Odtwórz media
W początkowej części XX wieku Harlem był miejscem docelowym dla migrantów z całego kraju, przyciągając zarówno ludzi z Południa poszukujących pracy, jak i wykształconą klasę, która uczyniła z tego obszaru centrum kultury, a także rosnącą „murzyńską” klasę średnią. Ludzie ci szukali nowego startu w życiu i to było dobre miejsce, by się tam udać. Dzielnica powstała w XIX wieku jako ekskluzywne przedmieście dla białej klasy średniej i wyższej klasy średniej; jej zamożne początki doprowadziły do powstania okazałych domów, wielkich alei i światowej klasy udogodnień, takich jak Polo Grounds i Harlem Opera House. Podczas ogromnego napływu europejskich imigrantów pod koniec XIX wieku, niegdyś ekskluzywna dzielnica została opuszczona przez białą klasę średnią, która przeniosła się dalej na północ.
Harlem stał się dzielnicą afroamerykańską we wczesnych latach 1900. W 1910 r. duży blok wzdłuż 135th Street i Fifth Avenue został kupiony przez różnych afroamerykańskich pośredników i grupę kościelną. Znacznie więcej Afroamerykanów przybyło w czasie pierwszej wojny światowej. Z powodu wojny migracja robotników z Europy praktycznie ustała, a wysiłek wojenny spowodował ogromne zapotrzebowanie na niewykwalifikowaną siłę roboczą w przemyśle. Wielka Migracja przywiodła setki tysięcy Afroamerykanów do miast takich jak Chicago, Filadelfia, Detroit i Nowy Jork.
Pomimo rosnącej popularności kultury murzyńskiej, zjadliwy biały rasizm, często stosowany przez nowszych imigrantów, nadal dotykał społeczności afroamerykańskie, nawet na Północy. Po zakończeniu I wojny światowej wielu afroamerykańskich żołnierzy, którzy walczyli w segregowanych jednostkach, takich jak Harlem Hellfighters, wróciło do domu, do narodu, którego obywatele często nie szanowali ich osiągnięć. Zamieszki na tle rasowym i inne powstania obywatelskie miały miejsce w całych Stanach Zjednoczonych podczas Czerwonego Lata 1919 roku, odzwierciedlając ekonomiczną rywalizację o pracę i mieszkania w wielu miastach, jak również napięcia dotyczące terytoriów społecznych.
Uznanie głównego nurtu kultury Harlemu
Pierwszy etap renesansu Harlemu rozpoczął się pod koniec 1910 roku. W 1917 roku odbyła się premiera Granny Maumee, The Rider of Dreams, Simon the Cyrenian: Plays for a Negro Theater miała miejsce. W sztukach tych, napisanych przez białego dramatopisarza Ridgely’ego Torrence’a, występowali afroamerykańscy aktorzy oddający złożone ludzkie emocje i tęsknoty. Odrzucały one stereotypy związane z tradycją blackface i minstrel show. James Weldon Johnson w 1917 roku nazwał premiery tych sztuk „najważniejszym pojedynczym wydarzeniem w całej historii Murzyna w amerykańskim teatrze”. Kolejnym przełomowym momentem był rok 1919, kiedy to komunistyczny poeta Claude McKay opublikował swój bojowy sonet „If We Must Die”, który wprowadził dramatycznie polityczny wymiar do tematów afrykańskiego dziedzictwa kulturowego i współczesnego doświadczenia miejskiego, przedstawionych w jego wierszach „Invocation” i „Harlem Dancer” z 1917 roku (opublikowanych pod pseudonimem Eli Edwards, które były jego pierwszym pojawieniem się w druku w Stanach Zjednoczonych po imigracji z Jamajki). Chociaż „If We Must Die” nigdy nie nawiązywało do rasy, afroamerykańscy czytelnicy usłyszeli w nim nutę buntu w obliczu rasizmu i mających wówczas miejsce ogólnokrajowych zamieszek na tle rasowym i linczów. Do końca pierwszej wojny światowej, fikcja Jamesa Weldona Johnsona i poezja Claude’a McKaya opisywały rzeczywistość współczesnego życia Afroamerykanów w Ameryce.
Renesans Harlemu wyrósł ze zmian, które zaszły w afroamerykańskiej społeczności od czasu zniesienia niewolnictwa, jako ekspansja społeczności na Północy. Przyspieszyły one w konsekwencji I wojny światowej oraz wielkich zmian społecznych i kulturowych w Stanach Zjednoczonych na początku XX wieku. Industrializacja przyciągała ludzi do miast z obszarów wiejskich i dała początek nowej kulturze masowej. Do powstania renesansu Harlemu przyczyniła się Wielka Migracja Afroamerykanów do północnych miast, która skupiła ambitnych ludzi w miejscach, gdzie mogli się wzajemnie zachęcać, oraz I wojna światowa, która stworzyła nowe możliwości pracy w przemyśle dla dziesiątek tysięcy ludzi. Czynniki prowadzące do upadku tej epoki to między innymi Wielki Kryzys.
Literatura
W 1917 roku Hubert Harrison, „Ojciec radykalizmu Harlemu”, założył Liberty League i The Voice, odpowiednio pierwszą organizację i pierwszą gazetę „Nowego Ruchu Murzyńskiego”. Organizacja i gazeta Harrisona były polityczne, ale także kładły nacisk na sztukę (jego gazeta miała działy „Poezja dla ludu” i recenzje książek). W 1927 roku, w „Pittsburgh Courier”, Harrison zakwestionował pojęcie renesansu. Twierdził, że pojęcie „renesansu literatury murzyńskiej” przeoczyło „strumień produktów literackich i artystycznych, które płynęły nieprzerwanie od pisarzy murzyńskich od 1850 roku do chwili obecnej” i powiedział, że tak zwany „renesans” był w dużej mierze białym wynalazkiem.
Niemniej jednak, wraz z renesansem Harlemu przyszło poczucie akceptacji dla afroamerykańskich pisarzy; jak to ujął Langston Hughes, wraz z Harlemem przyszła odwaga „do wyrażania naszych indywidualnych ciemnoskórych jaźni bez strachu i wstydu”. Antologia Alaina Locke’a The New Negro była uważana za kamień węgielny tej rewolucji kulturalnej. W antologii znalazło się kilku afroamerykańskich pisarzy i poetów, od dobrze znanych, takich jak Zora Neale Hurston i komuniści Langston Hughes i Claude McKay, do mniej znanych, jak poetka Anne Spencer. Wielu poetów renesansu Harlemu było zainspirowanych do wiązania wątków kultury afroamerykańskiej w swoich wierszach; w rezultacie poezja jazzowa była silnie rozwinięta w tym czasie. „The Weary Blues” był godnym uwagi poematem jazzowym napisanym przez Langstona Hughesa. Poprzez swoje dzieła literackie, czarni autorzy byli w stanie dać głos afroamerykańskiej tożsamości, jak również dążyć do wspólnoty wsparcia i akceptacji.
Religia
Chrześcijaństwo odegrało ważną rolę w renesansie Harlemu. Wielu pisarzy i krytyków społecznych dyskutowało o roli chrześcijaństwa w życiu Afroamerykanów. Na przykład, słynny wiersz Langstona Hughesa, „Madam and the Minister”, odzwierciedla temperaturę i nastrój wobec religii w renesansie Harlemu. Okładka magazynu „The Crisis” opublikowana w maju 1936 roku wyjaśnia, jak ważne było chrześcijaństwo w odniesieniu do proponowanej unii trzech największych kościołów metodystycznych w 1936 roku. Artykuł pokazuje kontrowersyjną kwestię zjednoczenia dla tych kościołów. Artykuł „The Catholic Church and the Negro Priest”, również opublikowany w The Crisis w styczniu 1920 r., pokazuje przeszkody, z jakimi borykali się afroamerykańscy księża w Kościele katolickim. Artykuł konfrontuje to, co postrzegane jest jako polityka oparta na rasie, która wyklucza Afroamerykanów z wyższych stanowisk w kościele.
Dyskurs
Różne formy kultu religijnego istniały w tym czasie afroamerykańskiego intelektualnego odrodzenia. Chociaż istniały rasistowskie postawy w ramach obecnych Abrahamowych aren religijnych, wielu Afroamerykanów nadal naciskało w kierunku praktyki bardziej inkluzywnej doktryny. Na przykład George Joseph MacWilliam przedstawia różne doświadczenia, podczas jego dążenia do kapłaństwa, odrzucenia na podstawie jego koloru i rasy, ale dzieli się swoją frustracją w próbach zachęcenia do działania ze strony społeczności magazynu The Crisis.
Były też inne formy spirytualizmu praktykowane wśród Afroamerykanów podczas renesansu Harlemu. Niektóre z tych religii i filozofii zostały odziedziczone z afrykańskiego rodowodu. Na przykład, religia islamu była obecna w Afryce już w VIII wieku poprzez handel transsaharyjski. Islam przybył do Harlemu prawdopodobnie poprzez migrację członków Moorish Science Temple of America, która została założona w 1913 roku w New Jersey. Różne formy judaizmu były praktykowane, w tym ortodoksyjny, konserwatywny i reformowany judaizm, ale to czarni hebrajscy Izraelici założyli swój system wierzeń religijnych na początku XX wieku w czasie renesansu Harlemu. Tradycyjne formy religii zaczerpnięte z różnych części Afryki były dziedziczone i praktykowane w tej epoce. Niektóre powszechne przykłady to Voodoo i Santeria.
Krytyka
Krytyka religijna podczas tej ery została znaleziona w muzyce, literaturze, sztuce, teatrze i poezji. Renesans Harlemu zachęcał do analitycznego dialogu, który obejmował otwartą krytykę i korektę aktualnych idei religijnych.
Jednym z głównych współautorów dyskusji o kulturze afroamerykańskiego renesansu był Aaron Douglas, który swoimi pracami artystycznymi odzwierciedlał również rewizje, jakich Afroamerykanie dokonywali w stosunku do chrześcijańskich dogmatów. Douglas używa obrazów biblijnych jako inspiracji do różnych dzieł sztuki, ale z buntowniczym zwrotem afrykańskiego wpływu.
Poemat Countee Cullen „Dziedzictwo” wyraża wewnętrzną walkę Afroamerykanina między jego przeszłym afrykańskim dziedzictwem a nową kulturą chrześcijańską. Ostrzejszą krytykę religii chrześcijańskiej można znaleźć w wierszu Langstona Hughesa „Wesołych Świąt”, gdzie obnaża on ironię religii jako symbolu dobra, a jednocześnie siły ucisku i niesprawiedliwości.
Muzyka
Nowy sposób gry na fortepianie zwany stylem Harlem Stride powstał podczas renesansu w Harlemie i pomógł zatrzeć granice między biednymi Afroamerykanami a społecznie elitarnymi Afroamerykanami. Tradycyjny zespół jazzowy składał się głównie z instrumentów dętych i był uważany za symbol południa, ale fortepian był uważany za instrument bogatych. Dzięki tej instrumentalnej modyfikacji istniejącego gatunku, zamożni Afroamerykanie mieli teraz większy dostęp do muzyki jazzowej. Jej popularność szybko rozprzestrzeniła się na cały kraj i w konsekwencji osiągnęła najwyższy poziom. Innowacyjność i żywiołowość były ważnymi cechami wykonawców w początkach jazzu. Ówcześni wykonawcy i kompozytorzy jazzowi, tacy jak Eubie Blake, Noble Sissle, Jelly Roll Morton, Luckey Roberts, James P. Johnson, Willie „The Lion” Smith, Andy Razaf, Fats Waller, Ethel Waters, Adelaide Hall, Florence Mills oraz bandleaderzy Duke Ellington, Louis Armstrong i Fletcher Henderson byli niezwykle utalentowani, zręczni, współzawodniczący i inspirujący. Do dziś uważa się, że położyli oni wielkie podwaliny pod przyszłych muzyków swojego gatunku. Duke Ellington zdobył popularność w okresie renesansu Harlemu. Według Charlesa Garretta, „Powstały portret Ellingtona ukazuje go nie tylko jako utalentowanego kompozytora, bandleadera i muzyka, którego poznaliśmy, ale także jako ziemskiego człowieka z podstawowymi pragnieniami, słabościami i dziwactwami.” Ellington nie pozwolił, by jego popularność zawładnęła nim. Pozostał spokojny i skupiony na swojej muzyce.
W tym okresie styl muzyczny czarnych stawał się coraz bardziej atrakcyjny dla białych. Biali powieściopisarze, dramaturdzy i kompozytorzy zaczęli wykorzystywać muzyczne tendencje i tematy Afroamerykanów w swoich dziełach. Kompozytorzy (w tym William Grant Still) wykorzystywali wiersze afroamerykańskich poetów w swoich piosenkach, a także wprowadzali rytmy, harmonie i melodie muzyki afroamerykańskiej – takie jak blues, spirituals i jazz – do swoich utworów koncertowych. Afroamerykanie zaczęli łączyć się z białymi w klasycznym świecie kompozycji muzycznych. Pierwszym afroamerykańskim mężczyzną, który zdobył szerokie uznanie jako artysta koncertowy zarówno w swoim regionie, jak i na arenie międzynarodowej, był Roland Hayes. Kształcił się on u Arthura Calhouna w Chattanooga i na Fisk University w Nashville. Później studiował u Arthura Hubbarda w Bostonie oraz u George’a Henschela i Amandy Ira Aldridge’a w Londynie, w Anglii. Zaczął śpiewać publicznie jeszcze jako student, a w 1911 roku odbył tournée z Fisk Jubilee Singers.
Moda
Podczas renesansu Harlemu, czarna scena odzieżowa przybrała dramatyczny obrót od prymitywnego i właściwego. Wiele młodych kobiet preferowało – od krótkich spódniczek i jedwabnych pończoch do sukienek z obniżoną talią i kapeluszy cloche. Kobiety nosiły luźne, dopasowane ubrania i ozdabiały je długimi naszyjnikami z perłowych koralików, boa z piór i papierośnicami. Moda renesansu Harlemu była używana do przekazywania elegancji i flamboyancy i musiała być stworzona z myślą o tętniącym życiem stylu tanecznym lat 20-tych. W latach 30. popularny był modny beret z wycięciem w kształcie czapeczki.
Mężczyźni nosili luźne garnitury, które doprowadziły do późniejszego stylu znanego jako „Zoot”, który składał się ze spodni z szerokimi nogawkami i wysokim stanem oraz długiego płaszcza z wyściełanymi ramionami i szerokimi klapami. Mężczyźni nosili również kapelusze z szerokim rondem, kolorowe skarpetki, białe rękawiczki i aksamitne płaszcze Chesterfield. W tym okresie, Afroamerykanie wyrazili szacunek dla swojego dziedzictwa poprzez modę na płaszcze ze skóry lamparta, wskazując na siłę afrykańskiego zwierzęcia.
Wyjątkowo udana czarna tancerka Josephine Baker, choć występowała w Paryżu podczas szczytu renesansu, była głównym trendsetterem mody zarówno dla czarnych jak i białych kobiet. Jej suknie od couturiera Jeana Patou były często kopiowane, zwłaszcza jej kostiumy sceniczne, które magazyn Vogue nazwał „zaskakującymi”. Josephine Baker jest również odpowiedzialna za podkreślenie ery mody „art deco” po tym, jak wykonała „Danse Sauvage”. Podczas tego paryskiego występu miała na sobie spódnicę wykonaną ze sznurka i sztucznych bananów. Ethel Moses była kolejną popularną czarną performerką, Moses grała w niemych filmach w latach 20-tych i 30-tych i była rozpoznawalna dzięki swojej charakterystycznej fryzurze na boba.