Cele nauczania
- Wyjaśnij i porównaj terapie biomedyczne
Ludzie mają długą i czasami niepokojącą historię biomedycznego leczenia zaburzeń. W czasach starożytnych i średniowiecznych, proces trepanacji – wiercenia lub rozbijania otworu w czaszce w celu odsłonięcia mózgu – był czasami stosowany w celu uwolnienia złych duchów lub demonów z głowy danej osoby.
Trepanacja ostatecznie wypadła z łask jako metoda leczenia zaburzeń psychicznych. Jednak w XX wieku inna procedura biomedyczna, lobotomia, zyskała na popularności. Lobotomia jest formą psychochirurgii, w której części płata czołowego mózgu są niszczone lub ich połączenia z innymi częściami mózgu odcięte. Celem lobotomii było zwykle uspokojenie objawów u osób z poważnymi zaburzeniami psychicznymi, takimi jak schizofrenia. Lobotomia była szeroko stosowana w XX wieku – w rzeczywistości była tak popularna, że Antonio Moniz otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii za pracę nad jednym z zabiegów lobotomii. Jednakże lobotomia była zawsze wysoce kontrowersyjna i szeroko krytykowana jako narzędzie kontroli behawioralnej ludzi, którzy byli zaangażowani w zachowania, które nie miały charakteru klinicznego. W latach 60. i 70. lobotomia wypadła z łask w Stanach Zjednoczonych.
Jednym z powodów, dla których lobotomia wypadła z łask, był rozwój w latach 50. i 60. nowych leków do leczenia zaburzeń psychicznych; są to obecnie najczęściej stosowane formy leczenia biologicznego. Są one często stosowane w połączeniu z psychoterapią, ale są również przyjmowane przez osoby, które nie uczestniczą w terapii. Jest to tak zwana terapia biomedyczna. Leki stosowane w leczeniu zaburzeń psychicznych nazywane są lekami psychotropowymi i przepisywane są przez lekarzy medycyny, w tym psychiatrów. W Luizjanie i Nowym Meksyku psychologowie mogą przepisywać niektóre rodzaje tych leków (American Psychological Association, 2014).
Różne rodzaje i klasy leków są przepisywane na różne zaburzenia. Osoba z depresją może otrzymać lek przeciwdepresyjny, osoba z zaburzeniami dwubiegunowymi może otrzymać stabilizator nastroju, a osoba ze schizofrenią może otrzymać lek przeciwpsychotyczny. Leki te leczą objawy zaburzeń psychicznych. Mogą one pomóc ludziom poczuć się lepiej, aby mogli funkcjonować na co dzień, ale nie leczą zaburzeń. Niektórzy ludzie mogą potrzebować przyjmować leki psychotropowe tylko przez krótki okres czasu. Inni z ciężkimi zaburzeniami, takimi jak choroba dwubiegunowa lub schizofrenia, mogą potrzebować przyjmować leki psychotropowe przez długi czas. Tabela 1 przedstawia rodzaje leków i sposób ich stosowania.
| Tabela 1. Commonly Prescribed Psychotropic Medications | ||||
|---|---|---|---|---|
| Type of Medication | Used to Treat | Brand Names of Commonly Prescribed Medications | How They Work | Side Effects |
| Antipsychotics (developed in the 1950s) | Schizophrenia and other types of severe thought disorders | Haldol, Mellaril, Prolixin, Thorazine | Treat positive psychotic symptoms such as auditory and visual hallucinations, delusions, and paranoia by blocking the neurotransmitter dopamine | Long-term use can lead to tardive dyskinesia, involuntary movements of the arms, legs, tongue and facial muscles, co skutkuje drżeniem podobnym do parkinsonowskiego |
| Atypowe leki przeciwpsychotyczne (opracowane w późnych latach 80-tych) | Schizofrenia i inne rodzaje ciężkich zaburzeń myślenia | Abilify, Risperdal, Clozaril | Leczą negatywne objawy schizofrenii, takie jak wycofanie i apatia, poprzez celowanie w receptory dopaminy i serotoniny; nowsze leki mogą leczyć zarówno objawy pozytywne, jak i negatywne | Mogą zwiększać ryzyko otyłości i cukrzycy, jak również podnosić poziom cholesterolu; zaparcia, suchość w ustach, niewyraźne widzenie, senność i zawroty głowy |
| Leki antydepresyjne | Depresja i coraz częściej na lęk | Paxil, Prozac, Zoloft (selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, ); Tofranil i Elavil (leki trójpierścieniowe) | Zmniejszają poziom neuroprzekaźników, takich jak serotonina i noradrenalina | SSRI: ból głowy, nudności, przyrost masy ciała, senność, zmniejszenie popędu płciowego Tricykliki: dry mouth, constipation, blurred vision, drowsiness, reduced sex drive, increased risk of suicide |
| Anti-anxiety agents | Anxiety and agitation that occur in OCD, PTSD, panic disorder, and social phobia | Xanax, Valium, Ativan (Benzodiazepines) Buspar (non-Benzodiazepine) | Depress central nervous system activity | Drowsiness, dizziness, headache, fatigue, lightheadedness |
| Mood Stabilizers | Bipolar disorder | Lithium, Depakote, Lamictal, Tegretol | Treat episodes of mania as well as depression | Excessive thirst, irregular heartbeat, itching/rash, swelling (face, mouth, and extremities), nausea, loss of appetite |
| Stimulants | ADHD | Adderall, Ritalin | Improve ability to focus on a task and maintain attention | Decreased appetite, difficulty sleeping, stomachache, bóle głowy |
Try It
Link do nauki
Zobacz to wideo CrashCourse, aby dowiedzieć się więcej o badaniach, terapii biomedycznej i leczeniu farmakologicznym, a także o alternatywnych terapiach biologicznych.
Innym biologicznie opartym leczeniem, które nadal jest używane, choć rzadko, jest terapia elektrowstrząsowa (ECT) (wcześniej znana pod swoją nienaukową nazwą jako terapia elektrowstrząsowa). Polega ona na wykorzystaniu prądu elektrycznego do wywołania napadów drgawkowych, co ma pomóc w złagodzeniu skutków ciężkiej depresji. Dokładny mechanizm działania tej metody nie jest znany, chociaż pomaga ona w łagodzeniu objawów u osób z ciężką depresją, które nie zareagowały na tradycyjne leczenie farmakologiczne (Pagnin, de Queiroz, Pini, & Cassano, 2004). U około 85% osób leczonych za pomocą ECT następuje poprawa (Reti, n.d.). Jednak utrata pamięci związana z wielokrotnymi podaniami doprowadziła do tego, że jest ona wdrażana jako ostateczność (Donahue, 2000; Prudic, Peyser, & Sackeim, 2000). Nowszą alternatywą jest przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (transcranial magnetic stimulation, TMS), procedura zatwierdzona przez FDA w 2008 roku, która wykorzystuje pole magnetyczne do stymulacji komórek nerwowych w mózgu w celu poprawy objawów depresji; jest ona stosowana, gdy inne metody leczenia nie przyniosły rezultatu (Mayo Clinic, 2012).
Dig Deeper: Praktyka oparta na dowodach
Słowo modne w dzisiejszej terapii to praktyka oparta na dowodach. Nie jest to jednak nowa koncepcja, ale taka, która jest stosowana w medycynie od co najmniej dwóch dekad. Praktyka oparta na dowodach jest stosowana w celu zmniejszenia błędów w wyborze leczenia poprzez podejmowanie decyzji klinicznych w oparciu o badania (Sackett & Rosenberg, 1995). W każdym razie, leczenie oparte na dowodach jest na wzrost w dziedzinie psychologii. Więc co to jest i dlaczego ma to znaczenie? W celu określenia, które metody leczenia są oparte na dowodach, organizacje zawodowe, takie jak Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne (APA), zaleciły stosowanie określonych terapii psychologicznych w leczeniu niektórych zaburzeń psychicznych (Chambless & Ollendick, 2001). Według APA (2005), „Praktyka oparta na dowodach w psychologii (EBPP) jest integracją najlepszych dostępnych badań z wiedzą kliniczną w kontekście charakterystyki pacjenta, kultury i preferencji” (s. 1).
Podstawową ideą leczenia opartego na dowodach jest to, że najlepsze praktyki są określane przez dowody z badań, które zostały zebrane poprzez porównanie różnych form leczenia (Charman & Barkham, 2005). Te sposoby leczenia są następnie operacjonalizowane i umieszczane w podręcznikach leczenia – przeszkoleni terapeuci postępują zgodnie z tymi podręcznikami. Korzyści są takie, że leczenie oparte na dowodach może zmniejszyć zmienność między terapeutami, aby zapewnić, że konkretne podejście jest dostarczane z integralnością (Charman & Barkham, 2005). Dlatego klienci mają większe szanse na otrzymanie interwencji terapeutycznych, które są skuteczne w leczeniu ich specyficznych zaburzeń. Chociaż EBPP opiera się na randomizowanych badaniach kontrolnych, krytycy EBPP odrzucają ją twierdząc, że wyniki badań nie mogą być zastosowane do osób indywidualnych, a zamiast tego ustalenia dotyczące leczenia powinny być oparte na osądzie terapeuty (Mullen & Streiner, 2004).
Słowniczek
Contribute!
Improve this pageLearn More