Mythology Unbound: An Online Textbook for Classical Mythology

De Oresteia is een cyclus van drie toneelstukken, geschreven door de toneelschrijver Aeschylus, over Orestes, de zoon van Agamemnon. Alle Griekse tragedies werden in trilogieën geschreven, maar dit is het enige voorbeeld van een trilogie dat nog bestaat. De Oresteia werd opgevoerd op het Grote Dionysia Festival in 458 v.Chr., waar het de eerste prijs won.

De Agamemnon

Het eerste stuk in de trilogie heet de Agamemnon en het draait om Agamemnon’s thuiskomst uit de Trojaanse oorlog en zijn daaropvolgende dood door toedoen van zijn vrouw. Agamemnon is tien jaar weggeweest en al die tijd heeft zijn vrouw, Klytemnestra, woedend wraak genomen op haar man omdat hij hun dochter Iphigenia had geofferd. Clytemnestra heeft een minnaar genomen, Agamemnon’s neef Aegisthus, die ook wraak wil nemen op Agamemnon. Klytemnestra heeft haar tienjarige zoon Orestes weggestuurd, zodat hij niet betrokken raakt bij de onderlinge familievete. Aeschylus brengt verschillende veranderingen aan in het verhaal van Agamemnons dood ten opzichte van de manier waarop het in de Odyssee wordt verteld. In Agamemnon is het Clytemnestra, en niet Aegisthus, die haar man doodt.

De Libation Bearers

Het volgende stuk in de cyclus heet The Libation Bearers en speelt zich zeven of acht jaar na de dood van Agamemnon af. Orestes, de zoon van Agamemnon, nu ongeveer achttien jaar oud, komt terug naar Mycene met zijn neef, Pylades. Apollo had Orestes opgedragen de moord op zijn vader te wreken door zowel Klytemnestra als Aegisthus te doden. Orestes heeft er geen moeite mee Aegisthus te doden, maar het valt hem uiterst zwaar zijn eigen moeder te doden. Pas nadat Pylades Orestes herinnert aan Apollo’s opdracht, is Orestes eindelijk in staat om Klytemnestra te doden. De moord op Agamemnon is nu gewroken, maar het feit dat Orestes zijn moeder heeft gedood, schept nog een probleem. De Erinyen zijn vrouwelijke monsters die moordenaars straffen, vooral diegenen die leden van hun eigen familie hebben vermoord. (De Erinyen, in het Latijn bekend als de Furiën, worden afgebeeld als lelijke vrouwen met slangen als haar. Men denkt dat zij zijn voortgekomen uit de vloeken van de persoon die is vermoord). Nu Orestes zijn moeder heeft gedood, achtervolgen de Erinyen Orestes en maken hem gek.

Orestes en Pylades
Orestes en Pylades doden Klytemnestra en Aegisthus op een cineraire (graf)urn in het Museo Archeologico Regionale Antonino Salinas in Palermo, Italië

De Eumeniden

Het laatste stuk in de trilogie is De Eumeniden, een toneelstuk dat tevens dient als funderingsmythe voor het Atheense hofsysteem. Het begint met Orestes, nog steeds achtervolgd door de Erinyen, die naar Delphi vlucht om Apollo om hulp te vragen, omdat Apollo hem in de eerste plaats had gestuurd om zijn moeder te doden. Apollo kan de Erinyen niet wegsturen, maar hij laat ze wel inslapen zodat Hermes Orestes naar Athene kan escorteren.

Apollo die Orestes zuivert
Apollo die Orestes zuivert terwijl de Erinyen vlakbij slapen en de geest van Clytemnestra hen probeert wakker te maken, gevonden op een krater in het Louvre

Eenmaal in Athene roept Orestes Athena om hulp en Athena organiseert een proces voor Orestes. De godin zit het proces voor en twaalf Atheense burgers fungeren als jury; dit is de mythische oorsprong van de juryrechtspraak. De stemming is verdeeld: zes juryleden vinden Orestes onschuldig en zes vinden hem schuldig. Het is aan Athena om de beslissende stem uit te brengen, en zij stemt ten gunste van Orestes. Dit is de mythische oorsprong van het Atheense gebruik dat een staking van stemmen altijd in het voordeel van de beklaagde wordt beslist. Maar de Erinyen accepteren het vonnis niet; zij willen Orestes nog steeds straffen voor de moord op zijn moeder. Athena overtuigt de Erinyen ervan genade te hebben voor Orestes; ze stemmen er ook mee in hun naam te veranderen in de Eumeniden (wat “De Barmhartigen” betekent) in ruil voor eeuwige eer in Athene.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.