Złamania osteoporotyczne stanowią ważny problem zdrowotny ze względu na ich wpływ na zachorowalność, śmiertelność i generowanie wysokich kosztów sanitarnych. Chociaż dysponujemy odpowiednimi technikami diagnozowania i leczenia w celu zmniejszenia ryzyka złamania (RF), uważamy, że osteoporoza jest niedostatecznie zdiagnozowana, a zatem niedostatecznie leczona.
FRAX jest narzędziem internetowym opracowanym przez Uniwersytet w Sheffield (2008), sponsorowanym przez WHO, które oblicza RF na podstawie niektórych danych klinicznych i w którym wartości densytometryczne nie są niezbędne do uzyskania wyników.1 Biorąc pod uwagę jakość zmiennych i zastosowaną metodologię, narzędzie to jest wysoce zalecane do określania RF, dostarczając dodatkowych informacji, które są niezależne od gęstości mineralnej kości,2 oferując tym samym użyteczne narzędzie do identyfikacji pacjentów z grupy wysokiego ryzyka, u których należy zastosować odpowiednie leczenie, jak również dając możliwość wyboru pacjentom z grupy niskiego ryzyka w przypadku wskazań do densytometrii.1 Narzędzie to ma jednak ograniczenia, a podstawową kwestią pozostaje ocena kliniczna. Przyjmuje się, że zastosowanie FRAX stanowi wartościowy algorytm podejmowania decyzji; zmienne, które należy wprowadzić, zawierają dane ogólne i inne dane dychotomiczne, z wyjątkiem densytometrii. Stosowanie steroidów jest uważane za RF i w chwili obecnej nie ma wzmianki o możliwości negatywnego wpływu innych leków na gęstość kości; w ten sposób na przykład nieodpowiednie leczenie substytucyjne hormonami tarczycy może zwiększyć RF. Co więcej, w niedawno przeprowadzonym badaniu stwierdzono, że najniższy prawidłowy poziom TSH i najwyższy prawidłowy poziom T4 wśród dorosłych z eutyreozą zwiększają RF, co sugeruje, że konieczne jest ponowne określenie optymalnych zakresów badań czynności tarczycy.3 Leki SGLT2 (zwłaszcza kanagliflozin), szeroko stosowane w kontroli pacjentów z cukrzycą, mogą mieć szkodliwy wpływ na jakość kości i zwiększać RF.4 Co ciekawe, ostatnia publikacja sugeruje, że terapia przeciwcukrzycowa GLP-1 może przynieść korzyści rosnącej liczbie starszych pacjentów z cukrzycą, osteoporozą i wysokim RF.5
Na podstawie dotychczasowej wiedzy sugerujemy, że jeśli pacjent stosuje któryś z tych leków, powinien dodać je do odpowiedniej rubryki, ponieważ do tej pory rozważano jedynie stosowanie glikokortykoidów, a więc lekarze mogliby uwzględnić FRAX w swoich decyzjach klinicznych. Uważamy ten aspekt za bardzo ważny, ponieważ pierwotna niedoczynność tarczycy i cukrzyca typu 2 w naszym kraju występują z dużą częstością i charakteryzują się dużą zachorowalnością i śmiertelnością; dlatego musimy być wyczuleni na tę możliwość i zaoferować naszym pacjentom optymalną obserwację i podejście do wykonywania prawdziwej spersonalizowanej i dokładnej medycyny w rzeczywistym świecie.6 Wiedza ta powinna być rozpowszechniana we wszystkich kursach doskonalenia zawodowego i programach edukacji medycznej.