Leerdoelen
- Biomedische therapieën uitleggen en vergelijken
De mens kent een lange, en soms verontrustende, geschiedenis van biomedische behandeling van aandoeningen. In de oudheid en de middeleeuwen werd het proces van trepanatie – het boren of kraken van een gat in de schedel om de hersenen bloot te leggen – soms gebruikt om boze geesten of demonen uit het hoofd van een persoon te bevrijden.
Trepanatie raakte uiteindelijk uit de gratie als behandeling voor psychische stoornissen. In de 20e eeuw werd echter een andere biomedische procedure, lobotomie, steeds vaker toegepast. Lobotomie is een vorm van psychochirurgie waarbij delen van de frontale kwab van de hersenen worden vernietigd of waarbij de verbindingen met andere delen van de hersenen worden verbroken. Het doel van lobotomie was gewoonlijk om de symptomen te verlichten bij mensen met ernstige psychische stoornissen, zoals schizofrenie. Lobotomie werd in de twintigste eeuw op grote schaal toegepast – het was zelfs zo gangbaar dat Antonio Moniz een Nobelprijs voor fysiologie won voor zijn werk aan een lobotomieprocedure. Lobotomie was echter altijd zeer controversieel, en werd alom bekritiseerd als een instrument voor gedragscontrole van mensen die zich bezighielden met gedrag dat niet klinisch van aard was. In de jaren 1960 en 1970 raakte de lobotomie uit de gratie in de Verenigde Staten.
Een van de redenen waarom de lobotomie uit de gratie raakte was de ontwikkeling in de jaren 1950 en 1960 van nieuwe medicijnen voor de behandeling van psychische stoornissen; dit zijn nu de meest gebruikte vormen van biologische behandeling. Deze medicijnen worden vaak gebruikt in combinatie met psychotherapie, maar ze worden ook gebruikt door mensen die niet in therapie zijn. Dit staat bekend als biomedische therapie. Medicijnen die gebruikt worden om psychische stoornissen te behandelen worden psychotrope medicijnen genoemd en worden voorgeschreven door medische artsen, waaronder psychiaters. In Louisiana en New Mexico kunnen psychologen sommige soorten van deze medicijnen voorschrijven (American Psychological Association, 2014).
Verschillende soorten en klassen van medicijnen worden voorgeschreven voor verschillende stoornissen. Een depressief persoon kan een antidepressivum krijgen, een bipolair individu een stemmingsstabilisator, en een schizofreen individu een antipsychoticum. Deze medicijnen behandelen de symptomen van een psychische stoornis. Ze kunnen mensen helpen zich beter te voelen, zodat ze dagelijks kunnen functioneren, maar ze genezen de stoornis niet. Sommige mensen hoeven een psychotroop medicijn maar korte tijd te slikken. Anderen met ernstige stoornissen zoals bipolaire stoornis of schizofrenie moeten mogelijk langdurig psychotrope medicatie innemen. Tabel 1 laat zien welke soorten medicatie er zijn en hoe ze worden gebruikt.
| Tabel 1. Commonly Prescribed Psychotropic Medications | ||||
|---|---|---|---|---|
| Type of Medication | Used to Treat | Brand Names of Commonly Prescribed Medications | How They Work | Side Effects |
| Antipsychotics (developed in the 1950s) | Schizophrenia and other types of severe thought disorders | Haldol, Mellaril, Prolixin, Thorazine | Treat positive psychotic symptoms such as auditory and visual hallucinations, delusions, and paranoia by blocking the neurotransmitter dopamine | Long-term use can lead to tardive dyskinesia, involuntary movements of the arms, legs, tongue and facial muscles, resulterend in Parkinson-achtige tremoren |
| Atypische antipsychotica (ontwikkeld eind jaren tachtig) | Schizofrenie en andere vormen van ernstige denkstoornissen | Abilify, Risperdal, Clozaril | Behandelen de negatieve symptomen van schizofrenie, zoals terugtrekking en apathie, door zowel dopamine- als serotoninereceptoren aan te pakken; Nieuwere medicijnen kunnen zowel de positieve als de negatieve symptomen behandelen | Kan het risico op obesitas en diabetes verhogen, evenals het cholesterolgehalte; constipatie, droge mond, wazig zien, sufheid en duizeligheid |
| Anti-depressiva | Depressie en in toenemende mate bij angst | Paxil, Prozac, Zoloft (selectieve serotonine heropname remmers, ); Tofranil en Elavil (tricyclische middelen) | Het niveau van neurotransmitters zoals serotonine en noradrenaline wordt verhoogd | SSRI’s: hoofdpijn, misselijkheid, gewichtstoename, slaperigheid, verminderde zin in seks Tricyclics: dry mouth, constipation, blurred vision, drowsiness, reduced sex drive, increased risk of suicide |
| Anti-anxiety agents | Anxiety and agitation that occur in OCD, PTSD, panic disorder, and social phobia | Xanax, Valium, Ativan (Benzodiazepines) Buspar (non-Benzodiazepine) | Depress central nervous system activity | Drowsiness, dizziness, headache, fatigue, lightheadedness |
| Mood Stabilizers | Bipolar disorder | Lithium, Depakote, Lamictal, Tegretol | Treat episodes of mania as well as depression | Excessive thirst, irregular heartbeat, itching/rash, swelling (face, mouth, and extremities), nausea, loss of appetite |
| Stimulants | ADHD | Adderall, Ritalin | Improve ability to focus on a task and maintain attention | Decreased appetite, difficulty sleeping, stomachache, hoofdpijn |
Probeer het
Link to Learning
Bekijk deze CrashCourse-video om meer te weten te komen over onderzoek, biomedische therapie en behandelingen met medicijnen, maar ook over alternatieve biologische behandelingen.
Een andere biologische behandeling die nog steeds wordt toegepast, zij het in mindere mate, is elektroconvulsietherapie (ECT) (vroeger bekend onder de onwetenschappelijke naam elektroshocktherapie). Hierbij wordt een elektrische stroom gebruikt om aanvallen op te wekken om de gevolgen van een ernstige depressie te helpen verlichten. Het precieze mechanisme is onbekend, maar het helpt wel de symptomen te verlichten van mensen met een ernstige depressie die niet hebben gereageerd op een traditionele behandeling met medicijnen (Pagnin, de Queiroz, Pini, & Cassano, 2004). Ongeveer 85% van de mensen die met ECT worden behandeld, verbetert (Reti, n.d.). Het geheugenverlies dat gepaard gaat met herhaalde toedieningen heeft er echter toe geleid dat het als laatste redmiddel wordt toegepast (Donahue, 2000; Prudic, Peyser, & Sackeim, 2000). Een recenter alternatief is transcraniële magnetische stimulatie (TMS), een procedure die in 2008 door de FDA is goedgekeurd en waarbij magnetische velden worden gebruikt om zenuwcellen in de hersenen te stimuleren om depressiesymptomen te verbeteren; deze procedure wordt gebruikt als andere behandelingen niet hebben gewerkt (Mayo Clinic, 2012).
Dig Deeper: Evidence-based Practice
Een modewoord in therapie is tegenwoordig evidence-based practice. Het is echter geen nieuw concept, maar een concept dat in de geneeskunde al minstens twee decennia wordt gebruikt. Evidence-based practice wordt gebruikt om fouten in de behandelingskeuze te verminderen door klinische beslissingen te nemen op basis van onderzoek (Sackett & Rosenberg, 1995). In ieder geval is evidence-based behandeling in opkomst op het gebied van de psychologie. Dus wat is het, en waarom is het belangrijk? In een poging om te bepalen welke behandelingsmethoden evidence-based zijn, hebben professionele organisaties zoals de American Psychological Association (APA) aanbevolen dat specifieke psychologische behandelingen worden gebruikt om bepaalde psychologische stoornissen te behandelen (Chambless & Ollendick, 2001). Volgens de APA (2005) is “Evidence-based practice in psychology (EBPP) de integratie van het beste beschikbare onderzoek met klinische expertise in de context van patiëntkenmerken, cultuur en voorkeuren” (p. 1).
Het basisidee achter evidence-based behandeling is dat de beste praktijken worden bepaald door onderzoeksbewijs dat is verzameld door verschillende vormen van behandeling met elkaar te vergelijken (Charman & Barkham, 2005). Deze behandelingen worden vervolgens geoperationaliseerd en in behandelingshandboeken geplaatst – getrainde therapeuten volgen deze handboeken. De voordelen zijn dat evidence-based behandeling de variabiliteit tussen therapeuten kan verminderen, zodat een specifieke aanpak met integriteit wordt geleverd (Charman & Barkham, 2005). Daardoor hebben cliënten een grotere kans om therapeutische interventies te ontvangen die effectief zijn voor de behandeling van hun specifieke stoornis. Hoewel EBPP gebaseerd is op gerandomiseerde controle onderzoeken, wijzen critici EBPP af door te stellen dat de resultaten van onderzoeken niet kunnen worden toegepast op individuen en dat in plaats daarvan beslissingen over behandeling gebaseerd moeten zijn op het oordeel van een therapeut (Mullen & Streiner, 2004).
Glossary
Contribute!
Improve this pageLearn More