, uszkodzenia jelit lub niedokrwienia przewodu pokarmowego. Niemniej jednak, stężenie lipazy w surowicy przekraczające trzykrotnie górną granicę normy jest wiarygodnym kryterium diagnostycznym ostrego zapalenia trzustki w odpowiednich warunkach klinicznych. U pacjentów z przewlekłym zapaleniem trzustki, prawidłowe poziomy amylazy i lipazy nie wykluczają zaostrzenia ostrego zapalenia trzustki. Utrzymujące się, ale łagodne podwyższenia mogą być obserwowane w przewlekłym zapaleniu trzustki.
Tłuszcz w kale: Podwyższony poziom tłuszczu w kale sugeruje element złego wchłaniania tłuszczu, zwykle z powodu zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki. Może to być badane w sposób jakościowy, jako jednorazowe badanie stolca. Ilościowe, 72-godzinne badanie kumulacyjne może być stosowane jako badanie przesiewowe lub potwierdzające. Górnym poziomem normy jest pomiar >7 g tłuszczu na okres 24 godzin.
Elastaza-1 w kale i chymotrypsyna: Test elastazy-1 w kale służy do pomiaru stężenia w stolcu enzymu elastazy-3B, zymogenu, który jest wydzielany przez trzustkę. Poziomy w stolcu < 200 µg/g stolca sugerują zewnątrzwydzielniczą niewydolność trzustki.
Serum CA 19-9: CA 19-9 ma ograniczoną przydatność jako test przesiewowy i jest stosowany bardziej efektywnie jako test kontrolny w kierunku nawrotu choroby u tych pacjentów, u których poziomy są wysokie przed leczeniem. CA 19-9 w surowicy nie jest swoisty dla rozpoznania raka trzustki i może być podwyższony w różnych nowotworach innych niż trzustka, w tym raku jelita grubego, wątroby i żołądka, jak również w stanach chorobowych innych niż nowotworowe, w tym w ostrym i przewlekłym zapaleniu trzustki, kamicy żółciowej z lub bez zapalenia dróg żółciowych, marskości wątroby i niedrożności dróg żółciowych z dowolnej przyczyny.5 Obecność hiperbilirubinemii jest szczególnie myląca w interpretacji podwyższonych poziomów CA 19-9 w surowicy. W jednym z retrospektywnych badań stężenie CA 19-9 w surowicy było podwyższone u 61% (25 z 61) osób, u których ostatecznie stwierdzono żółtaczkę obturacyjną z łagodnych przyczyn.6 W tym samym badaniu wykazano, że normalizacja lub znaczny spadek stężenia CA 19-9 (do mniej niż 90 U/mL) po drenażu dróg żółciowych był wysoce sugerujący łagodną etiologię. Możliwe, że alternatywne oznaczenia CA 19-9 mogą w przyszłości poprawić swoistość7 , ale obecnie marker ten powinien być traktowany jako informacja pomocnicza w szczególnym przypadku stwierdzenia poszerzenia przewodu trzustkowego, ponieważ wyraźnie wysoki poziom (>1000 U/mL) przemawiałby za etiologią złośliwą. W celu szczegółowego omówienia przydatności i ograniczeń CA 19-9 w ocenie pacjentów z podejrzeniem raka trzustki, czytelnik jest odsyłany do dwóch obszernych recenzji na ten temat.8,9
Płynny antygen karcinoembrionalny (CEA): Aspiracja cienkoigłowa (Fine-needle aspiration, FNA) z pomiarem poziomu CEA w płynie jest stosowana jako pomoc w diagnostyce torbielowatych zmian trzustki (w tym śluzowych nowotworów torbielowatych i wewnątrzprzewodowych brodawkowatych nowotworów śluzowych), dostarczając informacji uzupełniających dane kliniczne i obrazowe. Ponieważ CEA jest wydzielana w dużych ilościach ze śluzowych zmian torbielowatych w przeciwieństwie do surowiczych cystadenoma, uważa się, że wyższe poziomy CEA sugerują większe prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworu śluzowego. Badania wykazały, że poziomy CEA w płynie > 200 ng/mL są wysoce czułe i swoiste dla śluzowych zmian torbielowatych, ale nie mogą definitywnie różnicować między zmianami łagodnymi i złośliwymi.10 Rozpoznanie wewnątrzprzewodowego brodawkowatego nowotworu śluzowego (intraductal papillary mucinous neoplasm, IPMN) u pacjenta z izolowanym poszerzonym przewodem trzustkowym jest zwykle stawiane na podstawie wyników badań obrazowych w połączeniu z wywiadem klinicznym, chociaż opisywano również wykorzystanie poziomu płynnego CEA uzyskanego w badaniu EUS-FNA oraz endoskopowej pankreatografii wstecznej (endoscopic retrograde pancreatography, ERP).11-13