Legends of America

~~~~

Between 1513, when Juan Ponce de Leon first set foot in Florida, and 1821, when Mexico gained her independence, as well as the Spanish possessions in the present United States, Spain left an indelible influence in the United States. Hiszpania była wiodącą europejską potęgą we wczesnej imperialnej rywalizacji o kontrolę nad Ameryką Północną i przez wieki dominowała w południowo-wschodniej i południowo-zachodniej części tego, co później stało się Stanami Zjednoczonymi – szczególnie we Florydzie, Teksasie, Nowym Meksyku, Arizonie i Kalifornii. Jej posiadłości osiągnęły swój maksymalny rozmiar w latach 1783-1803, gdy rozciągały się w półksiężycu od Florydy do Kalifornii.

Hiszpańskie motywy kolonizacji były potrójne: zlokalizowanie bogactw mineralnych, nawrócenie Indian na chrześcijaństwo oraz przeciwstawienie się wysiłkom Francuzów i Anglików. Hiszpański system kolonizacji był bardzo udany. Po pierwsze, uzbrojone siły podporządkowały sobie tubylców i założyły forty, lub presidios, dla przyszłej ochrony. Następnie gorliwi misjonarze zaczęli nawracać Indian na religię hiszpańską i uczyć ich sztuki cywilizacji. Wreszcie, przedstawiciele króla zakładali cywilne osady w połączeniu z presidios i misjami. Korona kontrolowała ten wysoce scentralizowany proces poprzez biurokrację, która rozrastała się wraz z ekspansją imperium. Ale historia zaczyna się w pierwszych latach XVI wieku, kiedy Hiszpania po raz pierwszy zdała sobie sprawę, że Krzysztof Kolumb odkrył nie wyspiarskie przyczółki Cathay (Chiny), ale Nowy Świat!

W ciągu dwóch dekad po pierwszej podróży Kolumba hiszpańscy nawigatorzy dopiero zaczęli zdawać sobie sprawę z natury i zasięgu jego niezwykłego odkrycia. Po podboju Meksyku przez Cortesa w 1519 roku, Hiszpanie ruszyli na północ w poszukiwaniu dalszych bogactw i potencjalnych konwertytów.

Pierwsze misje i presidios zostały założone w połowie XVI wieku w południowo-wschodnich Stanach Zjednoczonych – na Florydzie, w Karolinie Południowej i Georgii. Z wyjątkiem późniejszego Presidio St. Augustin (Castillo De San Marcos) w St. Augustine na Florydzie, hiszpańska okupacja w tym regionie była krótkotrwała, ponieważ ich gospodarstwa były atakowane przez wrogich Indian, zdobywane przez inne kraje lub szybko porzucane. Jednak przez ponad dwa stulecia Hiszpanie utrzymywali założone w 1565 roku Presidio w St. Augustine. W końcu i ono zostało utracone – na rzecz Wielkiej Brytanii w 1763 roku.

W międzyczasie bracia franciszkanie pracowicie budowali misje w dzisiejszym Nowym Meksyku. Od 1610 do 1640 roku ambitni księża zbudowali od 30 do 50 kościołów, wiele z nich wzdłuż Rio Grande. Tutaj bracia pracowali nad nawróceniem mieszkańców rdzennych wiosek, które nazywali Pueblos, od hiszpańskiego słowa oznaczającego „miasto”. Misja San Miguel w Santa Fe w Nowym Meksyku, zbudowana między 1610 a 1626 rokiem, jest uważana za najstarszy kościół w Stanach Zjednoczonych.

Pod koniec 1600 roku Francuzi, już w Kanadzie, zbadali rzekę Missisipi do miejsca, gdzie wpadała do Zatoki Meksykańskiej. Lądowanie, prowadzone przez Roberta Cavelier de La Salle w 1684 roku, stanowiło zagrożenie dla terytorium Hiszpanii i Hiszpania odpowiedziała rozszerzeniem osadnictwa na tereny dzisiejszego Teksasu, tworząc w ten sposób bufor pomiędzy bogactwem Meksyku a francuską Luizjaną.

Pierwsza z nich, założona w 1690 r., w pobliżu dzisiejszego Weches w Teksasie, nie powiodła się z powodu wrogości Indian, ale inne zostały założone we wschodnim Teksasie po 1716 r. i niektóre z nich dobrze prosperowały. San Antonio stało się siedzibą kilku misji, w tym San Antonio de Valero (Alamo). Franciszkańska misja Nuestra Señora del Espíritu Santo de Zúñiga, zbudowana nad zatoką Matagorda w 1722 roku, aby chronić wybrzeże przed Francuzami, została później przeniesiona w głąb lądu. Dziś znana jest jako Misja Aranama lub Misja La Bahia.

Wiosną 1687 roku jezuicki misjonarz o imieniu Ojciec Eusebio Francisco Kino żył i pracował z rdzennymi Amerykanami na obszarze zwanym Pimería Alta, czyli „Górnym Krajem Pima”, który obecnie znajduje się na terenach pomiędzy meksykańskim stanem Sonora a stanem Arizona w Stanach Zjednoczonych. Między 1687 a 1711 rokiem założył ponad 20 misji w ośmiu okręgach misyjnych. W Arizonie założył misje San Xavier i San Gabriel wzdłuż rzeki Santa Cruz.

Gdy Hiszpanie zaczęli osiedlać się w Kalifornii, ojciec Junípero Serra towarzyszył ekspedycji José de Gálveza w 1769 roku i założył misję San Diego de Alcalá w San Diego. Była to pierwsza z 21 misji franciszkańskich w Kalifornii założonych między 1770 a 1823 rokiem. Ostatnią była San Francisco Solano, znajdująca się w Sonoma Valley. Celem księży było przekształcenie Indian z łowców-zbieraczy w początkujących katolickich rolników.

Misje były integralną częścią północnej granicy Nowej Hiszpanii, założonej na rozległym obszarze. Od początku XVII wieku do początku XIX, zakony franciszkanów, dominikanów i jezuitów Kościoła rzymskokatolickiego budowały misje na terenie dzisiejszego północnego Meksyku i południowo-zachodnich Stanów Zjednoczonych. W wielu przypadkach misjonarze byli pierwszymi Europejczykami, którzy wkroczyli na tereny przygraniczne, próbując nawrócić ludność tubylczą na chrześcijaństwo.

Misje były również ważne dla produkcji rolnej. Każda z nich posiadała ranczo, na którym hodowano owce, kozy i bydło, które dostarczały artykułów pierwszej potrzeby, takich jak mięso, wełna, mleko, ser i skóra, a także ziemię, na której uprawiano pola. Oczekiwano, że mieszkańcy będą utrzymywać rancza i pola, aby przetrwać. Misja przyczyniła się do rozwoju gospodarki również w inny sposób. Stworzyła niezbędne gałęzie przemysłu, takie jak tkactwo, obróbka żelaza i stolarstwo, które były ważne dla utrzymania całej militarnej i politycznej struktury hiszpańskiej granicy amerykańskiej. Aby wesprzeć te wysiłki, misjonarze wprowadzili ręczne szkolenie w zakresie europejskich umiejętności i metod. Wszystko, co tubylcy spożywali i wykorzystywali, było produkowane na misjach pod nadzorem księży.

Pragnąc wprowadzić zarówno katolicyzm, jak i europejskie metody rolnictwa, misje zachęcały Indian do zakładania osad w pobliżu, gdzie księża mogli udzielać im instrukcji religijnych i nadzorować ich pracę. Hiszpanie chcieli, by Indianie stali się wykwalifikowanymi robotnikami i lojalnymi poddanymi hiszpańskiej korony. Presidio, misja i cywilna osada stały się powiązanymi instytucjami granicznymi wspierającymi hiszpańską kolonizację.

Próbując uformować swoje nowe środowisko do swoich potrzeb, Hiszpanie zaczęli odtwarzać swoją kulturę w hiszpańskich sztukach, zwyczajach, wartościach i wierzeniach wśród rdzennych Amerykanów. W ten sposób przeszczepili swoją architekturę, planowanie miasta, projekty i sposób życia na ludzi i ich kolonie, z których wiele wciąż można zobaczyć we współczesnych nazwach miejsc, charakterystycznych stylach architektonicznych i wyposażeniu oraz tradycjach.

W projekcie, misje odzwierciedlały gotyckie, mauretańskie i romańskie style architektoniczne różnych wpływów kulturowych przyniesionych przez Hiszpanów. Był on czasami zaznaczony przez kontrast między prostą, solidną konstrukcją wymaganą przez nowe środowisko i barokową ornamentyką eksportowaną z Hiszpanii.

Hiszpański styl kolonialny w Stanach Zjednoczonych można prześledzić od St. Augustine na Florydzie, najstarszego założonego miasta w kraju, założonego w 1565 roku. Styl, który rozwinął się na Południowym Zachodzie, zawierał wpływy architektury Pueblo z rdzennych ludów Pueblo. W Kalifornii, styl rozwinął się inaczej, będąc zbyt daleko dla importowanych materiałów budowlanych i bez wykwalifikowanych budowniczych, w silnej prostej wersji. Wśród najlepszych zachowanych przykładów są Missions San José y San Miguel de Aguayo w San Antonio, Texas; San Juan Capistrano, w Kalifornii i San Xavier del Bac w pobliżu Tucson, Arizona. Często misja służyła wielu celom – zarówno specyficznej funkcji religijnej, jak i gospodarczej, a czasem także jako forteca chroniąca mieszkańców przed atakami. Istniały jednak również specyficzne struktury ustanowione w celu ochrony hiszpańskich księży i ich zwolenników – presidio.