WASHINGTON – De stam van het HIV-virus die in de Verenigde Staten en Europa heerst, heeft zich vanuit Haïti over de hele wereld verspreid, volgens een studie van de Universiteit van Arizona, gepubliceerd in het Amerikaanse tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences. Eén enkele immigrant zou rond 1969 het virus naar de VS hebben gebracht en zo de weg hebben vrijgemaakt voor de AIDS-epidemie, een ziekte die wordt veroorzaakt door HIV. Vandaag de dag zijn er wereldwijd meer dan 40 miljoen mensen besmet.
De studie maakt korte metten met de theorie dat het virus Afrika rechtstreeks naar de VS zou hebben verlaten. Onderzoekers hopen nu dat de ontdekking van de route van het virus zal helpen bij het vinden van nieuwe behandelingen voor AIDS.
– Het grootste obstakel voor de ontwikkeling van een AIDS-vaccin is de enorme genetische diversiteit – legde de coördinator van het onderzoek, Michael Worobey, van de Universiteit van Arizona uit.
Volgens Worobey dachten wetenschappers dat HIV na 1969 in de VS was aangekomen. De in de studie geschetste migratieroute wijst erop dat het virus zich halverwege de jaren zestig begon te verspreiden. Er zijn aanwijzingen dat het zich in 1966 naar Haïti heeft verspreid. Pas in 1981 werd AIDS als ziekte erkend, maar tegen die tijd waren al veel mensen gestorven.
– Het was in zekere zin beangstigend om te weten dat (het virus) waarschijnlijk al zo lang onder onze neus circuleerde,” zei Worobey.
De onderzoekers analyseerden bloedmonsters van meer dan 100 mensen die met het virus waren besmet, waaronder vijf van de eerste HIV-dragers die in de VS waren geïdentificeerd. Vervolgens ontdekten zij dat een immigrant uit Centraal-Afrika verantwoordelijk was voor het overbrengen van het virus naar een grote stad in de VS, waar het begon te circuleren voordat het andere landen bereikte.
– Nadat het de Verenigde Staten had bereikt, was de verspreiding over de wereld explosief – aldus Worobey.
Worobey gelooft dat wetenschappers, als zij de oorsprong van deze en andere stammen van HIV kennen, kunnen voorspellen hoe het virus in de toekomst kan veranderen. De onderzoekers zijn van plan de vroegere oorsprong van het virus te onderzoeken. Het vermoeden is dat het in Haïti is aangekomen vanuit Congo.
De kenmerken en de route van het virus – met name de meest voorkomende variant: subtype B, groep M, van HIV-1 – zijn al sinds de jaren tachtig onderwerp van studie. Wetenschappers denken dat HIV rond 1930 in Centraal-Afrika onder mensen begon te circuleren, mogelijk door het afmaken van besmette chimpansees. AIDS heeft aan meer dan 25 miljoen mensen het leven gekost.