La Malinche, Doña Marina, La Chingada. Bez względu na to, jakiej nazwy użyjesz, nie ma wątpliwości, że jest ona jedną z najbardziej wpływowych tłumaczek w historii.
Doña Marina, która stała się znana w Meksyku jako La Malinche, urodziła się jako córka cacique podczas panowania Azteków na początku 1500 roku. Jako córka cacique, była uważana za część klasy szlacheckiej i miała możliwość uczęszczania do szkoły. Niewiele więcej wiadomo o jej wczesnych latach, poza tym, że jej ojciec zmarł, a ona została sprzedana w niewolę (nie wiadomo, czy została sprzedana przez rodzinę, czy porwana i sprzedana), ostatecznie trafiając w ręce Hernana Cortesa i Hiszpanów podczas ich podboju Azteków.
Nie wiadomo też, w jaki sposób Cortes dowiedział się o lingwistycznych umiejętnościach Malinche, ale w ciągu kilku tygodni od sprzedaży zaczęła tłumaczyć. W jednym z pierwszych udokumentowanych przypadków tłumaczenia sztafetowego, La Malinche i hiszpański ksiądz Gerónimo Aguilar pracowali jako zespół tłumaczący dla Cortesa, przekładając język Nahuatl (język Azteków) na język Majów Chontol na język hiszpański.
Ponownie kontynuowali tę praktykę, dopóki La Malinche nie nauczyła się hiszpańskiego i nie tłumaczyła bezpośrednio z Nahuatl na hiszpański dla Cortesa. Bernal Diaz del Castillo, naoczny świadek umiejętności Malinche jako tłumacza, stwierdził, że „Bez pomocy Doña Mariny nie zrozumielibyśmy języka Nowej Hiszpanii i Meksyku.”
Można by twierdzić, że bez Doñy Mariny służącej jako tłumaczka i umożliwiającej mu komunikację z Indianami, Cortes mógł nie być w stanie pokonać Azteków, a przynajmniej nie tak łatwo.
La Malinche była matką pierwszego syna Cortesa, który jest uważany za jednego z pierwszych Metysów (osoba o mieszanym europejskim i amerykańskim rdzennym pochodzeniu). Wiele relacji wskazuje na to, że La Malinche była również odpowiedzialna za udaremnienie niejednego azteckiego planu ataku na Cortesa i hiszpańską armię. Jej różne role jako tłumaczki, kochanki Cortesa i informatorki doprowadziły do mniej pożądanego nazywania jej „La Chingada” przez współczesnych Meksykanów.
La Chingada może być tłumaczona jako „ta popieprzona”. Meksykanie czasami odnoszą się do siebie jako „Hijos de La Chingada”, lub dosłownie, jako do bękartów seksualnego związku Cortesa i La Malinche. Można dostrzec skomplikowane aspekty wkładu La Malinche w meksykańską tożsamość, które najsłynniej zgłębił laureat Nagrody Nobla, Octavio Paz.
Zrozumiałe jest, że wielu Meksykanów uważa La Malinche za zdrajczynię. Jej rola jako tłumaczki często była przez to postrzegana negatywnie. Stała się ucieleśnieniem słynnego powiedzenia „Traduttore, traidore.”
Antonio Ruíz, obraz El sueño de la Malinche : Olej na płótnie, 11 7/8 x 15 3/4″. Galería de Arte Mexicano, Mexico City, 1939 dzięki uprzejmości George Mason University’s Women in World History.