Szlachetny dzikus – w literaturze wyidealizowana koncepcja człowieka niecywilizowanego, który symbolizuje wrodzoną dobroć człowieka nie poddanego niszczącym wpływom cywilizacji.
Gloryfikacja szlachetnego dzikusa jest dominującym tematem w pismach romantycznych XVIII i XIX wieku, zwłaszcza w dziełach Jeana-Jacques’a Rousseau. Na przykład Émile, ou, De l’education, 4 vol. (1762), to długi traktat o zgubnym wpływie tradycyjnej edukacji; autobiograficzne Confessions (napisane w latach 1765-70) potwierdzają podstawowy dogmat o wrodzonej dobroci człowieka; a Dreams of a Solitary Walker (1776-78) zawierają opisy natury i naturalnej reakcji człowieka na nią. Koncepcja szlachetnego dzikusa wywodzi się jednak ze starożytnej Grecji, gdzie Homer, Pliniusz i Ksenofont idealizowali Arkadyjczyków i inne prymitywne grupy, zarówno rzeczywiste, jak i wyobrażone. Późniejsi pisarze rzymscy, tacy jak Horacy, Wergiliusz i Owidiusz, traktowali Scytów w porównywalny sposób. Od XV do XIX wieku szlachetny dzikus zajmował poczesne miejsce w popularnych relacjach z podróży i pojawiał się okazjonalnie w angielskich sztukach, takich jak Conquest of Granada (1672) Johna Drydena, w której po raz pierwszy użyto terminu noble savage, oraz w Oroonoko (1696) Thomasa Southerne’a, opartej na powieści Aphry Behn o dostojnym afrykańskim księciu zniewolonym w brytyjskiej kolonii Surinam.
François-René de Chateaubriand sentymentalizował Indian północnoamerykańskich w Atala (1801), René (1802) i Les Natchez (1826), podobnie jak James Fenimore Cooper w Leatherstocking Tales (1823-41), w których występuje szlachetny wódz Chingachgook i jego syn Uncas. Trzej harpunnicy ze statku Pequod w Moby Dicku Melville’a (1851), Queequeg, Daggoo i Tashtego, są innymi przykładami.