Odkładając na bok 200-letnią tajemnicę, naukowcy twierdzą, że Napoleon Bonaparte zmarł z powodu zaawansowanego przypadku raka żołądka, a nie zatrucia arszenikiem, jak niektórzy spekulowali.
Po pokonaniu przez Brytyjczyków w 1815 roku, cesarz Francuzów został zesłany na Świętą Helenę – wyspę w południowej części Oceanu Atlantyckiego. Sześć lat później, w wieku 52 lat, Bonaparte wyszeptał swoje ostatnie słowa: „Szef Armii!”
Wówczas autopsja wykazała, że przyczyną jego śmierci był rak żołądka. Jednak arszenik znaleziony w 1961 roku we włosach władcy wywołał plotki o otruciu. Gdyby Napoleon uciekł z wygnania, mógłby zmienić układ sił w Europie, dlatego spekulacje na temat morderstwa nie wydawały się przesadzone.
Jednakże nowe badania – łączące aktualną wiedzę medyczną, raporty z autopsji, pamiętniki lekarzy Bonapartego, relacje naocznych świadków i historie medyczne rodziny – wykazały, że bezpośrednią przyczyną śmierci było krwawienie z przewodu pokarmowego.
„Ta analiza sugeruje, że nawet gdyby cesarz został uwolniony lub uciekł z wyspy, jego terminalny stan uniemożliwiłby mu odegranie dalszej ważnej roli w teatrze europejskiej historii”, powiedział główny autor badania, Robert Genta z University of Texas Southwestern. „Nawet dziś, przy dostępności zaawansowanych technik chirurgicznych i chemioterapii, pacjenci z tak zaawansowanym rakiem żołądka jak u Napoleona mają kiepskie rokowania.”
Czterocalowa zmiana
Oryginalne opisy z autopsji wskazywały, że żołądek Bonapartego miał dwie owrzodzone zmiany: dużą na żołądku i mniejszą, która przebiła ścianę żołądka i dotarła do wątroby.
Genta i jego koledzy porównali opisy tych zmian z aktualnymi obrazami 50 łagodnych wrzodów i 50 nowotworów żołądka i stwierdzili, że zmiany cesarza były rakowe.
„To była ogromna masa od wejścia do żołądka do wyjścia. Miała co najmniej 10 centymetrów długości.” powiedział Genta. „Sam rozmiar sugeruje, że zmiana była rakiem.”
Ciężki przypadek
Bonaparte, badacze powiedzieli, miał bardzo ciężki przypadek raka, który rozprzestrzenił się na inne organy.
„Nawet gdyby był leczony dzisiaj, umarłby w ciągu roku”, powiedział Genta.
Ale chociaż ojciec cesarza również zmarł na raka żołądka, rak Bonapartego najprawdopodobniej wynikał z infekcji bakteryjnej powodującej wrzody, powiedzieli badacze.Dieta pełna konserwowanych solą pokarmów, ale uboga w owoce i warzywa–częste pożywienie dla długich kampanii wojskowych–zwiększyła ryzyko Napoleona na raka żołądka, powiedział Genta.
Badanie jest szczegółowo opisane w styczniowym wydaniu Nature Clinical Practice Gastroenterology & Hepatology.
Ostatnie wiadomości