Przedrukowano za pozwoleniem z From Text to Tradition: A History of Second Temple and Rabbinic Judaism (Ktav).
Hellenistyczna literatura żydowska zdominowana jest przez wyjątkową i nadrzędną postać, aleksandryjskiego Żyda Philo Judaeusa (ok. 20 p.n.e.-ok. 50 p.n.e.). To on wykorzystał okazję, by w sposób systematyczny połączyć judaizm z myślą świata hellenistycznego w korpusie, który dziś zajmuje około dwudziestu pięciu setek stron druku. Wkład ten został przekazany przez ojców kościoła i praktycznie zignorowany przez naród żydowski, by zostać ponownie odkryty przez niego w okresie włoskiego renesansu.
Philo urodził się w szlacheckiej rodzinie w Aleksandrii i otrzymał wykształcenie zarówno żydowskie, jak i greckie. W 38 lub 39 r. n.e., kiedy gmina żydowska w Aleksandrii wysłała ambasadę do cesarza Kaliguli w Rzymie z powodu antyżydowskich zamieszek, które miały miejsce w mieście, Filon został mianowany przywódcą delegacji. Chociaż misja nie zakończyła się sukcesem, świadczy to o wielkim szacunku, jakim darzyli go rodacy, i o jego gotowości do stanięcia w obronie swojego narodu. Następnie kontynuował pracę literacką aż do śmierci w ok. 50 r. p.n.e.
Philo pisał w niezwykle dyskursywnym stylu, przeskakując między egzegezą biblijną, która nadaje formę większości jego traktatów, a ekspozycją filozoficzną, która stanowi intelektualne tło dla jego interpretacji. Jego filozofia, w dużej mierze platońska, jest mieszanką osobowego Boga Biblii hebrajskiej i abstrakcyjnego, doskonałego bóstwa wymaganego przez grecką metafizykę. Oba te byty łączą się w boskim logosie, Słowie i Mądrości Najwyższej Istoty. Koncepcja, że logos był pierworodnym synem bóstwa, doprowadziła do popularności Filona wśród wczesnych ojców chrześcijańskich.
Liczne dzieła Filona dotyczą narracji biblijnych i są mieszanką prawnych i filozoficznych ekspozycji. Jego O stworzeniu dowodzi, że prawa biblijne są zgodne z prawami natury. Patriarchowie Abraham, Izaak i Jakub oraz Józef są przedmiotem specjalnych rozpraw, w których Filon traktuje ich jako ucieleśnienia prawa i archetypy cnoty. W Życiu Mojżesza Filon przedstawia Mojżesza jako idealnego prawodawcę, kapłana i proroka w ujęciu platońskim. Jego Dekalog i Prawa szczególne są ekspozycjami żydowskiego prawa i praktyki, interpretowanymi w kategoriach filozofii greckiej.
W Interpretacji alegorycznej greckie wykształcenie filozoficzne Filona jest w pełni wykorzystane, ponieważ interpretuje on pierwsze siedemnaście rozdziałów Księgi Rodzaju jako zbiór koncepcji filozoficznych, a nawet quasi-mistycznych. Kwestie czysto filozoficzne poruszane są w kilku traktatach, takich jak O wieczności świata i O opatrzności. Przeciw Flaccusowi opisuje pogrom Żydów w 38 roku n.e., a O ambasadzie u Gajusza relacjonuje wspomnianą wyżej podróż Filona do Rzymu, by zaprotestować przeciwko pogromowi, która zbiegła się w czasie z poleceniem cesarza, by wznieść posąg w Świątyni Jerozolimskiej.
Filon wierzył w transcendentnego Boga. Jego koncepcja logosu przerzuca pomost między człowiekiem a Bogiem, umożliwiając bliski związek narodu żydowskiego z Bogiem, opisany w Biblii. Poszukiwanie zrozumienia Boga staje się celem żydowskiej pobożności. Biblia, rozumiana alegorycznie, jest relacją o dążeniu duszy do Boga.
Według Filona Biblia jest wyjaśniana na dwóch poziomach, dosłownym i symbolicznym. Gdy dosłowność była dla niego nie do przyjęcia, posługiwał się wyłącznie alegorią. Ta metoda pozwoliła mu radykalnie przekształcić biblijne narracje w hellenistyczną szatę. W całym swoim dziele Filon nawołuje do ścisłego przestrzegania prawa żydowskiego, które interpretuje niekiedy w sposób wyjątkowy, a niekiedy w zgodzie z poglądami widocznymi również w ówczesnych źródłach palestyńskich.
Ważne jest również jego spojrzenie na duszę. Według Filona dusza zstąpiła do świata materii i zadaniem każdego człowieka, poprzez wyzbycie się ziemskich namiętności, jest doprowadzenie do wzniesienia się duszy ku Bogu. Proces ten jest wspomagany przez dążenie do intelektualnego poznania Boga, ale z opisów Filona jasno wynika, że ostatecznym etapem jest mistyczne doświadczenie zjednoczenia z Bogiem. Rzeczywiście, dla niego proroctwo jest aktem ekstazy, w którym człowiek otrzymuje blask boskiego światła.