Verontreiniging is de introductie van verontreinigende stoffen in het milieu die schade of ongemak veroorzaken voor de mens of andere levende organismen, of die schade toebrengen aan het milieu, en die de vorm kunnen hebben van chemische stoffen of energie zoals geluid, warmte of licht. Verontreinigende stoffen kunnen natuurlijk voorkomende stoffen of energieën zijn, maar worden als verontreinigende stoffen beschouwd wanneer zij de natuurlijke niveaus overschrijden.
Milieuverontreiniging doet zich voor wanneer het milieu niet in staat is de schadelijke bijproducten van menselijke activiteiten (giftige gasemissies) te zijner tijd te verwerken en te neutraliseren zonder structurele of functionele schade aan zijn systeem toe te brengen.
Verontreiniging doet zich voor enerzijds omdat het natuurlijke milieu niet weet hoe het de onnatuurlijk gegenereerde elementen (d.w.z. antropogene verontreinigende stoffen) moet afbreken, en anderzijds omdat de mens niet weet hoe deze verontreinigende stoffen kunstmatig kunnen worden afgebroken. Het kan vele jaren duren voordat de natuur de verontreinigende stoffen probeert af te breken; in een van de ergste gevallen – dat van de radioactieve verontreinigende stoffen – kan het wel duizenden jaren duren voordat de afbraak van dergelijke verontreinigende stoffen is voltooid.
Waarom is vervuiling belangrijk?
Het is in de eerste plaats belangrijk omdat het negatieve gevolgen heeft voor cruciale milieudiensten, zoals de levering van schone lucht en schoon water, zonder welke het leven op aarde zoals wij dat kennen niet zou kunnen bestaan. Mensen zijn de reden dat we vervuiling hebben. Vervuiling beïnvloedt ons milieu omdat de watervervuiling de levensomstandigheden van mensen en planten kan aantasten. Vervuiling kan ons milieu doen beginnen en vergaan. Als we geen schoon water hebben voor planten en bomen, hoe kunnen we dan papier maken en groenten kweken die mensen kunnen eten? Daarom is het grote idee dat het milieu en de mensen de hoofdoorzaak van de vervuiling zijn.
Soorten milieuvervuiling
In het algemeen zijn er veel soorten milieuvervuiling, maar de belangrijkste zijn:
- luchtverontreiniging – enkele van de meest opvallende zijn zwaveldioxide, stikstofdioxide, koolmonoxide, ozon, vluchtige organische stoffen en zwevende deeltjes, waarbij radioactieve verontreinigende stoffen waarschijnlijk tot de meest destructieve behoren (met name wanneer deze door kernexplosies worden geproduceerd)
- waterverontreiniging – omvat insecticiden en herbiciden, voedselverwerkingsafval, verontreinigende stoffen uit de veehouderij, vluchtige organische verbindingen, zware metalen, chemisch afval en andere
- Bodemverontreiniging (vervuiling) – koolwaterstoffen, oplosmiddelen en zware metalen
In de moderne geïndustrialiseerde samenlevingen hebben fossiele brandstoffen (olie, gas, steenkool) vrijwel alle denkbare barrières overwonnen en zich een vaste plaats verworven in ons dagelijks leven. Niet alleen gebruiken wij fossiele brandstoffen voor onze voor de hand liggende dagelijkse behoeften (zoals het tanken van een auto) en in de energieopwekkende industrie, maar zij (met name olie) zijn ook aanwezig in produkten als allerlei kunststoffen, oplosmiddelen, detergenten, asfalt, smeeroliën en in een breed scala van chemicaliën voor industrieel gebruik.
Tot de andere bronnen van verontreiniging is de landbouw (veehouderij) vermeldenswaard als de grootste producent van ammoniakemissies die tot luchtverontreiniging leiden. Van de totale hoeveelheid broeikasgassen komt ongeveer 30% voor in de landbouwproductie. De landbouwgrond produceert 32%, de veeteelt 31%, de teelt van gewassen 12%, het mestbeheer 6% en 19% van de overige emissies.
Milieuverontreiniging veroorzaakt veel leed, niet alleen bij mensen maar ook bij dieren, waardoor veel diersoorten in gevaar komen en zelfs uitsterven. Het grensoverschrijdende karakter van milieuvervuiling maakt het nog moeilijker deze te beheersen.
Het wordt algemeen erkend dat we ons huidige budget van natuurlijke hulpbronnen enorm aan het overschrijden zijn – in het huidige tempo van exploitatie is er geen manier voor het milieu om zich tijdig te herstellen en in de toekomst goed te blijven “presteren”.